Cải cách hành chính: Một điểm nhấn, một hành trình

Môi trường kinh doanh thêm rạng

Những dấu ấn của cuộc chuyển mình cải cách hành chính (CCHC), tạo thuận lợi cho môi trường kinh doanh của ngành NH năm nay được ghi dấu đậm nét trong Doing Business 2016, khi một trong hai điểm sáng của Việt Nam đó là hiệu quả của hệ thống thông tin tín dụng được ghi nhận nhờ những giải pháp trong chỉ đạo của NHNN; và nỗ lực của cơ quan thông tin tín dụng.

Điểm DTF (khoảng cách tới điểm tốt nhất) đối với cho vay vốn là 65, trên thang điểm 100, đã đưa xếp hạng về sự thuận lợi vay vốn của Việt Nam so với khu vực Đông Á - Thái Bình Dương lên vị trí thứ 2, chỉ đứng sau Malaysia.

Các TCTD phải coi CCHC là nhiệm vụ quan trọng và chịu trách nhiệm về vấn đề này

Độ sâu của chỉ số thông tin tín dụng Việt Nam đạt 6/8, cũng chỉ đứng sau Malaysia trong khu vực, cho thấy việc này có thể mang lại lợi ích cho DN trong việc tiếp cận tín dụng, vì các TCTD có đầy đủ các thông tin về lịch sử giao dịch và các quan hệ tín dụng hiện tại của DN.

Không chỉ nỗ lực cải cách trong nội ngành, hệ thống NH đã nỗ lực phối hợp với ngành tài chính trong việc cung cấp dịch vụ công trong lĩnh vực thuế, hải quan. Đó là việc tích cực đầu tư hạ tầng kỹ thuật, phần mềm kết nối dữ liệu và bố trí nhân lực… để phối hợp triển khai dịch vụ thu ngân sách theo phương thức điện tử.

Thành quả rõ nét nhất đạt được đó là chỉ số về nộp thuế tăng 4 bậc, đưa Việt Nam xếp hạng thứ 90 trong Báo cáo Môi trường kinh doanh 2016, tăng 3 bậc so với năm ngoái.

Và với sự trợ lực của 27 NH trong nước và 3 NH nước ngoài đã chính thức cung ứng dịch vụ thanh toán phối hợp thu ngân sách, đăng ký nộp thuế điện tử thành công tại NHTM là 420.992 DN (đạt 81,91%).

Tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước qua cổng thuế điện tử của Tổng cục Thuế từ 1/1/2015 đến nay đạt hơn 104.000 tỷ đồng với trên 600.000 lượt giao dịch thực hiện (qua cổng của Tổng cục Thuế đạt 97.500 tỷ đồng; qua dịch vụ e-banking NH đạt hơn 6.500 tỷ đồng). Nhiều Cục Thuế có tỷ lệ DN đăng ký nộp thuế điện tử tại NH đạt 100%.

Trên cương vị Phó chủ tịch Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình Phối hợp giám sát thuế, hải quan, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nhìn nhận, từ tháng 2/2014, việc triển khai chương trình nộp thuế điện tử cho phép DN nộp thuế thông qua tài khoản mở tại NHTM và được xác nhận việc nộp thuế bằng chứng từ điện tử là một trong những đột phá quan trọng, góp phần thay đổi mạnh mẽ thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, không chỉ ở thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh mà còn ở các địa phương.

Đến nay, 98% DN đã thực hiện khai thuế qua mạng và khoảng 90% DN đăng ký nộp thuế điện tử qua kết nối liên thông với các NHTM, từ đó cắt giảm được hàng chục giờ nộp thuế, giảm phiền hà cho DN.

Kết quả thí điểm thời gian vừa qua đã ghi nhận, tại TP. Hồ Chí Minh, hệ thống các TCTD đã phối hợp với Kho bạc Nhà nước bắt đầu nhận thu thuế bằng máy chấp nhận thẻ (POS). Người dân cũng có thể nộp các khoản khác, như nộp tiền phạt vi phạm giao thông qua POS. Hình thức này mở ra một lựa chọn mới tiện lợi hơn, an toàn hơn, nhanh chóng hơn cho người nộp thuế.

Tính chủ động của TCTD không chỉ là xây dựng sản phẩm tích hợp cho các dịch vụ công mà tại nhiều địa phương TCTD còn phối kết hợp với ngành Thuế có nhiều hình thức để tuyên truyền, phổ biến và động viên DN, như Ngày hội đăng ký nộp thuế điện tử, mời DN tới tìm hiểu thông tin và nhận quà của NH như ở Đà Nẵng.

Còn với những địa bàn khó khăn, nhiều huyện còn nghèo và xa xôi như Quảng Nam thì cán bộ NH phải vận động nhiều hơn, đi tới DN nhiều hơn để giải thích chính sách, động viên DN tham gia dịch vụ...

Cải cách là điểm tựa để đột phá

Không chỉ mang lại thuận lợi cho DN, mục tiêu CCHC cao hơn, hướng đến và đang được thực hiện mạnh mẽ, đồng bộ trong hệ thống NH đó là phải đem lại lợi ích thiết thực cho đông đảo người dân. Chính vì vậy, Thống đốc NHNN chỉ đạo hết sức quyết liệt công tác CCHC và việc thực hiện Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước giai đoạn 2011-2020 đã đạt được kết quả tích cực trên tất cả các lĩnh vực.

Từ năm 2010 đến nay, toàn bộ các thủ tục hành chính của NHNN đã được rà soát, hàng trăm thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung theo hướng đơn giản hóa để tạo thuận lợi cho người dân và DN trong các giao dịch hành chính với NHNN.

Tuy nhiên, do đặc thù các thủ tục hành chính trực tiếp giữa các tổ chức, cá nhân với NHNN rất ít phát sinh. Trong khi đó, các thủ tục giao dịch giữa TCTD với người dân và DN diễn ra thường xuyên để phục vụ các hoạt động kinh tế, tiêu dùng.

“Không chỉ để các TCTD xem việc đổi mới về quy trình, thủ tục cung cấp dịch vụ là một yêu cầu tự thân để nâng cao tính cạnh tranh, hiệu quả kinh doanh, NHNN đã chỉ đạo các TCTD phải coi đây là nhiệm vụ quan trọng”, Phó thống đốc Đào Minh Tú nói với phóng viên Thời báo Ngân hàng.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của NHNN, những năm qua hệ thống các TCTD đã tích cực triển khai và đã có những đổi mới căn bản về chất lượng, sản phẩm dịch vụ. Như quy trình cho vay đã được nhiều TCTD đổi mới, cải tiến theo hướng đơn giản hóa thủ tục, giảm bớt phiền hà cho khách vay vốn nhưng vẫn đảm bảo an toàn vốn vay.

Việc áp dụng đồng bộ công nghệ tin học của các NH thời gian qua đã không chỉ giúp các NH phê duyệt, quản lý tín dụng bằng phần mềm tin học nhằm quản lý quy trình cho vay trực quan, minh bạch, giảm thiểu rủi ro mà còn là cơ sở triển khai các sản phẩm dịch vụ hiện đại tiết giảm chi phí đi lại, giấy tờ, gia tăng cơ hội cho người dân như gửi tiết kiệm một cửa, gửi tiết kiệm online (Internet Banking, Mobile Banking) để có thể giao dịch mọi lúc, mọi nơi…

Việc các TCTD đều quán triệt chủ trương CCHC của Chính phủ và NHNN, trong đó chú trọng đổi mới, cải tiến các quy trình, thủ tục cung cấp sản phẩm dịch vụ NH, tạo ra những thay đổi tích cực, tạo thuận lợi cho khách hàng trong quá trình giao dịch với NH.

Phó tổng giám đốc BIDV Lê Trung Thành cho biết: NH đã tập trung vào việc đổi mới quy trình cho vay, rà soát thay đổi thủ tục theo hướng đơn giản nhưng đảm bảo tính tuân thủ. Như rút gọn bộ quy trình thủ tục bán lẻ từ 56 giấy tờ xuống còn 28 giấy tờ; xây dựng tiêu chuẩn chất lượng nội bộ và cam kết với khách hàng, áp dụng ISO từ 2001.

Hiện BIDV cũng đang hướng tới giảm từ 44 chữ ký với khách hàng với hồ sơ vay có tài sản đảm bảo xuống còn 24 chữ ký… BIDV cũng cho biết hiện NH đã có mạng xã hội để nắm bắt thái độ phục vụ, chất lượng phục vụ để từ đó có những giảm thiểu thủ tục kịp thời…

“Chúng ta có thể tự hào về những thành tích đã đạt được, người dân khen nhiều rồi nhưng đâu đó còn thủ tục, cách xử lý vấn đề chưa toàn diện. Vấn đề này đặt ra yêu cầu tiếp tục CCHC mạnh mẽ hơn nữa trong toàn Ngành đặc biệt là tại các TCTD”, Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhìn nhận.

Yêu cầu CCHC càng mạnh mẽ hơn trong bối cảnh hội nhập sâu rộng của Việt Nam với việc hội nhập vào AEC, tham gia các hiệp định FTA thế hệ mới. Vì vậy, Phó thống đốc chỉ đạo thủ trưởng các TCTD phải nâng cao trách nhiệm nhiệm vụ trong CCHC, coi đây là nhiệm vụ quan trọng và chịu trách nhiệm về vấn đề này.

Trên quan điểm CCHC không phải là tập trung cắt bỏ thủ tục này thủ tục kia, NHNN đặt ra yêu cầu với các TCTD cần đưa thêm nhiều sản phẩm dịch vụ tiện ích hiện đại, cải cách đổi mới trên cơ sở nền tảng công nghệ và phải gắn với cải cách thủ tục hành chính trong từng sản phẩm.

“Trong toàn bộ các sản phẩm mới cắt giảm thủ tục phải đảm bảo giảm chi phí cho người dân như giảm chi phí đi lại, giảm giấy tờ, kể cả phí thanh toán. Nhưng cải cách hay cắt giảm phải đảm bảo những quy định cứng về tuân thủ rủi ro”, Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú đã nhấn lại nhiều lần sau Hội nghị về CCHC của NHNN năm 2015.