Chia sẻ kinh nghiệm trên cơ sở rủi ro và triển khai Trụ cột 2 Basel II

Đây là hoạt động trong khuôn khổ hợp tác giữa NHNN, FSS và Ngân hàng Shinhan. Phó Thống đốc NHNN Đoàn Thái Sơn đã tham dự và chủ trì Hội thảo.

Việc triển khai thực hiện Basel II trong hệ thống ngân hàng Việt Nam đến nay đã đi được chặng đường 5 năm đầu tiên và đạt được những kết quả rất đáng khích lệ. Nhờ sự quyết tâm, nỗ lực của các đơn vị thuộc NHNN, các TCTD, ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam và sự trợ giúp tích cực của cơ quan giám sát tài chính của các nước (trong đó có sự hợp tác chặt chẽ với FSS) trong thời gian vừa qua, NHNN đã triển khai được các nhiệm vụ quan trọng tạo nền tảng, tiền đề cho việc triển khai Basel II theo kế hoạch đề ra.

Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn cho biết: NHNN đã hoàn thành việc đánh giá khoảng cách chênh lệch giữa thực trạng của 10 ngân hàng được lựa chọn thí điểm triển khai Basel II với các yêu cầu của Chuẩn mực Basel II; đánh giá tác động định lượng QIS của 10 NHTM thí điểm so với Chuẩn mực Basel II. Ban hành hai văn bản quan trọng: Thông tư 41/2016/TT-NHNN quy định tỷ lệ an toàn vốn theo phương pháp tiêu chuẩn Basel II; Thông tư 13/2018/TT-NHNN quy định hệ thống kiểm soát nội bộ, trong đó có đánh giá nội bộ mức đủ vốn ICAAP thực hiện trụ cột 2 Basel II.

Phó Thống đốc cũng chia sẻ, Thông tư 13/2018/TT-NHNN quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ là văn bản quan trọng trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ, hoàn thiện mô hình ba tuyến bảo vệ độc lập trong hoạt động ngân hàng, thay đổi về văn hóa kiểm soát, quản lý rủi ro và đánh giá nội bộ mức đủ vốn ICAAP theo trụ cột 2 Basel II để đưa ra quyết định kinh doanh hàng ngày của NHTM, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Hội thảo đã được lắng nghe ông Lee Seon Jin, đại diện FSS chia sẻ về kinh nghiệm thanh tra trên cơ sở rủi ro đối với Trụ cột 2 Basel II. Ông Lee nhấn mạnh về tầm quan trọng của trụ cột 2 của Basel II sẽ kéo gần khoảng cách giữa vốn yêu cầu tối thiểu và rủi ro thực tế. Trụ cột 2 cũng tăng cường các biện pháp quản lý rủi ro nhằm mục đích giám sát và kiểm soát rủi ro trong ngân hàng.

Cộng thêm đánh giá của cơ quan giám sát về chất lượng của việc ước tính rủi ro và lập kế hoạch vốn bởi các ngân hàng. Đại diện FSS cũng thừa nhận việc tuân thủ trụ cột 2 Basel II sẽ gặp nhiều thách thức về cả chi phí phát triển hệ thống cũng như yêu cầu về vốn, song ông cũng nhấn mạnh rằng “lợi ích và cơ hội lâu dài sẽ lớn hơn thách thức trong ngắn hạn”.

Ông Jang Rei Kwan, Giám đốc bộ phận Quản lý rủi ro của Shinhan Hàn Quốc cũng đã có những trao đổi về kinh nghiệm quản trị rủi ro, phân tách chức năng quan hệ khách hàng - thẩm định, phê duyệt cấp tín dụng trong hoạt động cấp tín dụng. Shinhan đang dự kiến áp dụng quy trình phê duyệt tín dụng tự động đối với các khoản tín dụng doanh nghiệp thông qua hệ thống “Đánh giá doanh nghiệp”, tương tự như mô hình bán lẻ.

“Hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp bao gồm mô hình sàng lọc để đánh giá khách hàng cũng như khả năng thanh toán của khách hàng và mô hình đánh giá khả năng vỡ nợ của khách hàng. Mô hình thể hiện kết quả đánh giá thông qua việc thu thập toàn bộ thông tin phản ánh đặc điểm của khách hàng cũng như khoản vay”, ông Jang Rei Kwan chia sẻ.

Bên cạnh đó, ông Jang Rei Kwan cũng nói tới nguyên tắc trong quản lý rủi ro của Shinhan Bank, đó là việc “tất cả nhân viên nên có ý thức tự quản lý rủi ro để đạt được tăng trưởng bền vững và theo đuổi sự cân bằng giữa rủi ro và lợi nhuận trong toàn bộ hoạt động kinh doanh”.

Khẳng định trụ cột 2 là một bộ phận quan trọng của Basel II và tập trung vào cách thức quản trị rủi ro và vốn (ICAAP) và cách thức cơ quan giám sát thực hiện rà soát các ngân hàng, ông Il Dong Kwon, Giám đốc Oliver Wyman Việt Nam (Tập đoàn tư vấn Oliver Wyman) cho rằng: “ICAAP nên được tích hợp vào các quy trình quản trị quan trọng chứ không chỉ là một yếu tố tuân thủ được bổ sung thêm”, và “ICAAP phải được nhìn nhận là hành trình kéo dài trong nhiều năm với các mức độ phức tạp khác nhau, phải được thúc đẩy từ bên trên để thay đổi hành vi và cách thức quản trị ngân hàng”.

Tại Hội thảo, các cán bộ thanh tra, giám sát, các đơn vị trong NHNN các NHTM đã có nhiều ý kiến, trao đổi thẳng thắn, nhiệt tình với các đồng nghiệp của Cơ quan Giám sát tài chính Hàn Quốc, Ngân hàng Shinhan về những vấn đề các bên cùng quan tâm. Từ đó đúc rút thêm những bài học kinh nghiệm, cơ sở thực tiễn quý báu nhằm hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho quá trình triển khai Basel II tại đơn vị mình trong thời gian tiếp theo.