Các NHTW đã nhấn nút dừng tăng lãi suất

Bloomberg Economics vừa tiến hành đợt đánh giá hàng quý về lập trường của 23 NHTW hàng đầu thế giới, vốn chiếm tới gần 90% nền kinh tế toàn cầu. Dưới đây là góc nhìn về một số NHTW lớn.

I. NHTW G7

1. Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed)

• Lãi suất quỹ liên bang hiện tại (giới hạn trên): 2,5%
• Dự báo cuối năm 2019: 2,5%

Fed đã có một sự thay đổi rất đáng ngạc nhiên vào đầu năm 2019 khi loại bỏ những kỳ vọng về việc tăng lãi suất trong năm nay, và sau đó tăng gấp đôi về sự ôn hòa tại cuộc họp chính sách tháng 3 bằng cách tuyên bố kế hoạch chấm dứt việc thu hẹp bảng cân đối tài sản. Hiện khi mà tăng trưởng toàn cầu có nhiều dấu hiệu chậm lại, các nhà đầu tư thậm chí còn đặt cược lớn hơn rằng lãi suất tại Mỹ sẽ bị cắt giảm trước khi tăng thêm. Đặc biệt gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump và các cố vấn kinh tế của ông đã công khai chỉ trích động thái tăng lãi suất của Fed hồi tháng 12/2018 là sai lầm và nói rằng việc giảm ngay lập tức lãi suất 50 điểm cơ bản là cần thiết.

2. NHTW châu Âu (ECB)

• Lãi suất tiền gửi hiện tại: -0,4%
• Dự báo cuối năm 2019:- 0,4%

Vào tháng 3, ECB đã thừa nhận sự chậm lại của khu vực đồng euro và tìm cách ngăn chặn điều đó bằng một vòng tín dụng giá rẻ mới cho các ngân hàng và tiếp tục cam kết sẽ duy trì lãi suất ở mức thấp. Cam kết mới rằng lãi suất sẽ không tăng trong năm nay có nghĩa là Chủ tịch ECB Mario Draghi chắc chắn sẽ không tăng lãi suất trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào đầu tháng 11. Hiện có một số ứng cử viên đang cạnh tranh để thay thế ông, nhưng sự lựa chọn cuối cùng có lẽ sẽ phải chờ tới sau cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào cuối tháng 5.

3. NHTW Nhật Bản (BoJ)

• Lãi suất chính sách hiện tại: -0,1%
• Dự báo cuối năm 2019: -0,1%

BoJ đã không còn đơn độc khi mà nhiều NHTW lớn đã quay trở lại với quan điểm nới lỏng tiền tệ. Thế nhưng điều đó không làm giảm bớt những thách thức mà Thống đốc BoJ Haruhiko Kuroda phải đối mặt. Trên thực tế, những áp lực này thậm chí ngày một lớn hơn. Một thước đo lạm phát của Bloomberg, dựa trên 8 yếu tố tác động đến giá cả, đã cho thấy sự chậm lại mạnh trong những tháng tới và có thể mang lại một đợt giảm phát trong mùa hè này. Hơn một phần ba các nhà quan sát BoJ hiện đang nghĩ rằng động thái chính sách tiếp theo của Kuroda sẽ tiếp tục nới lỏng hơn là một động thái bình thường hóa.

Mặc dù Kuroda khẳng định vẫn còn dư địa để tăng cường kích thích nếu cần, song việc mua vào tài sản khổng lồ và chi phí vay cực thấp của BoJ đang gây ra nhiều bất ổn cho thị trường. Lợi nhuận cho vay tiếp tục bị siết chặt khi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm giảm xuống cùng mức với lãi suất chính sách ngắn hạn của BoJ. Trong khi lạm phát vẫn yếu ớt và Chính phủ Nhật có thể sẽ thay đổi việc theo đuổi mục tiêu lạm phát 2% nữa. Hơn nữa, một đợt tăng thuế bán hàng vào cuối năm nay cũng là một rủi ro đối với nền kinh tế.

4. NHTW Anh (BoE)

• Lãi suất hiện tại: 0,75%
• Dự báo cuối năm 2019: 1%

Brexit đang phủ một đám mây đen lớn lên BoE. Thống đốc BoE Mark Carney đã hai lần gia hạn nhiệm kỳ của mình tại BoE để có thể đồng hành cùng BoE khi Anh rời khỏi Liên minh châu Âu, nhưng bây giờ chính ngày đó đã bị đẩy lùi và Carney khẳng định rằng ông thực sự sẽ từ chức vào tháng 1/2020.

Điều đó có nghĩa lần tăng lãi suất tiếp theo đang được để lại cho người kế nhiệm vì thị trường không dự đoán động thái tăng lãi suất tiếp theo cho đến năm 2020, mặc dù các nhà kinh tế vẫn nhìn thấy cơ hội thắt chặt trong năm nay. Giống như nhiều công ty của Anh đang thu hẹp đầu tư trong bối cảnh không chắc chắn, BoE dường như đang chờ đợi Brexit trước khi thực hiện thêm bất kỳ động thái lớn nào.

5. NHTW Canada (BoC)

• Lãi suất cho vay qua đêm hiện tại: 1,75%
• Dự báo cuối năm 2019: 2%

Thống đốc BOC Stephen Poloz đang ở trong tình trạng không rõ ràng về lãi suất. Theo đó mặc dù bác bỏ ý tưởng nền kinh tế quốc gia có thể rơi vào suy thoái và đòi hỏi chính sách tiền tệ lỏng lẻo hơn, nhưng ông cũng tỏ ra khá miễn cưỡng khi cho rằng triển vọng kinh tế là đủ để chịu đựng chi phí vay cao hơn.

Với 5 lần tăng lãi suất kể từ năm 2017, BoC là một trong số ít các NHTW mạnh tay tăng lãi suất. Tuy nhiên sự chậm lại của kinh tế toàn cầu và sự yếu kém của thị trường nhà ở của Canada đã làm tăng khả năng rằng quá trình bình thường hóa tiền tệ đã kết thúc.

II. NHTW BRICS

1. Ngân hàng nhân dân Trung Quốc (PBoC)

• Lãi suất cho vay cơ sở 1 năm hiện tại: 4,35%
• Dự báo cuối năm 2019: 4,35%

Kỳ vọng về việc nới lỏng tiền tệ nhiều hơn đã thay đổi một chút do nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cho thấy một số dấu hiệu phục hồi và đàm phán thương mại với Mỹ đạt được nhiều tiến bộ. Việc bơm thêm thanh khoản thông qua cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc sẽ tiếp tục nhưng với tốc độ vừa phải hơn so với năm ngoái.

Triển vọng lạm phát khác nhau giữa các ngành. Trong khi giá tại nhà máy có thể sẽ giảm do giảm phát trong suốt cả năm, thì lạm phát tiêu dùng có thể tăng gần mức trần 3% lần đầu tiên sau nhiều năm trong bối cảnh giá thịt lợn tăng vọt.

Việc các NHTW khác chuyển sang ôn hòa đã hỗ trợ cho đồng nhân dân tệ, nhưng thị trường vẫn tỏ ra nghi ngờ việc Trung Quốc có thể nhún nhường nhiều hơn về mặt trận tiền tệ trong các cuộc đàm phán thương mại.

2. Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI)

• Lãi suất repo hiện tại: 6%
• Dự báo cuối năm 2019: 6% (khảo sát được thực hiện trước khi cắt giảm lãi suất ngày 4/4)

RBI đã trở thành NHTW cắt giảm lãi suất mạnh nhất trong năm nay khi đã giảm chi phí vay hai lần để đảo ngược động thái tăng lãi suất 50 điểm cơ bản của năm 2018. Hiện lạm phát vẫn nằm dưới mức mục tiêu trung hạn của RBI là 4%. Điều đó đã tạo cho Thống đốc Shaktikanta Das dư địa để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế sau khi kinh tế Ấn Độ chạm mức thấp nhất 6 tháng trong 3 tháng cuối năm 2018. Bên cạnh sự chậm lại của kinh tế toàn cầu, sự không chắc chắn về kết quả cuộc tổng tuyển cử diễn ra từ tháng 4 đến tháng 5 đang cản trở triển vọng kinh tế Ấn Độ.

3. NHTW Brazil

• Lãi suất hiện tại: 6,5%
• Dự báo cuối năm 2019: 6,5%

Tân Thống đốc NHTW Brazil Roberto Campos Neto đang ở trong một vị thế khá thoải mái. Với rất ít dấu hiệu của áp lực giá cả và hoạt động kinh tế đáng thất vọng, các nhà phân tích dự đoán sẽ không có bất kỳ sự thắt chặt tiền tệ nào trước giữa năm 2020. Một số thậm chí nhìn thấy khả năng để nới lỏng trong năm nay.

Trong cuộc họp chính sách tiền tệ đầu tiên dưới thời Campos Neto, NHTW Brazil đã đẩy tăng kỳ vọng trên bằng cách nói rằng triển vọng lạm phát là rất yếu - một dấu hiệu cho thấy động thái tiếp theo có thể là cắt giảm lãi suất nếu hoạt động tiếp tục suy yếu. Tuy nhiên, phần lớn cách tiếp cận chính sách của ngân hàng sẽ phụ thuộc vào mức độ thành công của Tổng thống Jair Bolsonaro trong việc cải cách cơ cấu, bắt đầu bằng việc đại tu hệ thống lương hưu để đảm bảo tính bền vững của tài chính công.

4. NHTW Nga

• Lãi suất hiện tại: 7,75%
• Dự báo cuối năm 2019: 7,5%

Sau khi gây ngạc nhiên cho hầu hết các nhà dự báo với hai lần tăng lãi suất vào cuối năm ngoái, NHTW Nga đang cạn kiệt lý do để tăng tiếp. Một đợt tăng giá của đồng rúp và nhu cầu tiêu dùng yếu đã giúp giảm áp lực lạm phát do động thái tăng thuế từ ngày 1/1. Thống đốc Elvira Nabiullina đã đưa ra một lưu ý nhẹ nhàng hơn sau cuộc họp lãi suất cuối cùng, nói rằng nới lỏng tiền tệ có thể trở lại vào cuối năm nay. Một số nhà kinh tế đã dự báo về việc cắt giảm lãi suất của NHTW Nga vào đầu tháng 6.

5. Ngân hàng Dự trữ Nam Phi

• Lãi suất repo trung bình hiện tại: 6,75%
• Dự báo cuối năm 2019: 6,75%

Không có bất kỳ thành viên nào của Hội đồng chính sách tiền tệ (MPC) của Ngân hàng Dự trữ Nam Phi bỏ phiếu cho chính sách nới lỏng kể từ tháng 3 năm ngoái. Mặc dù một số người trong MPC có thể bắt đầu ủng hộ việc cắt giảm lãi suất từ ​​cuộc họp tiếp theo vào tháng 5, nhưng họ cũng chỉ là thiểu số. Việc bổ nhiệm một Phó thống đốc mới và thành viên MPC thứ 6 có thể thay đổi trọng số của phiếu bầu, nhưng điều đó chỉ có thể xảy ra sau cuộc bầu cử ngày 8/5 và sẽ ảnh hưởng đến cuộc họp MPC tháng đó.

NHTW Nam Phi giữ dự báo lạm phát năm 2019 không thay đổi ở mức 4,8% trong tháng trước và cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế trong 3 năm tới.