7 tháng nữa: Chấm dứt huy động vàng
Người dân yên tâm gửi vàng hưởng lãi suất đến cuối năm 2012. (Ảnh: MH)
Số liệu mới nhất từ NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh tính đến thời điểm này, các ngân hàng trên địa bàn có số vốn vàng huy động vàng lên trên 2,3 triệu lượng, tương đương với hơn 103 ngàn tỷ đồng. |
Đó là nội dung Thông tư 12/2012/TT-NHNN sửa đổi một số điểm của Thông tư 11/2011/TT-NHNN về chấm dứt huy động và cho vay vàng của các ngân hàng. Theo đó, NHNN gia hạn cho các ngân hàng tiếp tục được phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng tới trước ngày 25/11/2012. Theo các chuyên gia, quyết định này nhằm hỗ trợ thanh khoản cho một số ngân hàng khó khăn, thời gian qua đã mang vàng cầm cố để vay vốn tiền đồng và ngoại tệ của ngân hàng bạn. Theo lãnh đạo một ngân hàng lớn ở TP. Hồ Chí Minh (có số dư huy động vàng lên đến 1,3 triệu lượng, tương đương với số vàng huy động của 11 ngân hàng trên địa bàn thành phố), nguyên nhân một ngân hàng có số vốn vàng huy động bằng 50% số vàng huy động của các ngân hàng trên địa bàn thành phố do vừa qua các ngân hàng nhỏ mang vàng huy động đến ngân hàng lớn này cầm cố, thế chấp vay tiền đồng ngoại tệ hỗ trợ thanh khoản. Từ đó, đẩy đống vàng của ngân hàng này cao chót vót. Trong 12 ngân hàng có dư nợ vàng ở TP. Hồ Chí Minh số vàng tồn quỹ lớn nhất phải kể đến là ACB, DongA Bank… tổng số vốn lên đến gần trăm tỷ đồng.
Ngoài việc huy động vàng làm tài sản đảm bảo vay vốn bằng tiền lẫn nhau trên thị trường liên ngân hàng, dư nợ vàng trong các ngân hàng hơn một năm qua chưa giảm nhiều. Ví như TP. Hồ Chí Minh - thị trường vàng lớn nhất nước, tổng dư nợ cho vay vàng hiện còn hơn 600.000 lượng chưa thể thu hồi. Trong đó, dư nợ cho vay vốn bằng vàng để đầu tư và kinh doanh bất động sản chiếm tỷ trọng cao của các ngân hàng, kế đến là dư nợ cho vay vốn bằng vàng để sản xuất kinh doanh, cho vay chế tác nữ trang... Trong điều kiện kinh tế khó khăn, bên vay chưa thể trả được những khoản nợ vay vốn bằng vàng từ những năm trước đây nên tỷ trọng nợ khó đòi đang đẩy các ngân hàng vào chỗ khó tất toán dư nợ vàng. Ví như tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay vốn bằng vàng của từng ngân hàng lần lượt: NamA Bank 18,21%, VietA Bank 11,62%, Southern Bank 5,4%, OCB 4,97%, Eximbank 4,13%, SCB 3,52%, ACB là 0,98%, DongA Bank 0,03%, (tính đến hết tháng 2/2012). Chính vì vậy, Thông tư 12 cho phép ngân hàng được tiếp tục phát hành chứng chỉ vàng ngắn hạn (có trả lãi suất như tiết kiệm) đến 25/11/2012 để tạo thăng bằng với số vàng cho vay chưa thu hồi được nợ và vàng tồn quỹ.
Một vấn đề nữa là mặc dù Thông tư 11/2011/TT- NHNN yêu cầu các TCTD không được chuyển đổi vốn vàng thành tiền đồng, do việc bán vàng có thể gây ra nhiều rủi ro cho ngân hàng khi giá vàng biến động. Tuy nhiên, thời gian qua vẫn có một số ngân hàng sử dụng công cụ này như một hình thức cứu lợi nhuận thời tín dụng tăng chậm.
Để chấm dứt dây dưa dư nợ vàng trong các ngân hàng, Thông tư 12 quy định cấm ngân hàng huy động vàng trong dân dùng để cầm cố thế chấp, ký quỹ đảm bảm cho việc vay nợ của ngân hàng trên thị trường liên ngân hàng. Điểm này được coi là mạnh nhất trong việc lập lại trật tự trên thị trường vay mượn vốn lẫn nhau của các ngân hàng vốn bị coi là méo mó nhất trong những năm gần đây. Thị trường liên ngân hàng vốn là thị trường các ngân hàng vay mượn vốn tín chấp tạm thời bù đắp thanh khoản trong lúc khó khăn. Thế nhưng, thị trường này thời gian qua đã bị "nhà cái" ngân hàng lớn thao túng kiếm lời, khi ngân hàng bạn gặp khó khăn.
Thông tư 12 ra đời lúc này như cởi bỏ khó khăn cho những ngân hàng còn tồn đọng dư nợ vàng và vốn vàng huy động, còn người dân gửi vàng trong ngân hàng cũng yên tâm hưởng lãi suất vàng thêm gần 7 tháng nữa.
Phạm Hà Nguyên