“Bỗng dưng muốn… là hàng Việt”
Đây là quan điểm của luật sư Hoàng Văn Sơn, Trưởng văn phòng Luật sư VNC (Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh). Theo luật sư Sơn, về mặt pháp lý, ưu đãi với các DN trên cơ sở so sánh lẫn nhau có 3 vấn đề.
Thứ nhất là thuế, thứ hai là tiếp cận nguồn vốn tín dụng và thứ ba là tiếp cận đất đai. Thuế thì đã được quy định trong các dự án công nghệ cao, trong các khu kinh tế, nên DN nào cũng như nhau cả.
Về đất đai thì hiện nay do các DN FDI thường có thương hiệu mạnh, có tiềm lực tài chính nên có thể tiếp cận được những vị trí đắc địa. Những DN lớn như Samsung thông thường sẽ đầu tư vào khu công nghệ cao để được hưởng ưu đãi toàn bộ. Còn về tín dụng, thực chất đối với những DN như Samsung lại không có nhiều nhu cầu, vì có thể vay tín dụng từ nước ngoài.
Nếu các sản phẩm của Samsung là hàng Việt Nam thì liệu có công bằng với các DN nội |
Hiện nay người ta hay nói đến chuyển giá – trong đó bao gồm cả khoản vay tín dụng từ nước ngoài. Như vậy, nếu giả sử như sản phẩm Samsung Việt Nam được xem là hàng Việt Nam thì với việc vay vốn từ nước ngoài hoặc bằng hình thức mua nguyên vật liệu, hoặc mua một hàm lượng sở hữu trí tuệ từ nước ngoài… họ được lợi thế về mặt này.
Cụ thể, khi mua bản quyền, hoặc một phần sở hữu trí tuệ nào đó từ nước ngoài thì họ sẽ trả một mức giá cao hơn, để khi chuyển giá vào dễ hơn. “Đó có thể là cách để họ tận dụng đưa vào lợi thế cạnh tranh”, luật sư Sơn nhấn mạnh.
Vậy các DN Việt Nam cùng ngành nghề, như BKAV chẳng hạn sẽ phải chịu áp lực cạnh tranh như thế nào khi Samsung được xem là hàng Việt? Theo luật sư Sơn, trong trường hợp này có thể lợi nhuận được Samsung chuyển qua việc mua bản quyền ở nước ngoài, để đạt mục đích giảm thuế. Bằng cách này, thì lợi nhuận đã được tận dụng một cách triệt để, để có nguồn vốn lớn hơn tập trung đầu tư vào chất xám, và lại càng mạnh hơn, gia tăng chèn ép các DN nhỏ Việt Nam.
Tuy nhiên, cũng có thể Samsung muốn được xem là sản phẩm Việt để tăng lượng tiêu thụ, tận dụng được tâm lý “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Dù hiện tại chưa thể khẳng định được điều này có thể xảy ra hay không, song nếu có thì rất nhiều khả năng Samsung sẽ tạo ra 1 thương hiệu khác (nhãn hiệu riêng kèm theo bên cạnh nhãn hiệu Samsung), được xây dựng tại Việt Nam.
Trong trường hợp này, họ sẽ có lợi thế lớn tại Việt Nam, dù quy trình để xây dựng thương hiệu mới này cũng sẽ mất khá nhiều thời gian. Còn hiện nay, thì “Samsung vẫn là thương hiệu nổi tiếng của Hàn Quốc”.
Ngoài ra, nếu được xem là hàng Việt Nam, Samsung rất có thể sẽ dấn thêm bước nữa, tham gia mạnh các chương trình hội chợ, triển lãm… để được công nhận là “Hàng Việt Nam chất lượng cao”, và được người tiêu dùng Việt Nam tin yêu. Từ đây họ có chiến lược cạnh tranh với các đối thủ “sừng sỏ” nước ngoài vào Việt Nam chứ không phải là với DN Việt Nam.
Thực ra, việc tiêu thụ hàng hóa của Samsung tại Việt Nam hiện vẫn chưa có số liệu cụ thể, nên cũng khó đoán mục đích cuối cùng của Samsung khi muốn được xem là hàng Việt là gì. Song các chuyên gia cho rằng, cần tránh xảy ra ảo tưởng hoặc hiểu lầm rằng Samsung là thương hiệu của Việt Nam.
Chuyên gia kinh tế cao cấp Phạm Chi Lan thì nhấn mạnh rằng, nếu đã coi là hàng Việt Nam, DN Việt Nam thì tất cả chuẩn mực đối xử phải như nhau.