Các bức xúc “được mở”, nhưng vẫn chưa “được đóng”
TS.Hoàng Việt Hà |
Trong lời phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã nhấn mạnh “Phát triển kinh tế tư nhân thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế”.
Năm 2017 cũng là năm đặc biệt mà Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã xác định là năm của kinh tế tư nhân Việt Nam. Xung quanh vấn đề này, đại diện cho Diễn đàn Kinh tế tư nhân, TS.Hoàng Việt Hà - Giám đốc điều hành FPT - Phó chủ tịch Nhóm Kinh tế số của Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Thời báo Ngân hàng.
Cảm nhận của giới doanh nhân Việt Nam về một năm qua - năm của kinh tế tư nhân như thế nào, thưa ông?
Năm vừa qua có nhiều sự kiện đối thoại, nhiều hoạt động, nhiều tuyên bố liên quan tới chủ trương và triển khai thực thi Chính phủ kiến tạo, giảm chi phí hoạt động cho DN. Các sự kiện trên đã tạo nên một không khí đổi mới, phấn khởi cho cộng đồng doanh nhân nói chung. Đặc biệt là các hoạt động đối thoại trực tiếp giữa Chính phủ với DN của Diễn đàn kinh tế tư nhân, mà qua đó DN có điều kiện nêu trực tiếp các vướng mắc với Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, trong số đó, chỉ một số nhỏ đã được giải quyết. Việc triển khai thực thi xử lý còn chậm, còn vướng nhiều vấn đề giữa các bộ, ngành với nhau.
Ý ông là từ chỉ đạo đến thực hiện còn khá xa nhau?
Nhiều vấn đề DN nêu lên còn bỏ đó, chưa được giải quyết. Tiến độ giải quyết đến đâu cũng không được thông báo. Tôi lấy ví dụ việc FPT đại diện các DN đề nghị cắt giảm thủ tục liên quan tới xuất nhập khẩu hàng điện thoại, máy tính, vì hiện mỗi lần nhập lại một lần xin giấy phép nhập khẩu, gây mất thời gian và tốn kém khủng khiếp cho DN về chi phí, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thấy có sự thay đổi gì.
Nói chung các bức xúc “được mở” nhưng mãi vẫn chưa “được đóng”. Chúng tôi mong muốn Chính phủ hành động và hành động nhanh hơn nữa.
Bên cạnh ý chí và tinh thần của doanh nhân Việt thì sự hậu thuẫn của môi trường kinh doanh là rất quan trọng. Môi trường kinh doanh hiện nay đã ra sao?
Môi trường kinh doanh theo đánh giá của tôi là ổn định, tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh. Các điều kiện vĩ mô cơ bản như lãi suất, lạm phát vẫn được giữ vững. Tuy nhiên các chi phí liên quan tới thủ tục (thời gian, các loại giấy tờ, các loại phí…) chưa thấy có sự cải thiện cụ thể.
Ví dụ điển hình là phí viễn thông công ích. Theo đó, DN hạ tầng viễn thông internet phải đóng tới 1,5% doanh thu để nộp vào Quỹ viễn thông công ích. Điều này không thấy nước nào có. Bên cạnh đó, các DN viễn thông đang phải đóng một khoản phí nữa là phí thương quyền (0,5% doanh thu). Trong khi đó, chủ trương của Chính phủ là phát triển đẩy mạnh kinh tế số, DN số, thành phố số (smart city) và hạ tầng cho những phát triển này là nền tảng internet. DN kinh doanh lĩnh vực hạ tầng internet phải đầu tư rất lớn ban đầu, thời gian thu hồi vốn lâu.
Những thiên tai vừa rồi gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến hạ tầng thông tin, phải bảo hành, sửa chữa. Tuy nhiên thay vì được hỗ trợ, các DN trong lĩnh vực này vẫn phải đóng khoản phí nói trên, tương đương hàng trăm tỷ đồng. Điều này quá sức chịu đựng của DN. Tôi không thấy ngành kinh doanh nào phải nộp các khoản phí ngoài thuế lớn như vậy.
Ông đánh giá thế nào về việc thành lập Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân, với sự tham gia của thành viên diễn đàn kinh tế tư nhân?
Tôi đánh giá cao và kỳ vọng nhiều vào hoạt động của Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, với thành viên là các doanh nhân khá nổi tiếng, trưởng thành từ thực tiễn.
Bên cạnh đó, bản thân DN cũng có tình trạng hành chính quan liêu. Muốn chống điều này thì chỉ cần DN hướng tới tinh thần phục vụ quyền lợi của khách hàng là ổn ngay. Cũng như vậy, nếu Chính phủ coi DN cũng như khách hàng và hướng các hoạt động của mình để phục vụ thì sẽ cải tiến rất nhanh chóng. Lúc đó, các vấn đề “được mở” từ DN sẽ được các cơ quan quản lý nhà nước giải quyết và “được đóng” theo một thời hạn nhất định.
Ông kỳ vọng gì ở việc có Ban nghiên cứu này?
Tôi tin vai trò của Ban không những chỉ “nêu vấn đề” mà còn tư vấn cho Chính phủ cách “đóng vấn đề” một cách công khai, minh bạch trên cơ sở lợi ích chung của DN tư nhân và của cộng đồng xã hội. Tuy nhiên, việc “đóng vấn đề” vẫn phụ thuộc chính vào nỗ lực của bản thân Chính phủ. Tôi hy vọng sẽ nhìn thấy nhiều hành động thiết thực từ nay tới cuối năm, đây chính là sự cổ vũ và tạo niềm tin của Chính phủ đối với cộng đồng doanh nhân. Chính phủ hành động và hành động nhanh, tâm thế của doanh nhân cũng sẽ tích cực hơn nữa.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã hành động mạnh mẽ, đã “nổi lửa” trong cải cách môi trường kinh doanh. Thủ tướng và các Phó Thủ tướng đã rất sát sao, đôn đốc và giữ vai trò tiên phong với tinh thần không có chỗ để bàn lùi. Các chuyến đi thị sát tại các địa phương, lắng nghe ý kiến của các địa phương và DN, chỉ đạo trực tiếp cải cách ở cấp cơ sở, xúc tiến thương mại, đầu tư, mở cửa thị trường ở nước ngoài của Thủ tướng đã làm ấm lòng và thực sự tiếp sức cho DN. Điểm quan trọng, chúng tôi nhìn thấy sự đồng thuận của các bộ, ngành, địa phương trong hành động này. Gần đây, Thủ tướng đã chỉ đạo phải cắt bỏ 1/2 đến 1/3 các điều kiện kinh doanh. Nếu bỏ được 30-50% điều kiện kinh doanh hiện hữu, cộng đồng kinh doanh sẽ được tạo động lực, động cơ để tận tâm, tận lực với kinh doanh. TS. Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam |