Cải cách thuế còn phải từ cán bộ
Cải cách thủ tục hành chính thuế: Những bước đột phá mới | |
Môi trường kinh doanh Việt Nam: Trước áp lực cải cách thuế | |
Cải cách hành chính: Gắn chặt với quyền lợi của DN và người dân |
Bà Nguyễn Thị Cúc |
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam trả lời phỏng vấn phóng viên Thời báo Ngân hàng.
Theo bà, với khoảng cách rất xa so với các nước như hiện nay, chúng ta có cơ hội nào để thủ tục hành chính thuế thông thoáng được như họ, nhằm cạnh tranh sòng phẳng về môi trường kinh doanh?
Trong cải cách về thuế có 2 vấn đề là cải cách thể chế và quản lý. Cải cách về thể chế chúng ta có thể nghiên cứu bổ sung xây dựng chính sách chế độ thuế mới, đưa ra những luật, nghị định, thông tư… Nhưng tôi muốn nhấn mạnh đến vấn đề cơ bản là cải cách hệ thống quản lý thuế bao gồm ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và cả một nền tảng của cải cách đó là con người thực hiện.
Trên thực tế, vừa qua chúng ta đã thực hiện các cải cách thể chế rất tốt. Còn về con người, 100% các DN mà chúng tôi khảo sát đều đánh giá nỗ lực của cơ quan thuế cả về văn hóa ứng xử, tuy nhiên các đánh giá tốt này mới chỉ dừng lại với các cán bộ ở Tổng cục Thuế, Cục thuế, các cán bộ thuế quản lý DN đầu tư nước ngoài, DN lớn, mà số này chỉ khoảng 30%. Còn lại 70% cán bộ thuế quản lý các hộ kinh doanh cá thể, các DNNVV thì chưa đáp ứng được với yêu cầu quản lý về CNTT, về trình độ chuyên môn...
Như vậy, ngành thuế phải xem lại cơ cấu tổ chức đối với 70% số cán bộ này, bởi đây là đội ngũ cán bộ quản lý số lượng thu rất lớn với gần 80% tổng số thu ngân sách. Làm thế nào họ phải tinh thông về chuyên môn, nghiệp vụ cũng như đạo đức nghề nghiệp. Đó là vấn đề rất lớn cần làm trong thời gian tới.
Trong khi thủ tục hành chính khiến DN khó chịu vì sự phiền hà, rất cần được cải thiện, thì tỷ lệ thuế và bảo hiểm xã hội trên lợi nhuận của DN tới 39,5% phải chăng cũng là điểm đáng phải thay đổi nhất?
Trong khi thuế thu nhập DN của chúng ta đã giảm và các thủ tục hành chính cũng giảm, nhưng tỷ suất lại tăng từ 35% lên gần 40%. Theo tôi, nguyên nhân còn do hiệu quả hoạt động của DN Việt Nam chưa tốt. Tuy nhiên, bảo hiểm xã hội so với lợi nhuận DN năm 2014 thì lại tăng mạnh. Điều này cho thấy mức độ đóng góp của bảo hiểm xã hội thực tế còn rất cao. Đấy chính là nguyên nhân làm cho tỷ suất trên cao.
Chúng ta đều hiểu là bối cảnh hiện nay cần hỗ trợ DN thông qua giảm gánh nặng về thuế. Chính vì vậy với Nghị quyết 35, thời gian tới Chính phủ sẽ tiếp tục giảm thuế cho DN. Nhưng làm thế nào đảm bảo nguồn thu và cân đối ngân sách?
Hiện nay chính sách thuế ở nước ta rõ ràng đang giảm. Có thể thấy qua thuế suất thuế thu nhập DN ngày trước từ 32% xuống 28%, 25%, 22% và nay là 20% với DN lớn và 17% với DN nhỏ. Thuế giá trị gia tăng không thay đổi. Nhưng trong phần thuế suất đó với thực chi phí của DN lại khác nhau, vì có những khoản DN thực tế chi nhưng không được khấu trừ…
Thực hiện cải cách thuế, hiện nay các khoảng cách này đang được thu hẹp dần giữa chi phí tính thuế và chi phí thực của DN. Trong đó, điểm nổi bật là Quốc hội đã dỡ bỏ trần chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới, tiếp tân, khánh tiết, hội nghị, hỗ trợ tiếp thị, hỗ trợ chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh 15% cho DN, rồi bổ sung thêm một số khoản chi phí được khấu trừ thuế khi chi phúc lợi cho người lao động, bỏ quy định DN phải xây dựng định mức tiêu hao nguyên vật liệu…
Tuy nhiên, việc thực hiện quy định này ở nhiều DN vẫn khó. Ví dụ như bỏ quy định DN phải xây dựng định mức tiêu hao nguyên vật liệu. Muốn được tính vào chi phí, DN phải có thực tế phát sinh, có hóa đơn chứng từ thì được hạch toán vào chi phí, nhưng DN không biết được mặt hàng nào có định mức, ai công bố định mức đó…
Về phía DN, vừa lo sản xuất kinh doanh, vừa lo tìm kiếm thị trường, vừa lo nắm được chính sách thuế là khó. Các DNNVV nên sử dụng các đại lý về thuế, vì các công ty này rất chuyên nghiệp, có trình độ để họ đứng ra khai thuế thay, nộp thuế thay, ký trên tờ khai và chịu trách nhiệm trước cơ quan thuế. Ngoài ra họ còn có thể thay mặt DN giải trình khi thanh tra, kiểm tra… Điều này không những giúp DN giảm thiểu rủi ro mà còn tiết kiệm được chi phí cho DN, cho xã hội…
Xin cảm ơn bà!