Chính sách trói thực thi
Doanh nghiệp đánh giá tích cực về cải cách thủ tục hải quan | |
Thủ tục thuế - hải quan: Cải tiến đã đủ mạnh? |
“Chúng tôi cũng chẳng thích kiểm tra DN nhiều đâu!”, lãnh đạo cơ quan Hải quan ở một tỉnh phân trần tại hội thảo tham vấn “Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13”.
Hội thảo do Tổng cục Hải quan, Bộ tài chính phối hợp với Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức ngày 26/5.
Khổ vì “trên đe dưới búa”
Cho tới nay, thủ tục hải quan vẫn được coi là gây nhiều phiền hà, tốn kém nhất cho DN. Đây cũng là một trong những nội dung trọng tâm cần cải cách mà Nghị quyết 19 về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh đã đặt ra. Tuy nhiên, trái với tiếng xấu là bị mắc bệnh “nghiện kiểm tra”, công chức hải quan cho biết chính các quy định rườm rà trong luật hiện nay đã khiến họ không thể làm khác.
Ảnh minh họa |
Đại diện Cục hải quan tỉnh Thanh Hoá đã đề cập tới nhiều vấn đề bất cập và đề nghị gỡ khó. Vị này cho rằng trong quy trình thủ tục hoàn thuế, nên bỏ khâu kiểm tra trước và sau hoàn thuế vì đây không phải là lĩnh vực chuyên môn của cán bộ hải quan.
“Chi cục ít người và không phải ai cũng học tài chính-kế toán, có khi đọc báo cáo tài chính còn không được thì kiểm tra cái gì. Vì vậy nhiều khi chỉ xuống ký nhận văn bản rồi về”, cán bộ của Cục hải quan Thanh Hoá cho biết.
Vì vậy theo vị này, nên chăng cán bộ chi cục chỉ cần thực hiện đúng trình tự thủ tục hoàn thuế, DN thực hiện không đúng thì trả lại hồ sơ. Còn nhiệm vụ kiểm tra thì trả lại cho bộ phận chuyên ngành của thanh tra, hoặc kiểm tra sau thông quan. Như vậy vừa thông thoáng cho DN, vừa không trói buộc chính cán bộ hải quan.
Vướng mắc thực tế khác mà quy định mới chưa giải quyết được đó là quy định nộp thuế quá chặt chẽ khiến DN mất nhiều thời gian thông quan. Đại diện Cục hải quan Thanh Hoá cho biết, có trường hợp DN chưa kịp nộp khoản tiền 13.000 đồng thuế tài nguyên, nhưng cơ quan hải quan theo đúng quy định không thể giải quyết thủ tục thông quan cho DN được vì quy trình đã cài đặt tự động, phải có đầy đủ chứng từ.
“Nhiều trường hợp DN bất khả kháng và xin chúng tôi linh động vì khoản tiền thực ra quá nhỏ và họ sẽ nộp bù sau, nhưng cán bộ không thể làm khác được”, vị này phân trần. Vì vậy ông kiến nghị nên đặt ra ngưỡng với các khoản thuế phải nộp dưới 50.000 đồng hoặc 100.000 đồng mà DN chưa kịp nộp thì giải quyết cho thông quan trước, trả thuế sau. Như vậy sẽ tạo thuận lợi rất lớn cho DN, đặc biệt là DNNVV.
“Nội dung gì thuộc lĩnh vực quản lý rủi ro của cơ quan hải quan thì thực hiện, không thì buông, nếu không hải quan sẽ tự làm khó mình”, các ý kiến đồng loạt kiến nghị.
Sẽ thay đổi để đặt đúng người đúng việc
Tiếp thu ý kiến của các cơ quan hải quan các địa phương, ông Vũ Ngọc Anh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đánh giá, các ý kiến đã đặt ra nhiều vấn đề cốt lõi đối với hoạt động của ngành hải quan trong thời gian tới. Theo đó, câu chuyện đặt ai vào vị trí nào cho đúng người đúng việc, về tổ chức bộ máy con người… sẽ được Tổng cục Hải quan tiếp tục xem xét trong thời gian tới.
Ông Vũ Ngọc Anh thừa nhận, đúng là có thực trạng một bộ phận cán bộ, công chức hải quan “thích kiểm tra” nhưng kiểm cũng không nổi vì không đủ trình độ chuyên môn. Vì vậy, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp thu và nghiên cứu thay đổi để đảm bảo cơ cấu tổ chức bộ máy mới sẽ phù hợp với công việc.
Tuy nhiên, ông Vũ Ngọc Anh cũng nhấn mạnh, các quy định trong Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu cũ cũng đã hoàn thành tốt vai trò, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển sản xuất và xuất khẩu, hỗ trợ dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Giai đoạn 2005-2015, luật đã góp phần bảo hộ hợp lý, có chọn lọc đối với một số nhóm mặt hàng, ngành nghề phù hợp với tiến trình hội nhập và định hướng phát triển của Nhà nước; giải quyết miễn thuế cho khoảng gần 3.500 dự án đầu tư thuộc các lĩnh vực, địa bàn khuyến khích đầu tư.
Bà Lỗ Thị Nhụ, Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan bổ sung, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu mới cũng đã có nhiều sửa đổi tiến bộ để phù hợp với quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Theo đó, luật giúp giảm đáng kể các thủ tục hành chính và chi phí cho DN.
Chẳng hạn theo luật mới các nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất hàng hoá xuất khẩu được miễn thuế. Trong khi đó, theo luật cũ thì các DN phải nộp thuế nhập khẩu sau đó mới được hoàn thuế trong vòng 270 ngày sau khi nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện phục vụ sản xuất và xuất khẩu sản phẩm hoàn thiện.
Ngoài ra, những hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ hoặc tổng số tiền thuế phải nộp có giá trị nhỏ theo quy định trong luật sẽ được miễn thuế. Điều này giúp giảm thiểu gánh nặng tuân thủ cho các DN, đặc biệt là DNNVV, theo đó giảm chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh.