Cái nhìn thực tế về sách giáo khoa điện tử ở một trường phổ thông

	Khoa Kinh tế học: Chất lượng đào tạo làm nên thương hiệu tốt
	Khi văn bản gây khó hiểu
	Khi xã hội hóa giáo dục bị biến tướng

Đầu tháng 10 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc lùi thời gian một năm cho việc thực hiện chương trình sách giáo khoa mới với lý do dành thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho việc xây dựng, biên soạn, thẩm định, thực nghiệm chương trình, sách giáo khoa mới cũng như các điều kiện về giáo viên, cơ sở vật chất - kỹ thuật thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới.

Một tiết học được giáo viên giảng dạy, hướng dẫn bằng ebook

Một trong những nội dung thực hiện biên soạn chương trình giáo dục mới là việc số hoá bộ sách giáo khoa cho chương trình giáo dục phổ thông. Xung quanh vấn đề này đã có rất nhiều những quan điểm khác nhau từ các nhà chuyên môn, các phụ huynh và học sinh. Đã có rất nhiều cuộc hội thảo, sự cân nhắc của cấp, các ngành nhưng việc số hoá sách giáo khoa vẫn chỉ nằm trên giấy.

Để có một cái nhìn thực tế hơn trong việc áp dụng sách giáo khoa điện tử trong giáo dục phổ thông, phóng viên Thời báo Ngân hàng đã đi thực tế tại trường St. Paul American School Hanoi - một trường Quốc tế Mỹ tại Hà Nội để tìm hiểu mô hình sử dụng sách giáo khoa điện tử trong công tác học tập và giảng dạy tại trường.

Tại đây, chúng tôi tiếp cận với bà Đinh Ngọc Hiền, phụ trách thư viện của trường, là người chịu trách nhiệm chính về các nguồn tài nguyên học tập của trường St. Paul American School Hanoi (trường St. Paul) đồng thời là người trực tiếp làm việc cùng với hiệu trưởng và hội đồng chương trình giảng dạy của nhà trường để đi đến những quyết định về chương trình giảng dạy và tài liệu cần sử dụng cho giáo viên và học sinh.

Theo chia sẻ của bà Hiền, hiện tại trường St. Paul đang sử dụng song song hai loại hình tài nguyên sách điện tử và sách giấy. Tuy nhiên trường St. Paul đã nhìn ra những tiện ích lớn mà sách điện tử mang lại, vì vậy trong năm học 2016 – 2017 vừa qua, trường St. Paul sử dụng 75-80 % là sách điện tử trong các cấp học cấp II và cấp III từ tất cả các môn học như: Toán học (Mathematics); Văn học (English Language Art); Khoa học (Science); Ngôn ngữ nước ngoài (Foreign Language)….

Không ai có thể phủ nhận những lợi ích mà e-book mang lại cho giáo viên và học sinh của trường St. Paul. Lớp học trở thành một mạng lưới mà trong đó giáo viên có thể quản lý từng account của học sinh trong từng lớp học khác nhau, giao bài tập cũng như chia sẻ tài liệu một cách nhanh chóng, giáo viên và các học sinh trong lớp có sự tương tác rất tốt thông qua từng account của học sinh.

Các em học sinh được tiếp cận với các nguồn tài nguyên liên quan với vấn đề của bài giảng dưới nhiều hình thức tiếp cận. Đó có thể là một video clip hay có thể là một bài báo, một nghiên cứu liên quan, hay cũng có thể là một câu truyện hay, một tác phẩm văn học liên quan với bài học. Thông qua đó học sinh được tiếp cận với nguồn tài nguyên vô cùng phong phú, tiết kiệm được thời gian tìm kiếm tài liệu...

Sự tương tác trong sách online giúp giáo viên có thể thấy được chính xác điểm mạnh và điểm yếu của từng học sinh, qua đó có phản hồi và đưa ra lời khuyên chính xác giúp học sinh tiến bộ. Ngoài ra, sách điện tử còn có ưu điểm là sự tiện lợi, học sinh chỉ cần mang một thiết bị công nghệ như lap top, máy tính bảng,… thay vì mang cuốn sách giáo khoa khá nặng.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích kể trên, bà Hiền cũng đề cập đến một số bất cập và khó khăn trong quá trình sử dụng sách e-book trong năm học 2016 – 2017 của trường. Theo đó, mỗi học sinh sẽ có khoảng 4 đến 5 accounts để đăng nhập vào 4-5 môn học. Điều này khiến học sinh không tránh khỏi sự bối rối và nhầm lẫn trong quá trình sử dụng, rất dễ xảy ra trường hợp nhầm lẫn tài khoản, và mất thời gian liên hệ hỗ trợ khi quên mật khẩu…

Trong một tiết học có khoảng 25 đến 30 lớp học cùng có nhu cầu truy cập vào hệ thống internet để đăng nhập vào tài khoản e-book cho nhu cầu học tập và tương tác như nhau cũng khiến học sinh khó khăn trong khi truy cập, gặp lỗi do chất lượng internet không đáp ứng đủ cho nhu cầu sử dụng, trong khi nhà trường đã sử dụng mạng lưới internet chất lượng cao nhất.

Bên cạnh đó, tất cả sách đều là sách online nên thời gian học sinh làm việc với máy tính là rất nhiều nên không tránh khỏi các vấn đề về mắt... Ngoài ra không ít phụ huynh học sinh (từ các gia đình quốc tịch khác nhau trong nhà trường như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Nga, Việt Nam… đã tỏ ra lo lắng việc không kiểm soát được thời gian sử dụng thiết bị công nghệ của con mình, băn khoăn liệu con em họ có thực sự học tập từ các nguồn tài liệu online không hay là đang chơi điện tử hoặc làm việc riêng gì đó từ máy tính…

Nhà trường cũng cho biết, cũng có một số học sinh thay vì học tập từ các tài liệu online trong máy tính mà lại sao nhãng, ham mê chơi điện tử… Bên cạnh đó, một số trường hợp các em học sinh đến lớp mà chưa hoàn thành bài tập của giáo viên nên đã đưa ra lý do rằng nhà không có internet nên không thể truy cập vào tài khoản để làm bài được…

Trước những bất cập đó, trải qua nhiều cuộc họp của hội đồng chương trình giảng dạy của nhà trường, sau rất nhiều những xem xét và cân nhắc, nhà trường quyết định vẫn cung cấp sách giáo khoa, sách giấy cho các em học sinh và học sinh vẫn có quyền lựa chọn sử dụng sách giấy hoặc ebook trong năm học mới 2017 – 2018 này. Nhưng bên cạnh việc sử dụng sách giấy, nhà trường cũng song song sử dụng tài nguyên online và sách ebook cho giáo viên. Điều này giúp nâng cao vai trò quản lý lớp học của giáo viên; thông qua giáo viên học sinh được chọn lọc các tài liệu online và được chia sẻ các tài liệu đó từ chính giáo viên của mình.

Bà Hiền cho biết, tính đến nay là gần hết một học kỳ, nhà trường có thể nhìn thấy hầu hết các bất cập được giải quyết. Các sách giáo khoa của nhà trường đều là sách bản quyền từ nhà xuất bản, được trình bày rõ ràng cho học sinh tiện tra cứu trên lớp. Song song với sách giấy là sách PDF offline cho một số tựa để học sinh có thể sử dụng khi ở nhà, tránh việc mang sách đi lại quá nặng. Phụ huynh có thể dễ dàng theo dõi và kiểm soát việc học của con em mình. Giáo viên sẽ có đa dạng các nguồn tài liệu online và offline để phục vụ cho nhu cầu giảng dạy trên lớp cũng như cung cấp thêm nguồn tài nguyên cho học sinh. Mỗi học sinh vẫn có một tài khoản email từ nhà trường mà thông qua đó giáo viên sẽ chia sẻ tài liệu, bài tập cũng như các công cụ làm việc nhóm thông qua một account duy nhất cho tất cả các môn học mà nhà trường cung cấp cho học sinh.

Với những cảm nhận thực tế từ mô hình trường St. Paul trong việc triển khai sách giáo khoa điện tử cùng những quan điểm mà nhà trường đã chia sẻ, chúng ta có thể thấy cho dù sách giấy hay sách điện tử thì chỉ là những cách tiếp cận và là những công cụ khác nhau; điều cốt lõi vẫn là tri thức và kiến thức ở trong cả hai loại sách, đó mới là tinh hoa mà chúng ta có trách nhiệm vun đắp và gửi tới thế hệ tương lai. Với quan điểm này cùng sự thận trọng và nỗ lực của ngành Giáo dục, thời gian tới Việt Nam sẽ có được một bộ sách giáo khoa cho học sinh với nội dung tốt và cải tiến hình thức truyền tải sang số hoá, đáp ứng được xu thế hội nhập quốc tế.