Câu view trong thị trường âm nhạc: Con dao hai lưỡi!

Một số năm trở lại đây, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học nên công nghệ âm nhạc cũng có cơ hội phát triển. Bởi vậy việc tiếp cận, quảng bá âm nhạc trên internet vô cùng sôi động, nhưng cũng kéo theo nhiều hệ lụy, dẫn tới thực trạng chất lượng nghệ thuật thấp, trong khi đó, để tăng doanh số bán sản phẩm được gọi là sản phẩm của mình, nhà sản xuất và nghệ sĩ đã thúc đẩy việc câu view, câu like bằng nhiều cách.

Công nghệ âm nhạc ngày càng phát triển

Cơ hội phát triển

Thực tế thì thấy, việc bán đĩa CD âm nhạc bây giờ cực kỳ khó khăn, nhưng thị trường âm nhạc trực tuyến lại phát triển và có thể quảng bá rất tốt bằng công nghệ internet, thông qua facebook, YouTube…

Thậm chí có hình thức Live streaming - giúp các sản phẩm âm nhạc ngay lập tức tiếp cận khán giả cùng thời điểm sản xuất sản phẩm âm nhạc. Cách làm này giúp ca sĩ, nhạc sĩ tiết kiệm chi phí sản xuất, đồng thời tiếp cận được khán giả ở mọi lúc, ở nhiều nơi mà phương thức phát hành âm nhạc truyền thống không thể cạnh tranh.

Hơn thế, ca sĩ còn có thể tương tác với công chúng và lập tức có những phản hồi kể cả tốt, xấu. Có ca sĩ chuyên dòng nhạc truyền thống cho rằng, nhiều người giọng hát chưa hay, nhưng bằng công nghệ kỹ thuật hỗ trợ, có thể “che bớt” những nhược điểm, tôn thêm những ưu điểm, giúp sản phẩm âm nhạc được tốt hơn.

Một điều nữa là ngày nay, công chúng không phải đến nghe trực tiếp tại buổi biểu diễn, hay chờ thời lượng phát sóng trên vô tuyến, đài phát thanh, mà có thể dùng điện thoại thông minh để thưởng thức mọi lúc, mọi nơi. Sự tiện lợi này khiến ngày càng có nhiều người đăng ký nghe nhạc trên các trang nhạc trực tuyến.

Nhiều ca sĩ, nhạc sĩ mới vẫn có thể được đông đảo công chúng biết tới. Giới ca sĩ theo dòng thị trường đã thật sự biết tận dụng thế mạnh của công nghệ số để phát triển. Ðây là xu hướng phát triển tất yếu, cũng là mảnh đất đầy hứa hẹn để đưa nhạc Việt ra thế giới.

Trong làng giải trí, cụ thể hơn là giới ca sĩ thị trường đang tận dụng triệt để lợi thế mà YouTube mang lại để tìm kiếm sự nổi tiếng và lợi nhuận. Qua YouTube giới ca sĩ trẻ tỏ ra rất thức thời khi nhanh chóng lập kênh cá nhân trên YouTube và nhiều trang mạng xã hội khác để đăng tải MV.

Nếu trước đây MV chỉ như một sản phẩm tri ân khán giả kèm đĩa CD thì hiện nay nó là át chủ bài để tìm khán giả. Có ca sĩ mạnh dạn chịu chi lên đến tiền tỷ để thực hiện những MV sáng tạo, chất lừ. Và thước đo độ nóng rẫy của nó tập trung chính vào số lượt view. Lượt view càng cao thì ca sĩ càng thu hút lợi nhuận từ các nhãn hàng tung tiền quảng cáo. Nhiều MV có lượt view lên tới 100 triệu, nổi tiếng như “Phía sau một cô gái” (Soobin Hoàng Sơn), “Nơi này có anh”, “Lạc trôi”, “Em của ngày hôm qua” (Sơn Tùng M-TP), “Bùa yêu” (Bích Phương)…

Và những điều đáng suy ngẫm

Câu view, hướng tới công chúng và cung cấp cho công chúng những sản phẩm có chất lượng là nhu cầu của bất cứ nghệ sĩ nào. Chị Lê Thu Huyền ở quận Hoàng Mai (Hà Nội) chia sẻ: “Công chúng bây giờ cũng có nhiều cơ hội tiếp cận công nghệ. Nhất là ai cũng có điện thoại thông minh. Chính công chúng đòi hỏi ca sĩ cũng phải làm mới mình. Họ có cách để nhử khán giả bằng cách tung trước các đoạn video ngắn để khán giả chờ đợi, sau đó sẽ tính toán thời điểm để tung clip hậu trường, các đoạn có vũ đạo, MV chính thức… nhằm tăng thêm giá trị. Đó là nỗ lực để phát triển”.

Một trong những người biết “làm màu” là Chi Pu, khi cùng lúc vừa làm MV dance, vừa làm MV story, để ai thích nghe thì vào phần MV story, ai muốn mãn nhãn với các vũ đạo thì vào MV dance. Điều đáng nói, các ca sĩ có cả ekip làm hình ảnh, đội ngũ cộng tác viên, blogger bình luận trên facebook. Hay họ sẽ tổ chức một đội ngũ cộng sinh, đôi bên đều có lợi.

Khi một MV ấn tượng trình làng, không lâu sau đó sẽ có hàng loạt MV padory (bản nhại lại, bắt chước một cách hài hước) ra đời. Điều đó cho thấy sự khắc nghiệt của việc tìm kiếm view, sự dấn thân trong đội ngũ những người làm nghề mà chúng ta thấy ngay cả giới văn chương, hội họa cũng đang tích cực làm mới mình.

Hai năm nay, mốt mới rộ lên trên YouTube là các clip reaction (clip ngắn ghi lại phản ứng, nhận xét và cảm xúc của người xem với một sản phẩm âm nhạc). Đây là công nghệ được học từ nước ngoài. Clip reaction cũng là thước đo độ nổi tiếng của một sản phẩm âm nhạc vì chỉ những MV thật sự hấp dẫn thì mới được giới reaction để mắt đến.

Câu view và để phát triển, hướng tới công chúng bằng văn hóa, sự thực chất là điều nên làm. Nhưng câu view bằng mọi cách, bất chấp và tung hỏa mù, tạo ra các giá trị ảo lại là chuyện khác. Không ít ca sĩ đã tung ra các chiêu trò, scandal, tạo ra những chiến dịch PR rầm rộ trong thời gian qua đã khiến dư luận không hài lòng, sẽ bị lên án.

Như thế để thấy, cơ hội có thể đến với bất cứ ai, nhưng với tinh thần là tạo ra một sân chơi lành mạnh, chứ không phải là sự làm màu quá đáng. Bởi công nghệ ăn theo facebook, YouTube là vô cùng, và có thể tâng bốc quá đáng một sản phẩm này, hoặc “dìm hàng” một sản phẩm khác.

Mới đây, Sơn Tùng M-TP đã trở thành ca sĩ đầu tiên của Việt Nam được YouTube trao nút Play Vàng vì có số lượt view kỷ lục, mang lại doanh thu lớn. Nhưng đằng sau lợi nhuận có thật và những lượt view, like được thống kê; công chúng lại phải đặt câu hỏi về tính thực tế của chất lượng sản phẩm âm nhạc. Những con số kia có thực sự là thước đo tính hấp dẫn của sản phẩm âm nhạc hay chỉ là kết quả từ sự đo đếm nhất thời của fan?

Có chuyên gia âm nhạc chỉ ra rằng, nhiều ca sĩ dễ dãi, chất lượng MV kém nhưng nhờ số lượng fan hâm mộ nhiều, với xu thế giải trí nhất thời, hời hợt nên ngay tức khắc sản phẩm âm nhạc vừa tung ra đã “hot”. Trong khi đó những người làm nghề tử tế, có giọng ca vàng thực sự nhưng lại khó khăn trong giới thiệu sản phẩm.

Trong đời sống âm nhạc mà giá trị ảo lên ngôi, cần sự đánh giá rõ ràng, không chạy theo số đông, không để cho sản phẩm chỉ mang tính chất giải trí lấn át sản phẩm mang giá trị thật. Điều đó rất cần sự tỉnh táo của công chúng.