Bỗng dưng… mất đất?

Theo đơn kêu cứu của ông Võ Thanh Sơn, phường Hoà Khánh Bắc, quận Liên Chiểu (Đà Nẵng), cuối năm 1999 đầu năm 2000, ông Sơn và các hộ dân gồm ông Võ Thanh Hùng, ông Nguyễn Đức Ánh, bà Võ Thị Thu Thủy, bà Nguyễn Thị Thanh Mai, bà Bùi Thị Tuyết Mai nhận chuyển nhượng các lô đất có ký hiệu thửa đất số 321 và thửa đất số 323, tờ bản đồ số 4 theo đăng ký Nghị định 64/CP từ ông Hoàng Định Luận và việc này được UBND phường Hòa Khánh xác nhận vào năm 2000.

Ông Sơn cho biết, căn cứ vào đó, UBND huyện Hòa Vang lúc bấy giờ đã ký hồ sơ giao đất cho gia đình ông cùng các hộ dân. Mọi người đã đóng thuế sử dụng đất hàng năm từ thời điểm được giao đất cho đến nay.

Hiện khu đất đã được rào chắn xung quanh

Theo ông Sơn, vào năm 2018, do điều kiện canh tác không thuận lợi, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, các hộ dân phải đi xa làm ăn nên đã ủy quyền cho ông Sơn tiếp tục quản lý, sử dụng lô đất, với tổng diện tích được ủy quyền 1.350m2. Tuy nhiên, vào đầu năm 2019, ông Sơn và những người dân nói trên bất ngờ khi được biết toàn bộ 1.600m2 đất của mình được thành phố Đà Nẵng giao cho Công ty cổ phần Đầu tư du lịch Xuân Thiều. Điều đáng nói, người dân không có bất kỳ thông báo thu hồi, kiểm định và giải tỏa đền bù nào.

Ông Sơn bức xúc cho rằng, việc này không đúng trình tự pháp luật quy định tại Điều 69 Luật Đất đai 2013.

Để đảm bảo quyền lợi, ngày 18/2/2019, ông Sơn gửi đơn kiến nghị đến UBND quận Liên Chiểu và UBND phường Hòa Khánh Bắc khiếu nại và yêu cầu giải quyết theo luật định. Tuy nhiên, mặc dù vụ việc chưa được giải quyết nhưng UBND quận Liên Chiểu vẫn ban hành Thông báo số 135/TB-UBND giao cho các cơ quan chức năng rào chắn khu đất nói trên.

Ngày 8/4/2019, Chủ tịch UBND phường Hoà Khánh Bắc ra Thông báo số 320/TB-UBND, “yêu cầu ông Sơn, ông Hùng và các hộ dân đã ủy quyền cho ông Sơn phải lập tức di dời tài sản ra khỏi 2 thửa đất nói trên (được UBND TP. Đà Nẵng cấp GCN cho Công ty cổ phần Đầu tư du lịch Xuân Thiều ngày 1/2/2019 thuộc thửa đất số 06, tờ bản đồ số 277, diện tích 51.941,3m2). Mọi chi phí di dời tài sản ra khỏi vị trí trên các hộ dân và ông Sơn phải tự chi trả. Nếu các hộ dân ủy quyền cho ông Sơn không tự di dời thì UBND phường tiến hành di dời, mọi tổn hại về tài sản UBND phường không chịu trách nhiệm. Thời điểm di dời: trước 13h00 ngày 9/4/2019”.

Ông Sơn cho biết, tiếp đó, ngày 10/4/2019, lực lượng quy tắc phường, quận dưới sự chỉ đạo trực tiếp của ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND phường Hòa Khánh Bắc và ông Đội trưởng Đội quy tắc đô thị quận Liên Chiểu dẫn người đến cưỡng chế thu hồi đất, húc đổ hàng rào cổng ngõ, chặt phá toàn bộ cây cối trên đất, ngang nhiên cẩu nhà (được làm bằng conteiner), di dời tài sản ra khỏi khu đất, đẩy đuổi gia đình ông ra ngoài, rào bít mọi đường vào khu đất. Ông Sơn cho rằng, những điều đó là hoàn toàn trái pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi chính đáng của người dân.

Liên quan đến vấn đề nêu trên, theo Luật sư Phạm Văn Thanh (Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Nam), tại thời điểm xin giao đất để xây dựng nhà ở (vào năm 2001) của các hộ dân, Luật Đất đai 1993 đang có hiệu lực thi hành. Khoản 1 Điều 2 Luật Đất đai 1993 quy định: “Người sử dụng đất ổn định, được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận thì được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”. Như vậy, với việc các hộ dân sử dụng đất ổn định, không tranh chấp và được xác nhận bởi UBND phường Hòa Khánh tại đơn xin giao đất, thì họ có đủ điều kiện để được Nhà nước xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại thời điểm đó.

Luật sư Thanh nhận định, căn cứ hồ sơ thể hiện, từ thời điểm xin giao đất cho đến nay, Chi cục Thuế quận Liên Chiểu đều thu tiền thuế sử dụng đất hàng năm của các hộ dân. Việc này đồng nghĩa chính quyền địa phương đồng ý và chấp nhận giao đất cho các hộ dân quản lý và sử dụng. Do đó, có căn cứ để cho rằng các hộ dân đang là người có quyền sử dụng hợp pháp khu đất đó.

Cũng theo ông Thanh, theo quy định của Luật Đất đai 2013, Nhà nước thu hồi đất trong các trường hợp sau, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; thu hồi đất để phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai; thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người. Nếu cho rằng việc thu hồi đất của các hộ dân nhằm mục đích phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, thì trình tự, thủ tục thu hồi đất của các cơ quan thẩm quyền trong vụ việc này chưa đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 69 Luật Đất đai 2013, trình tự, thủ tục thu hồi đất được thực hiện như sau: Xây dựng và thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; lập, thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; ra quyết định thu hồi đất, phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; quản lý đất đã được giải phóng mặt bằng.

“Trong trường hợp này, việc thu hồi đất của người dân và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho một đơn vị tư nhân đầu tư dự án nhưng các hộ dân không biết, không nhận được quyết định thu hồi đất, không biết, không nhận được khoản bồi thường, hỗ trợ, là đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật đất đai và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các hộ dân”, Luật sư Thanh khẳng định.

Đặt biệt theo Luật sư Thanh, tại Điều 74 và Điều 75 của Luật Đất đai 2013, thì các hộ dân có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 2001 cho đến nay, do đó, có đủ điều kiện được bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quy định này.

Ngoài việc được bồi thường về đất, các hộ dân còn có thể được Nhà nước bồi thường về nhà ở, công trình trên đất theo quy định tại Điều 89, bồi thường về cây trồng, vật nuôi theo quy định tại Điều 90 Luật Đất đai 2013.

Phóng viên Thời báo Ngân hàng sẽ tiếp tục theo dõi và cập nhật đến bạn đọc những thông tin liên quan về vụ việc này.