Cần xây dựng năng lực và làm chủ kỹ năng
Tăng cường hội nhập vào thị trường lao động | |
Nhân lực ngành sản xuất trong nền công nghiệp 4.0 |
Dẫn đầu là tự động hóa
Theo báo cáo “Triển vọng nghề nghiệp và xu hướng kỹ năng tại Việt Nam – Giai đoạn 2018 - 2022” do VietnamWorks, trang web tuyển dụng trực tuyến lớn nhất Việt Nam thuộc Tập đoàn Navigos Group vừa công bố, trong số các nhân tố khoa học – công nghệ sẽ làm thay đổi thị trường lao động trong 5 năm tới thì “robot hóa và tự động hóa” được dự đoán sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất. Có tới 59% (trong hơn 200 chuyên gia nhân sự hiện đang giữ các vị trí quản lý trở lên tại các tập đoàn và các công ty có thương hiệu hàng đầu tại Việt Nam) cùng chung nhận định này.
Người lao động cần chủ động học hỏi kiến thức và kỹ năng để tăng năng lực cạnh tranh |
Bên cạnh đó, lĩnh vực công nghệ thông tin (bao gồm sự phát triển của mạng di động, công nghệ điện toán đám mây; năng lực xử lý của máy tính và dữ liệu lớn) cũng được dự đoán sẽ gây thay đổi thị trường lao động với lần lượt 57% và 54% ý kiến đồng tình.
Với những dự đoán như vậy, các nhà tuyển dụng đang dần hướng ưu tiên cho phát triển tự động hóa hoặc tuyển nhân sự có kỹ năng đáp ứng được công nghệ. Cụ thể theo khảo sát này, có tới 87% ý kiến của các chuyên gia nhân sự được khảo sát cho biết họ ưu tiên nhất cho việc “phát triển tự động hóa” hoặc “tuyển dụng nhân lực có kỹ năng phù hợp với công nghệ mới”.
Trong khi đó, việc “đào tạo nhân viên hiện tại” đứng ở vị trí thứ 3, với 82% ý kiến đồng tình. Đối với “đào tạo nhân viên”, 47% ý kiến cho biết họ sẽ “đào tạo nội bộ”, chỉ có 20% cho biết họ sẽ “đào tạo thông qua các nhà cung cấp khóa học”.
Nguy cơ bị thay thế bởi máy móc, tự động hóa khiến những nhóm ngành nghề có tính chất lặp lại như “hành chính và thư ký”, các công việc trong ngành sản xuất… có khả năng sẽ chịu sự giảm sút về nhu cầu tuyển dụng.
Do đó, mặc dù hành chính và thư ký vẫn đang nằm ở top 3 có nhu cầu tuyển dụng cao nhất năm 2018, hay thực tiễn các DN ngành sản xuất đang đối mặt với bài toán về thiếu hụt nguồn nhân lực cả về chất lượng và số lượng (theo các báo cáo khảo sát phát hành vào tháng 11 vừa qua của Navigos Group) nhưng đây vẫn là các nhóm công việc có khả năng giảm sút về nhu cầu tuyển dụng trong tương lai.
Khi được hỏi nhóm công việc nào sẽ có sự tăng trưởng nhu cầu sử dụng lao động trong tương lai 5 năm tới, “nhóm ngành kỹ sư và kỹ thuật cao” nhận được đến 90% ý kiến đồng tình. Tiếp đến, có 89% ý kiến cho rằng “nhóm ngành máy tính và công nghệ” cũng sẽ phát triển mạnh. “Nhóm ngành nghệ thuật, thiết kế, giải trí, thể thao và truyền thông” cũng có triển vọng phát triển với 62% sự đồng tình.
Các chuyên gia nhân sự cũng nhận định, thị trường lao động trong tương lai cũng sẽ bị thay đổi bởi những yếu tố kinh tế - xã hội liên quan đến đặc thù công việc và cấu trúc lao động. Theo đó, “sự thay đổi bản chất công việc và công việc linh hoạt” nhận được 66% ý kiến đồng ý của chuyên gia tuyển dụng. Theo sau lần lượt là “sự phát triển của tầng lớp lao động tri thức cao” chiếm 55% ý kiến; và “sự phát triển của nguồn nhân lực trẻ” chiếm 54%.
Đáng chú ý, 40% chuyên gia cho rằng “nhu cầu về bảo mật thông tin cá nhân” và “nhận thức về trách nhiệm với môi trường” sẽ có sự ảnh hưởng nhất định đến nhu cầu tuyển dụng của thị trường lao động.
Những năng lực và kỹ năng thiết yếu
Sự phát triển của các nhóm nghề trong tương lai sẽ tạo ra những yêu cầu mới về năng lực cần thiết của ứng viên. Theo đó để phát triển trong tương lai, 87% ý kiến của các chuyên gia nhân sự cho rằng, ứng viên cần thể hiện được “năng lực nhạy bén với vấn đề”.
Một yêu cầu quan trọng không kém khác là “năng lực sáng tạo” với 86% ý kiến đồng tình và “năng lực linh hoạt nhận thức” với 85% ý kiến. Trong khi đó, “khả năng thủ công khéo léo và chính xác” dường như không còn quan trọng trong 5 năm tới khi chỉ có 15% nhà tuyển dụng chọn đáp án này.
Về kỹ năng, 87% ý kiến cho rằng người lao động cần trang bị kỹ năng “học hỏi tích cực” để có thể đáp ứng được những thay đổi từ thị trường và đây được coi là kỹ năng cơ bản cần thiết nhất. Theo sau đó là “kiến thức về công nghệ thông tin và truyền thông”, cũng như “kỹ năng quản lý bản thân và người khác” đều nhận 77% ý kiến đồng tình. Những kỹ năng liên quan đến giao tiếp như lắng nghe và thấu hiểu; diễn đạt; phản biện không còn được coi là ưu tiên hàng đầu.
Trong tương lai, các nhân tố khoa học – công nghệ được nhận định sẽ thay đổi bản chất nhiều công việc, dẫn theo sự đòi hỏi về những kỹ năng phức tạp hơn. Theo đó, các nhà tuyển dụng dự đoán top những kỹ năng phức tạp cần thiết nhất trong tương lai lần lượt là: “hợp tác với người khác” (điều chỉnh hành động theo hành động của người khác); “kỹ năng quản lý con người”; “trí tuệ cảm xúc” và “kỹ năng đánh giá, ra quyết định”. Đây là những kỹ năng được đánh giá là cần thiết và quan trọng để người lao động có thể phát triển sự nghiệp trong tương lai.
“Thị trường đang trải qua những biến động lớn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Do đó, DN cần cập nhật thông tin thị trường từ những nguồn uy tín để kịp thời phản ứng trước những thay đổi, từ đó đề ra chiến lược tuyển dụng và thu hút nhân tài. Đối với người lao động, cần chủ động học hỏi kiến thức về kỹ năng số hóa và công nghệ, trang bị những kỹ năng cần thiết như hợp tác với người khác, quản lý con người… để tăng năng lực cạnh tranh. Về phía nhà trường, cần phân tích nhu cầu thị trường nhân sự trong tương lai để tuyển sinh hợp lý, cập nhật chương trình học với kiến thức số hóa, tạo cơ hội cho sinh viên ứng dụng thực tế để nâng cao kiến thức, kỹ năng và sẵn sàng cho phát triển sự nghiệp”, ông Gaku Echizenya - Tổng giám đốc Navigos Group chia sẻ.