Chính sách linh hoạt, thích ứng thị trường
Chính sách tốt, thực thi nghiêm giúp tăng trưởng bền vững | |
Vai trò tập thể trong lĩnh vực tiền tệ | |
Chính phủ kiên định chính sách chống đô la hoá là đúng đắn |
Quan sát diễn biến trên thị trường tiền tệ trong 3 tháng đầu năm 2018, dễ nhận thấy hoạt động diễn ra khá sôi động. Vào thời điểm trước Tết, thanh khoản ngoại tệ tốt, tỷ giá ổn định nên NHNN tranh thủ mua thêm ngoại tệ. Lãnh đạo NHNN cho biết, trong một tháng đầu năm 2018, NHNN mua được thêm 3 tỷ USD để tăng cường quy mô dự trữ ngoại hối. Đến đầu tháng 2, NHNN đã nâng dự trữ ngoại hối lên con số kỷ lục 57 tỷ USD. Song song với việc mua vào ngoại tệ, NHNN đã đẩy ra một lượng lớn tiền đồng hỗ trợ các TCTD.
“Nhờ vậy mặc dù hai tháng đầu năm là thời gian cao điểm về hoạt động thanh toán, hệ thống ngân hàng vẫn duy trì trạng thái thanh khoản dồi dào”, báo cáo của Công ty chứng khoán SSI Reatail Research nhận xét.
Dư địa tăng trưởng cũng tạo áp lực lên lạm phát |
Diễn biến thuận lợi trên vẫn tiếp diễn trong tháng 2 và đầu tháng 3/2018 giúp NHNN tiếp tục mua thêm ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối. Lãnh đạo một vụ chức năng cho biết, đến thời điểm này dự trữ ngoại hối đạt hơn 60 tỷ USD. So với giá trị nhập khẩu tháng 1 là 20 tỷ USD, dự trữ ngoại hối đã tương đương 3 tháng nhập khẩu (13,3 tuần nhập khẩu), cao hơn mức khuyến nghị tối thiểu của IMF.
Sau Tết, thanh khoản hệ thống NH trở lại dư thừa, nhất là chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2/2018 tăng 0,73% so với tháng trước, tăng 3,15% so với cùng kỳ năm 2017 và tăng tới 1,24% so với tháng 12/2017… NHNN nhanh chóng phát hành tín phiếu với khối lượng để hút tiền về. Phiên ngày 14/3, NHNN tiếp tục chào thầu với khối lượng đến 17.000 tỷ đồng tín phiếu NHNN, kỳ hạn 28 ngày. Các TCTD hấp thụ được 14.000 tỷ đồng với lãi suất giữ nguyên ở mức 0,9%. Khối lượng tín phiếu lưu hành tăng lên mức 92.500 tỷ đồng.
Các chuyên gia cho rằng NHNN đang làm rất tốt nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) với việc sử dụng linh hoạt các công cụ điều tiết thị trường. Nhận xét điều hành chính sách tiền tệ, TS. Cao Sỹ Kiêm đánh giá cơ chế điều hành của NHNN ngày càng nhịp nhàng, linh hoạt. Đây là yếu tố quan trọng phải đặt lên hàng đầu để đảm bảo cơ chế chính sách thích ứng với diễn biến phức tạp cả thị trường trong nước và quốc tế. Những động thái bơm hút tiền qua kênh tín phiếu thời gian qua, theo nhận định của một thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia là mang tính thời vụ nhưng rất cần thiết. Với khối lượng mua ngoại tệ lớn như vậy, nếu không can thiệp sớm, hút tiền về sẽ dễ gây rủi ro lạm phát.
“Nhìn lại thời điểm năm 2008, NHNN mua lượng ngoại tệ lớn tăng dự trữ ngoại hối nhưng không hút tiền về ngay mà đợi vài tháng sau mới thực hiện trung hòa dòng tiền nên mọi việc quá muộn. Tín dụng năm đó tăng 54% và những năm sau tín dụng tiếp tục tăng cao hơn 30%, lạm phát tăng mạnh”, vị này nhớ lại bài học quá khứ trong điều hành CSTT và nhấn mạnh động thái điều chỉnh trên thị trường vừa qua của NHNN là rất linh hoạt nhưng thể hiện sự thận trọng cần thiết nhất là sức ép lạm phát năm nay lớn hơn khi mà giá dầu thô, giá hàng hóa trên thị trường thế giới có xu hướng tăng… Chưa kể, Bộ Tài chính lại đang đề xuất tăng phí môi trường trong giá bán lẻ xăng dầu lên mức tối đa. Đây mới là yếu tố tác động đáng kể đến CPI. Do đó, sẽ là không thừa khi đề cao cảnh giác lạm phát.
Dư địa tăng trưởng cũng tạo áp lực lên lạm phát là vấn đề mà một chuyên gia NH khác đề cập tới. Với tình hình này, điều hành CSTT của NHNN khá vất vả, cần hết sức thận trọng, vừa đáp ứng đủ vốn hỗ trợ tăng trưởng kinh tế vừa giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. “Nhiều nhiệm vụ thực hiện cùng lúc nếu chỉ riêng NH không thể thực hiện được mà cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành vào cuộc. Vì nếu một bên là NH cố gắng giảm lãi suất, một bên điều chỉnh tăng giá các loại dịch vụ cơ bản như giá xăng, điện… thì CSTT của NHNN khó phát huy được hiệu quả.
Lạm phát có thể diễn biến phức tạp, nhưng mục tiêu xuyên suốt của Chính phủ là phải đảm bảo cung ứng một lượng tiền lớn hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, giữ ổn định kinh tế vĩ mô. Vậy NHNN sẽ tiếp tục điều hành CSTT ra sao để đạt mục tiêu kép? Trả lời câu hỏi này, TS. Võ Trí Thành nghiêng về mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Trong một thế giới đầy bất ổn, biến động, thì sự ổn định kinh tế vĩ mô phải đặt lên hàng đầu. Tất nhiên, NHNN có thể chịu nhiều sức ép trong điều hành nhưng với kinh nghiệm và đã kiên định mục tiêu xuyên suốt ổn định kinh tế vĩ mô TS. Thành cho rằng, NHNN sẽ thực hiện tốt nhiệm vụ này.
Sự thận trọng trong điều hành chính sách thể hiện rõ là NHNN đã đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng thấp hơn năm trước. Hay như tuần đầu tiên sau Tết, khi tỷ giá giao ngay giữa NH và DN có thời điểm vượt tỷ giá mua forward 3 tháng của NHNN (22.775 đồng/USD), nhưng NHNN đã can thiệp không để lãi suất tiền đồng trên thị trường liên NH giảm quá sâu nhằm phòng ngừa đầu cơ tỷ giá. Thực tế, tỷ giá dù được đánh giá sẽ tiếp tục ổn định trong năm nay, nhưng không tránh khỏi những xáo động trong thời điểm “nhạy cảm” như FED tăng lãi suất… nên việc chủ động đưa ra chính sách can thiệp sớm sẽ giúp nhà điều hành giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra.
Còn theo quan điểm của TS. Cao Sỹ Kiêm, các giải pháp định hướng điều hành chính sách của NHNN đã rõ ràng và đúng hướng. Vấn đề mấu chốt: muốn định hướng chính sách vào thực tiễn thành công thì NHNN phải tập trung chỉ đạo rất quyết liệt các chủ trương chính sách, sát sao trong kiểm tra, kiểm soát ý thức chấp hành, kỷ luật kỷ cương của các đơn vị liên quan và triển khai đồng bộ các chính sách trong toàn hệ thống mới đảm bảo kết quả. “Còn nếu định hướng cơ chế chính sách đề ra nhiều mà không thực hiện, hoặc không làm nghiêm túc thì hiệu quả sẽ rất thấp”, TS. Kiêm lưu ý.
Trong một thế giới đầy bất ổn, biến động, thì sự ổn định kinh tế vĩ mô phải đặt lên hàng đầu. Tất nhiên, NHNN có thể chịu nhiều sức ép trong điều hành nhưng với kinh nghiệm và đã kiên định mục tiêu xuyên suốt ổn định kinh tế vĩ mô, NHNN sẽ thực hiện tốt nhiệm vụ này. |