Chủ động đối phó với những bất định bên ngoài
Xây dựng kịch bản tăng trưởng cho từng ngành, từng lĩnh vực và của cả nền kinh tế | |
Nhận diện rõ cơ hội, thách thức để chủ động có đối sách phù hợp | |
Không nên đánh đổi mục tiêu tăng trưởng |
Xu hướng thương mại toàn cầu suy giảm với những bất định gia tăng khiến một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam chịu những tác động. Tuy nhiên, nếu quyết liệt đẩy mạnh các cải cách trong nước, Việt Nam hoàn toàn có thể lạc quan về triển vọng tăng trưởng bền vững và có chất lượng trong trung và dài hạn. Dưới đây là ghi nhận ý kiến các chuyên gia về triển vọng kinh tế thời gian tới.
Ông Võ Trí Thành |
TS. Võ Trí Thành, Chuyên gia kinh tế:
Cho tới thời điểm này, các dự báo trong và ngoài nước đều khá đồng nhất khi nhận định việc đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% năm nay là không dễ dàng. Theo phần lớn các dự báo, tăng trưởng năm nay chỉ quanh khoảng 6,3-6,5%, lạm phát khoảng 4-5% và phải nỗ lực mới đạt được. Tôi cho rằng, các dự báo này là có cơ sở.
Bởi tăng trưởng của Việt Nam những năm trở lại đây nếu nhìn từ bên cầu thì cơ bản dựa vào xuất khẩu và tiêu dùng nội địa. Có một điều khá nghịch lý là trong bối cảnh kinh tế còn khó khăn nhưng tiêu dùng của Việt Nam vẫn tương đối thuận trong thúc đẩy tăng trưởng. Thể hiện ở các yếu tố như chỉ số đo lường về niềm tin tiêu dùng của người Việt Nam vẫn khá lạc quan, thường xuyên nằm trong top đầu của châu Á.
Đẩy mạnh cải cách thể chế và cơ cấu kinh tế là rất quan trọng |
Bên cạnh đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng nếu trừ đi yếu tố giá vẫn tăng khá cao. Nhưng động lực này năm nay có vẻ “tụt hơi” hơn khi 2 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng nếu loại trừ yếu tố giá chỉ tăng 5,6% (thấp hơn mức 7,6% của cùng kỳ năm 2016).
Trong khi đó về xuất khẩu, do nhu cầu bên ngoài vẫn yếu nên tốc độ tăng xuất khẩu của Việt Nam đã thấp đi trong những năm gần đây. Năm ngoái xuất khẩu không đạt mục tiêu đặt ra nên chúng ta đã phải hạ mục tiêu xuất khẩu năm nay (6 - 7%). Điều này cũng gắn với dự báo cho rằng việc đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% là rất khó. Trong khi đó, lĩnh vực đầu tư cũng hỗ trợ cho tăng trưởng nhưng dự kiến năm nay cũng chỉ xoay quanh mức 32% GDP, tức là cũng nằm trong ngưỡng 31-33% tổng GDP của những năm gần đây.
Như vậy nhìn tổng thể, ta thấy triển vọng kinh tế khó khăn hơn do cả các yếu tố bên ngoài và trong nước. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thấy các yếu tố nào quá tiêu cực. Như theo khảo sát gần đây của VCCI hay Jetro, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn muốn mở rộng đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.
Hay trong xuất khẩu, chúng ta thấy những tín hiệu tốt của nhóm xuất khẩu hàng hóa nông sản như mang tính chính ngạch hơn, xuất khẩu rau quả tăng mạnh hơn. Và nếu chúng ta gắn tốt hơn với các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm, tiếp cận tốt hơn với các thị trường phát triển thì sẽ mang lại giá trị gia tăng cao hơn. Bên cạnh đó, với những đòi hỏi mới do các cách thức kinh doanh gắn với chuỗi mạnh hơn nên vai trò của dịch vụ cũng ngày càng lớn. Chúng ta cần đẩy mạnh mảng xuất khẩu dịch vụ. Đây là lĩnh vực mà Việt Nam có tiềm năng và dư địa lớn, đặc biệt như mảng du lịch.
Triển vọng đạt mục tiêu tăng trưởng năm nay là khó càng cho thấy đẩy mạnh cải cách thể chế và cơ cấu kinh tế là rất quan trọng. Đã đến lúc chúng ta cần đi vào những điểm cải cách mấu chốt nhất, trọng điểm nhất để một mặt tạo ra khả năng chống đỡ với các cú sốc tốt hơn, mặt khác giúp đặt nền móng cho tăng trưởng bền vững và chất lượng hơn trong trung, dài hạn.
Ông Phạm Hồng Hải |
Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam:
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và khu vực dự báo bất định hơn thì Việt Nam cũng khó có thể đạt được mức tăng trưởng theo mục tiêu đề ra. 6,4% là mức mà chúng tôi dự báo cho tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay trước khi có sự phục hồi tốt hơn vào năm sau. Nhưng dù tăng trưởng có thấp hơn mục tiêu thì Việt Nam cũng vẫn là một trong những quốc gia hàng đầu khu vực về tăng trưởng kinh tế. Hơn nữa, điểm quan trọng nhất như Chính phủ đã khẳng định, là cần luôn ưu tiên hàng đầu cho ổn định kinh tế vĩ mô. Thiếu yếu tố này thì rất khó để Việt Nam hướng tới một tương lai tăng trưởng vững chắc.
Trong những năm vừa qua, động lực chính cho tăng trưởng là đầu tư và tiêu dùng trong nước. Và dự kiến đây vẫn là các động lực chính cho tăng trưởng kinh tế năm 2017. Khu vực sản xuất tiếp tục duy trì đà tăng trưởng vững chắc. Chỉ số PMI 2 tháng đầu năm 2017 vẫn cải thiện, sản lượng sản xuất lớn là những tín hiệu tích cực. Nhưng xu hướng suy giảm của thương mại thế giới là một thực tế và xu hướng đó sẽ có những tác động nhất định đến Việt Nam.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng gặp phải các thách thức trong nước như nợ công có thể vượt trần được Quốc hội đưa ra, trần giới hạn nợ Chính phủ cũng đang tăng, thâm hụt ngân sách có thể làm suy yếu hồ sơ tài khóa… Trong ngắn hạn, lạm phát đang tăng trở lại - dù chưa phải là quan ngại lớn - nhưng cũng sẽ gây ra những thách thức cho điều hành các chính sách vĩ mô, trong đó có chính sách tiền tệ nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng.
Trong bối cảnh hiện nay, tôi cho rằng định hướng của NHNN về ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, giảm lãi suất trung và dài hạn, điều hành chính sách ngoại hối linh hoạt, đẩy mạnh tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, kiểm soát tăng trưởng tín dụng đối với các khu vực có rủi ro cao bao gồm BĐS, chứng khoán và cơ sở hạ tầng… là rất đúng đắn.
Tóm lại, chúng tôi giữ quan điểm tự tin đối với triển vọng kinh tế Việt Nam trong ngắn hạn và lạc quan một cách thận trọng đối với trung hạn. Điều này hàm nghĩa Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt trong giai đoạn 3-5 năm tới. Tuy nhiên, triển vọng kinh tế trung và dài hạn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào tiến độ thực hiện các cải cách đã đề ra. Có thể nói rằng, cải cách là lựa chọn duy nhất và chúng ta không còn nhiều thời gian. Chúng tôi cũng tin rằng, AEC, FTA với EU và hay tiềm năng RCEP mà Việt Nam là một thành viên sẽ là những nhân tố tích cực giúp thúc đẩy cải cách ở Việt Nam nhanh hơn.
Ông Fiachra MacCana |
Ông Fiachra MacCana, Giám đốc Khối nghiên cứu Khối khách hàng tổ chức kiêm Giám đốc điều hành CTCK TP. Hồ Chí Minh (HSC):
Theo dự báo của chúng tôi, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay sẽ rất khả quan, có thể đạt mức 6,54%. Bởi chúng tôi rất tự tin rằng, ngay cả những ngành từng gặp khó khăn như xây dựng, nông nghiệp cũng sẽ tăng trưởng khởi sắc hơn năm ngoái.
Vài ngày trước, tôi có chuyến đi làm việc tại Hàn Quốc và ghi nhận rằng, các nhà đầu tư của Hàn Quốc đang có cái nhìn tích cực trong đầu tư vào Việt Nam và tôi dự báo thời gian tới, các tập đoàn lớn của Hàn Quốc như Samsung, LG sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư vào các nhà xưởng ở Việt Nam. Như vậy có thể dự báo, các lĩnh vực liên quan đến công nghệ thông tin, điện tử như linh kiện điện tử, điện thoại, máy ảnh… sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt trong 3-5 năm tới.
Chúng tôi cũng tin rằng, cho vay trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, thương mại và nông nghiệp sẽ tăng trưởng mạnh nhất trong năm nay. Trong khi đó, trừ ngành xây dựng, các ngành khác nhu cầu vay vốn cũng tiếp tục ổn định như những năm vừa qua.
Dựa trên phân tích 70 DN hàng đầu trên TTCK Việt Nam, chúng tôi thấy kỳ vọng lợi nhuận rất tích cực trong năm 2017 này. Điểm thú vị là lần đầu tiên trong vòng 10 năm qua, chúng ta thấy dự báo lợi nhuận ròng sẽ tăng trưởng rất cao trong năm nay, với mức trung bình gần 20%. Và tăng trưởng sẽ theo hướng đa ngành, trong đó tăng trưởng tích cực nhất là những lĩnh vực như ngân hàng, bảo hiểm, tiêu dùng bán lẻ, BĐS…