Cải cách lĩnh vực nông nghiệp tại Nhật Bản
Ảnh minh họa |
Thực tế cũng chứng minh rằng những thay đổi này là giải pháp mạnh trong quá trình Nhật Bản đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), đồng thời nó cũng phản ánh định hướng của Chính phủ trong việc nâng cao khả năng cạnh tranh trong khu vực nông nghiệp, trong bối cảnh trao đổi thương mại ngày càng tự do hơn.
Tuy nhiên nỗi lo sợ về TTP chưa phải là ưu tiên hàng đầu, nó vẫn được xếp sau các biện pháp trong nước để cải cách khu vực này. Trong một cuộc phỏng vấn cá nhân được hiện từ năm 2014 tại các vùng nông thôn của Nhật Bản phần lớn đều bày tỏ mối quan ngại về những áp lực trong vấn đề nhân khẩu học hơn là những thách thức của TPP và sự không chắc chắn của vấn đề này có khả năng kéo dài trong tương lai.
Hiện tại nông nghiệp của Nhật Bản đang phải đối mặt với rất nhiều rủi ro xuất phát từ vấn đề nhân khẩu học và các điều kiện kinh tế ở nông thôn. Trước hết, đó là tỷ lệ dân số già, khoảng hơn 20% dân số trong độ tuổi 65 hoặc già hơn; tiếp đến là tỷ lệ nông dân làm thương mại ở mức tương đối lớn khoảng 61,6% - lớn gần gấp đôi năm 1990 và hiện con số này đã tăng lên tương đối. Những con số thực tế này đang cảnh báo về sự thiếu hụt trầm trọng lực lượng lao động nối truyền trong lĩnh vực nông nghiệp tại Nhật Bản.
Lý do chính dẫn đến sự thiếu hụt lực lượng kế truyền của nghề nông là do khả năng tạo ra lợi nhuận của lĩnh vực nông nghiệp đã giảm sút. Hơn nữa, quy mô bình quân của một nông trại đã bị thu hẹp, hiện chỉ dưới 2 hecta - là một con số quá nhỏ để có thể chạm tới tiêu chuẩn sinh lợi từ lợi thế kinh tế nhờ quy mô. Đó cũng chính là những lý do để ngày càng có nhiều nông dân từ bỏ nông thôn, thậm chí là từ bỏ cả ruộng vườn của mình.
Theo số liệu tính toán thì hiện nay, quy mô đất nông nghiệp bị bỏ rơi ở Nhật Bản chiếm khoảng 1,5 lần diện tích của Tokyo - đây là một con số khó lòng có thể chấp nhận được trong điều kiện đang có sự khan hiếm đáng kể quy mô đất trồng trọt.
Khủng hoảng trong lĩnh vực nông nghiệp của Nhật Bản đã diễn ra gần một thế hệ. Tuy nhiên vai trò của các tổ chức hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp chưa đủ mạnh để quyết định hoàn toàn một chính sách đã tạo điều kiện để những nỗ lực của Chính quyền Abe nắm lấy những cơ hội sáng tạo và thúc đẩy thông qua cải cách các tổ chức hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp.
Chương trình cải cách tổ chức hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp của chính phủ Abe không chỉ là điểm khởi đầu cho việc hoàn thiện khả năng cạnh tranh giữa các nông dân và các tổ chức hợp tác địa phương, mà nó còn đẩy mạnh hơn nữa xu hướng phát triển theo định hướng thị trường đã tạo ra vị thế cho nông nghiệp Nhật Bản trong bản đồ thị trường nông nghiệp thế giới.