Chọn mặt gửi vàng
Năm 2018, ngành nào nóng chuyện M&A? | |
THACO chính thức là nhà Tổng phân phối các sản phẩm FUSO tại Việt Nam |
M&A - sân chơi của các DN ngoại
Trong các thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A) DN tại thị trường Việt Nam, hiện chỉ có mặt các quỹ đầu tư danh tiếng, Tập đoàn ngoại quốc chứ hoàn toàn không xuất hiện các DN nội. Nhất là khi các DNNN được cổ phần hóa với giá trị hàng tỷ USD thì câu chuyện lại càng được thể hiện rõ.
Mẫu xe tải Fuso được lắp ráp và phân phối tại Việt Nam |
Cụ thể, nửa cuối tháng 12/2017, Bộ Công Thương tổ chức bán đấu giá cạnh tranh 343,66 triệu cổ phần Tổng CTCP Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), tương đương 53,59% vốn điều lệ. Phiên đấu giá cổ phần Nhà nước này đã được công ty của tỷ phú Thái Lan mua trọn số cổ phần chào bán mà không gặp sự cạnh tranh từ đối thủ là cá nhân, tổ chức nào.
Chỉ có hai lệnh mua được đưa vào hệ thống, một lệnh gom trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu, với giá 320 nghìn đồng/cổ phiếu và một lệnh mua 20 nghìn cổ phiếu, với giá 320.500 đồng/cổ phiếu. Giá đấu thành công bình quân là 320 nghìn đồng/cổ phiếu, Bộ Công Thương thu về gần 110 nghìn tỷ đồng.
Trong các buổi giới thiệu về việc bán cổ phần của Sabeco, Bộ Công Thương cho rằng có rất nhiều nhà đầu tư ngoại có tiềm lực “xếp hàng” để được mua cổ phần Nhà nước chào bán. Các đại gia ngành bia trên thế giới và khu vực đều được xướng tên trong danh sách ứng viên.
Tuy nhiên, trước ngày đấu giá công khai, chỉ vỏn vẹn một nhà đầu tư tổ chức đăng ký mua, là Vietnam Beverage. Điều đặc biệt, đây lại là nhà đầu tư trong nước nhưng có mối quan hệ sở hữu lắt léo, liên quan đến khối ngoại, cụ thể là Thai Beverage.
Công ty TNHH Vietnam Beverage được sở hữu 100% bởi Công ty CP Đầu tư F&B Alliance Việt Nam. Trong đó, 49% F&B Alliance Việt Nam nằm trong tay một nhà đầu tư nước ngoài có tên Beerco Limited. Còn Beerco Limited lại là công ty được sở hữu 100% bởi Thai Beverage, do tỷ phú người Thái Lan gốc Hoa là ông Charoen Sirivadhanabhakdi nắm quyền chi phối.
Trong phiên đấu giá lần này, Bộ Công Thương cho rằng nhà đầu tư nước ngoài sẽ sở hữu tối đa 49% cổ phần của Sabeco. Khối ngoại đang chiếm 10,41% tại Sabeco thì các nhà đầu tư nước ngoài lần này chỉ còn tối đa 38,59% được mua và phải đặt cọc bằng ngoại tệ có bảo lãnh.
Như vậy, để mua vượt tỷ lệ này không phải là điều dễ dàng với các nhà đầu tư nước ngoài. Việc thông qua Vietnam Beverage được xem là chiêu thức để tỷ phú Thái Lan mua Sabeco thành công. Sự kiện này cho thấy M&A gần như chỉ dành cho khối ngoại với tiềm lực tài chính hùng mạnh và năng lực quản trị rất tốt.
Điểm sáng DN Việt Nam
Cũng cùng trong thời điểm tháng 12/2017, tại Hà Nội đã diễn ra lễ ký kết giữa Thaco – Trường Hải và Công ty xe tải và xe khách Mitsubishi Fuso (MFTBC), trực thuộc Tập đoàn thương mại Daimler Trucks Châu Á. Theo hợp đồng giữa hai bên, Thaco nhận chuyển giao toàn bộ mảng kinh doanh xe tải, bus Fuso tại Việt Nam từ MBV bao gồm: Thiết bị, sản phẩm xe, linh kiện phụ tùng, nhân sự, hệ thống đại lý và có trách nhiệm kế thừa dịch vụ sau bán hàng như bảo hành, sửa chữa, cung cấp phụ tùng thay thế đối với khách hàng đang sở hữu xe tải, bus Fuso tại Việt Nam và tổ chức bán hàng từ ngày 1/1/2018.
Đồng thời, Thaco cũng ký trực tiếp với tập đoàn Mitsubishi Fuso 2 hợp đồng gồm chuyển giao công nghệ và phân phối. Qua đó, Thaco sẽ tổ chức sản xuất, lắp ráp tất cả các chủng loại xe tải Fuso, mẫu xe bus Rosa, mua động cơ, cụm linh kiện chính yếu để sản xuất, lắp ráp các loại xe bus khác và sản xuất linh kiện phụ tùng nội địa hóa theo tiêu chuẩn của Tập đoàn Mitsubishi Fuso Nhật Bản và Daimler - Đức.
Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Thaco cho biết, việc hợp tác với Fuso giúp công ty hợp nhất một thương hiệu xe thương mại Nhật Bản có nhiều uy tín để bổ sung đầy đủ vào danh mục sản phẩm hiện có của mình, thúc đẩy gia tăng hoạt động kinh doanh xe thương mại tại Việt Nam.
Nếu chúng tôi làm tốt và thành công xe tải, xe bus thương hiệu Fuso thì sẽ có cơ hội làm tiếp sản phẩm xe tải, xe bus cao cấp khác của Tập đoàn Daimler. Rất có thể có cơ hội tiến đến xuất khẩu sang các nước ASEAN với tỷ lệ nội địa hóa 40%, thuế suất 0% theo Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) mà Việt Nam là thành viên.
Tìm hiểu thêm lịch sử, Fuso là thương hiệu xe tải trước đây thuộc tập đoàn Mitsubishi Nhật Bản phát triển. Tuy nhiên, đến năm 2013, tập đoàn Daimler AG (tập đoàn mẹ của Mercedes Benz) đã mua lại 90% cổ phần của Mitsubishi Fuso Truck & Bus Corporation (MFTBC), khiến Fuso đã trở thành một thành viên của tập đoàn Daimler.
Năm 2014, MFTBC đã chuyển hoạt động kinh doanh của Fuso từ nhà tổng phân phối Vina Star sang Mercedes Benz Việt Nam (MBV), công ty trực thuộc tập đoàn mẹ Daimler. Kể từ đó, MBV đã tái ra mắt thương hiệu Fuso trên thị trường Việt Nam và giới thiệu các dòng xe tải mới với chất lượng và độ bền cao, được phát triển riêng cho những thị trường đang tăng trưởng mạnh như Việt Nam, giúp thị phần của Fuso tăng gấp đôi trong năm 2016.
Hiện tại, hệ thống đại lý của Fuso (18 đại lý) sẽ được chuyển vào mạng lưới đại lý của Thaco để đảm bảo không làm gián đoạn các hoạt động chăm sóc khách hàng, với điều kiện các đại lý này đồng ý và tuân thủ thực hiện công tác chuyển giao.
Ông Michael Kamper, Phó Chủ tịch cao cấp phụ trách Kinh doanh và Tiếp thị Daimler Trucks châu Á chia sẻ, việc lựa chọn đối tác Thaco – Trường Hải là rất hợp lý bởi Thaco là nhà phân phối và sản xuất xe tải, xe khách hàng đầu tại Việt Nam với mạng lưới phân phối rộng khắp cả nước, có doanh số xe thương mại hơn 47 nghìn chiếc vào năm 2016.
Do đó, Mitsubishi Fuso đã quyết định thực hiện chiến lược chuyển giao hoạt động sản xuất và kinh doanh xe thương mại Fuso tại Việt Nam cho Thaco. Các đại lý Fuso hiện tại sẽ được chuyển vào mạng lưới đại lý của Thaco, bảo đảm không làm gián đoạn các hoạt động chăm sóc khách hàng. Đồng thời DN này có năng lực quản trị và tiềm lực tài chính vững chắc. Chúng tôi rất kỳ vọng vào sự thành công tại thị trường Việt Nam.