Agribank Thừa Thiên - Huế: Trăn trở với từng món vay
Rốt ráo “chạy” theo tàu 67
Ông Nguyễn Văn Bình, Giám đốc Agribank tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, khi Nghị định 67/2014/NĐ-CP (NĐ 67) mới được triển khai, cả tỉnh có 64 hộ đăng ký vay vốn đóng tàu. Tuy nhiên, khi NH xuống làm việc cụ thể, giải thích rõ chính sách tín dụng của chương trình này thì bà con mới hiểu, nắm được quy định vay - trả nên chỉ còn 3 hộ trụ lại, và các hộ này đều đã được Agribank phê duyệt cho vay.
Chúng tôi xuống thôn Hải Tiến, thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang, gặp ngư dân Trần Quân chỉ 1 ngày sau khi tàu 67 của anh được hạ thuỷ. Anh Quân cho biết Agribank huyện Phú Vang đã cho gia đình anh vay hơn 7 tỷ đồng đóng mới con tàu vỏ gỗ này với lãi suất ưu đãi. Tàu cá vỏ gỗ của ngư dân Trần Quân có công suất 700CV. Tổng kinh phí đóng mới và trang bị ngư lưới cụ hơn 9,6 tỷ đồng, trong đó 30% vốn là của ngư dân tự bỏ ra làm đối ứng.
Tàu của ngư dân Trần Quân đang chờ ngày vươn khơi |
Dù đã sở hữu hai chiếc tàu đánh bắt xa bờ trị giá khoảng 7 tỷ đồng, nhưng khi có chính sách hỗ trợ của Chính phủ, gia đình anh đã mạnh dạn vay vốn đóng mới chiếc tàu cá công suất lớn hơn và lắp đặt các trang thiết bị hiện đại để vươn khơi xa hơn, bám biển dài ngày hơn. Anh nói, bà con ở đây nhiều người mơ ước đóng được chiếc tàu cá lớn như của anh, nhưng không phải ai cũng có được cỡ 2-3 tỷ đồng làm vốn đối ứng.
Trước đó, cũng tại thị trấn Thuận An, hai chiếc tàu 67 đầu tiên của ngư dân huyện Phú Vang được Agribank “đỡ đầu” đã có những chuyến ra khơi đầu tiên. Đó là tàu dịch vụ nghề cá kết hợp đánh bắt xa bờ của ngư dân Nguyễn Văn Hóa, thôn Tân Bình, có công suất 480CV, tổng chi phí 4,1 tỷ đồng.
Chiếc còn lại là tàu cá vỏ gỗ công suất 700CV của ngư dân Phan Văn Chinh, thôn Vinh Hải, có tổng kinh phí đầu tư gần 7,9 tỷ đồng. Thành quả của chuyến ra khơi đầu tiên kéo dài 10 ngày là gần 20 tấn cá các loại, mang lại thu nhập chừng 300 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí, anh Chinh lãi gần 200 triệu đồng. Anh Chinh bảo, chuyến biển vừa rồi chỉ là thử nghiệm nên chưa thật sự vươn xa. Những chuyến sau anh sẽ cho tàu vươn khơi đến tận ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa để đánh bắt hiệu quả hơn.
Để có được những chiếc tàu tiền tỷ và những chuyến vươn khơi đầu tiên này, là cả quá trình gian nan mà những cán bộ NH trực tiếp thẩm định và phê duyệt dự án mới có thể thấu hiểu hết.
Ông Nguyễn Văn Bình kể, khi NĐ 67 mới được ban hành, ngư dân rất hồ hởi đón nhận vì nghĩ được Chính phủ tài trợ cho vay đóng tàu đánh bắt xa bờ giống giai đoạn trước đây. Song khi nghe NH hướng dẫn, biết đây là vốn vay thương mại, Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần lãi suất và phải có vốn đối ứng thì họ đã chùn chân. Vậy nên mới có chuyện sau này, nhiều ngư dân tự động rút khỏi danh sách đăng ký. “Ngư dân tự lượng sức được như vậy, chúng tôi cũng thấy mừng”, ông Bình giải thích.
Thế nhưng đó cũng mới chỉ là những vướng mắc ban đầu. Càng đi sâu vào thực hiện, NH càng vấp phải trăm thứ khó. Đơn cử như thời điểm NĐ 67 mới ra đời, cả tỉnh Thừa Thiên - Huế chỉ có duy nhất 1 đơn vị đủ điều kiện đóng tàu, tới nay mới thêm được 1 đơn vị nữa.
Ông Mai Xuân Thành, Giám đốc Agribank chi nhánh Phú Vang chia sẻ, khó khăn khác là bà con mong muốn được sử dụng máy cũ để tiết giảm chi phí, nhưng NĐ 67 bắt buộc 100% là máy mới.
Bên cạnh đó, NH cũng gặp khó trong việc thẩm định dự toán con tàu vì chưa có quy định về định mức kỹ thuật và giá khái toán để tham khảo. Rồi trong phê duyệt thiết kế mẫu tàu cũng nhiều vướng mắc, do điều kiện địa hình, tập quán của bà con mỗi nơi mỗi khác, nên không thể cùng áp một mẫu chung thống nhất.
Đến khi thẩm định cho vay, NH lập dự toán, sau đó lại quy định phải có đơn vị độc lập để thẩm định giá. Trong khi thẩm định giá thì mỗi tỉnh có nhiều đơn vị… Vậy là cán bộ lại chạy tới chạy lui, giá cả thẩm định mỗi chỗ một khác nhau… Những thủ tục phát sinh không phải từ phía NH như vậy đã khiến ngư dân đón nhận nguồn vốn chậm.
Vấn đề thủ tục cũng chỉ là một phần. Ông Võ Văn Thành, Phó Giám đốc Agribank Phú Vang chia sẻ, món vay tiền tỷ ở nông thôn là không hề nhỏ, NH lại phải theo sát hàng chục năm trời cho tới khi thu đủ gốc lẫn lãi, do đó không cẩn trọng không được. Nghề đi biển có những yếu tố đặc thù mà NH phải dựa vào đó để thẩm định năng lực hộ vay.
“Nhiều hộ muốn làm nhưng họ lớn tuổi quá lại không có người kế thừa, đến thời gian họ không làm được thì tàu để cho ai? Rồi số lượng ngư dân đi theo tàu phải trên 10 người, thì số người này họ kiếm đâu ra cũng là một vấn đề mà NH phải căn cứ”, ông Thành giải thích với chúng tôi.
Không quên món vay nhỏ
Xuống địa phương, nghe những câu chuyện thực tế, mới thấy NH khó trăm bề. Vừa đảm bảo đồng vốn sinh lời, vừa chủ động phòng ngừa rủi ro, quả là bài toán khó đối với từng cán bộ NH. Theo chân cán bộ Agribank xuống huyện Quảng Điền, chúng tôi thấy một phần khác của bộ mặt nông thôn.
Tiếp đoàn phóng viên, ông Hồ Tịnh Ân, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Vinh cho biết, Agribank đã hỗ trợ đắc lực để cả vùng này khoác màu áo mới. Với địa bàn rộng 14 thôn, xã Quảng Vinh là đơn vị mới thành lập, phát triển kinh tế tập trung vào chăn nuôi. Nhớ lại trước đây cả vùng phủ một màu cát trắng, song nhờ chủ trương phát triển rừng của huyện, bà con được đầu tư cấp đất rồi góp nội lực, cùng với đồng vốn NH, nơi này đã được phủ xanh như ngày hôm nay.
Đến hộ của ông Phan Lai Đức, một trong những người đầu tiên làm giàu thành công ở đất này. Chúng tôi không thể tưởng tượng rằng cả trang trại 8 ha xanh mướt mắt trước đây chỉ phủ trắng một màu cát.
Ông Đức cho biết, bác tới đất này từ năm 2011 với khoản vốn dắt lưng vô cùng ít ỏi. Nhờ món vay 300 triệu đồng từ Agirbank Quảng Điền, bác bắt tay vào xây dựng cơ sở hạ tầng, đào ao nuôi cá, bắt đầu mở rộng sản xuất. Hiện nay trang trại tổng hợp của ông Đức đang có 9.500 con gà, 200 con lợn, 1,2 ha ao cá… năm 2014 cho doanh thu 2,4 tỷ đồng.
“Ngày mới lên tôi cũng lo lắm, chỉ dựa vốn tự có mà làm thì không ăn thua. Đầu tư xây dựng cơ bản, con giống… rất lớn, không có nguồn vay từ Agribank thì phải mua nợ qua đại lý, như vậy chi phí đầu vào rất lớn, chịu không nổi”, ông Đức nhớ lại.
Hiện nay dư nợ của ông Đức tại Agribank còn 500 triệu đồng, dự kiến với tình hình sản xuất và tiêu thụ thuận lợi như hiện nay thì chỉ vài ba năm tới là có thể trả đủ. Nhưng chưa dừng lại ở đó, lão nông này cho biết sắp tới sẽ tiếp tục vay khoảng 2-3 tỷ đồng từ Agribank để nuôi thêm khoảng 500 con heo nái, mở rộng quy mô trang trại.
Đi qua những mô hình vay vốn của Agribank Thừa Thiên - Huế, chúng tôi nhận ra một điều, dù là món vay tiền tỷ hay chỉ vài chục triệu, thì mối trăn trở của những người cán bộ NH đều như nhau.
7 tháng đầu năm 2015, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Agribank Thừa Thiên - Huế đạt kết quả tích cực khi cả nguồn huy động và dư nợ đều tăng trưởng khá so với đầu năm. Tuy nhiên, Giám đốc Nguyễn Văn Bình vẫn chưa hết bận tâm bởi sản xuất nông nghiệp của bà con nông dân vẫn thường trực rủi ro.
Ông Bình lo ngại, dư nợ bình quân một món vay ở Thừa Thiên - Huế vẫn còn thấp hơn nhiều địa phương khác trên cả nước, là do phát triển nông nghiệp của tỉnh nhìn chung vẫn manh mún, nhỏ lẻ. Muốn có chuỗi liên kết phải xác định được trồng cây gì, nuôi con gì… thì cả tỉnh Thừa Thiên - Huế nhiều năm tìm không ra.
“Quan trọng nhất là phải có sản xuất hàng hoá thì lúc đó mới có đầu tư mạnh. Phải có liên kết 4 nhà, thì NH chỉ tham gia tiền thôi”, ông Bình trăn trở. Trong lúc chưa có những cơ chế, chính sách phù hợp đó, thì nhiệm vụ thay đổi diện mạo kinh tế nông thôn sẽ vẫn còn đè nặng lên vai ngành NH.
Tăng cường thanh toán biên mậu Mới đây, tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Đansavanh, Agribank và Ngân hàng Nông nghiệp Lào (APB) chính thức khai trương hoạt động thanh toán biên mậu. Tham gia thanh toán biên mậu, khách hàng của Agribank và APB nhận được nhiều tiện ích vượt trội như: Phí dịch vụ rẻ hơn so với thanh toán dùng đồng USD hoặc ngoại tệ khác do không phải qua nhiều ngân hàng trung gian; Tiết kiệm được ngoại tệ mạnh, nhất là trong những giai đoạn nguồn cung USD gặp khó khăn… Đặc biệt thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng có tài khoản ở bất cứ NH nào trong thời gian ngắn nhất. Theo thỏa thuận, hai NH có thể thực hiện trao đổi trực tiếp giữa tiền LAK và VND, giữ được tỷ giá trao đổi phù hợp giữa hai đồng tiền, đảm bảo phục vụ kịp thời cho kinh doanh. Việc sử dụng phương thức thanh toán biên mậu các giao dịch thanh toán xuất, nhập khẩu hàng hoá thông qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Đansavanh cũng sẽ nhanh chóng, tiện lợi hơn... TH |