Chính sách lãi suất ngược chiều của ECB và Fed
Ảnh minh họa |
Có nhiều dự đoán cho rằng trong cuộc họp của các thống đốc ngân hàng trung ương Eurozone vào cuối năm, ECB sẽ đưa lãi suất tiền gửi của các ngân hàng tại ECB xuống mức thấp kỷ lục mới.
Tại các nước Bắc Âu, xu hướng các ngân hàng trung ương duy trì tỷ lệ lãi suất âm đã có khá lâu. Ở Đan Mạch, lãi suất đã được hạ xuống mức -0,75%, còn tại Thụy Điển còn thấp hơn với mức -1,1%.
Như vậy, khả năng ECB sẽ còn hạ lãi suất nữa vẫn không bị loại trừ. Nhưng việc duy trì lãi suất âm cao cũng có thể tạo ra nguy cơ khiến người gửi rút tiền ồ ạt khỏi hệ thống ngân hàng và có thể gây ra một số khó khăn đối với hệ thống ngân hàng, nhất là trong vấn đề thanh khoản.
Việc cắt giảm lãi suất tiền gửi của các ngân hàng tại ECB sẽ làm mặt bằng lãi suất chung giảm, khiến chi phí dòng tiền giảm, từ đó kích thích đầu tư và tiêu dùng. Đặc biệt, lãi suất giảm sẽ làm suy yếu đồng euro, từ đó hỗ trợ sự phục hồi kinh tế thông qua các kênh xuất khẩu. Đồng euro giảm giá thời gian qua đã giúp tình hình xuất khẩu toàn khối Eurozone tăng lên đáng kể và thặng dư thương mại trong tháng Tám đạt hơn 11 tỷ euro.
Tuy nhiên, việc hạ lãi suất xuống mức âm cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực. Chi phí lãi vay/dòng tiền quá thấp có thể gây bong bóng đầu cơ, trong đó có thị trường bất động sản. Các ngân hàng sẽ phải cân đối cơ cấu dòng tiền của mình để tránh phải trả nhiều tiền hơn cho các khoản tiền gửi tại ECB, từ đó có thể dẫn tới sự dễ dãi trong các khoản cho vay và dẫn đến khủng hoảng nợ dưới chuẩn.
Trong khi đó, biên bản cuộc họp công bố ngày 18/11 của Ủy ban thị trường mở liên bang (FOMC), cơ quan hoạch định chính sách của Fed, cho biết trong cuộc họp định kỳ hồi tháng 10 vừa qua, đa số các nhà lãnh đạo Fed nhất trí không tăng lãi suất cơ bản trong tháng trước nhưng sẵn sàng hành động vào tháng tới.
Báo cáo của FOMC cho biết quyết định tăng lãi suất cơ bản lần đầu tiên kể từ tháng 12/2008 sẽ được thảo luận trong cuộc họp trong hai ngày 15-16/12/2015. Ở thời điểm hiện tại, khả năng Fed tăng lãi suất vào cuối năm nay là 72% so với 64% hồi đầu tuần trước.
Ông Dennis Lockhart, Chủ tịch chi nhánh của Fed ở khu vực Atlanta, cho biết thị trường tài chính toàn cầu đã ổn định kể từ sau cuộc họp hồi tháng Tám, do vậy Fed có thể an lòng với khả năng thay đổi tỷ lệ lãi suất hiện ở mức gần bằng 0 duy trì từ cuối năm 2008 nhằm khuyến khích đầu tư và tín dụng để thúc đẩy nền kinh tế.