Chứng khoán tuần: Cuộc chiến ETF

Hoạt động này diễn ra đúng vào thời điểm thị trường đang nằm trong nhịp điều chỉnh, cũng như khả năng biến động lãi suất rất lớn trong kỳ họp tới của FED.

“Cuộc chơi” của ROS đến hồi kết?

Biến số lớn nhất của đợt tái cơ cấu các quỹ ETF lần này là liệu cổ phiếu ROS có được lọt vào danh mục chỉ số hay không – từ đó được các quỹ bám theo chỉ số đưa vào danh mục đầu tư. Trong lần đảo danh mục cuối năm ngoái, cả hai quỹ ETF là FTSE và V.N.M đều không đưa ROS vào và ROS đã có một nhịp sụt giảm khoảng 20% trước khi được đánh lên trở lại “phục thù” cho lần tái cơ cấu tiếp theo vào tháng 3/2017.

Cuối tuần này, quỹ FTSE đã công bố sẽ đưa ROS vào rổ đầu tư. Như vậy, nhiệm vụ đẩy giá lên và trao tay liên tục 3 tháng qua để tạo thanh khoản đạt tiêu chuẩn và giá càng cao càng tốt đã hoàn thành. Theo ước tính, ROS có thể được mua vào trên 4 triệu cổ phiếu trong đợt tái cơ cấu 2 tuần tới.

Mặc dù nhiệm vụ đẩy giá lên để lọt vào rổ ETF đã hoàn thành, ít nhất là với FTSE, nhưng hai tuần tới mới là cuộc chơi thú vị. Đa số nhà đầu tư đều biết rằng ROS được "đánh lên" để lọt vào quỹ và mục tiêu chính là để bán được cho quỹ một lượng lớn cổ phiếu.

Vấn đề chính là ở chỗ ai cũng biết tức là có rất nhiều người cùng chơi một màn đấu mà kết cục ai đều có thể dự đoán trước, chỉ hơn nhau ở mỗi hành động nhanh hay chậm.

Quỹ ETF thông thường mua tương đối “dốt”, tức là chỉ đặt lệnh cực lớn vào ngày cuối cùng của tuần tái cơ cấu. Điều này đã diễn ra trong rất nhiều lần giao dịch trước. Nếu ai cũng biết như vậy thì ngày giao dịch đó sẽ diễn ra một cuộc chay đua đặt lệnh để giành lấy “suất” xả vào đầu quỹ. Tất cả khối lượng đầu cơ giá lên suốt 6 tháng qua đang chờ đợi đến “giờ G” để tống ra. Với hơn 4 triệu cổ phiếu cần mua không phải là khối lượng quá lớn đối với ROS vì nhu cầu bán còn khủng khiếp hơn nhiều.

Tuy nhiên, vẫn còn một khả năng, đó là quỹ sẽ thỏa thuận để mua ROS thay vì cứ húc vào mua trên sàn để các đội đánh lên "xả vào đầu". Cũng đã có nhiều lần quỹ ETF mua khá lớn qua thỏa thuận. Nếu điều này xả ra, dù chỉ là mua thỏa thuận một phần trong số hơn 4 triệu nói trên, thì cũng là một vố đau đớn đối với những người đã đầu cơ ROS. Mặc dù khả năng bán được vẫn cao, nhưng sẽ không được giá như lối mua thẳng trên sàn.

Một ẩn số không nhỏ đối với ROS, là liệu có bao nhiêu triệu cổ phiếu đang được chờ đợi để xả vào lệnh mua của quỹ FTSE? Ngoài số lớn nhà đầu cơ bình thường ngoài kia, còn có cả các tổ chức như các nhóm, các công ty chứng khoán. Đó sẽ là một cuộc chơi đấu trí để xả hàng.

Việc tạo cung cầu lớn hiện nay sẽ giảm đi vào những ngày tới vì nhiệm vụ tạo thanh khoản đã xong. Mức duy trì thanh khoản để tiếp tục ở lại quỹ không cần lớn như những ngày trước và nhất là không cần đẩy giá tăng quá mạnh để đạt vốn hóa cao bất thường vì quá tốn kém chi phí.

Vì vậy, màn cao trào của cuộc chơi tại ROS sẽ là 2 tuần tới với các giao dịch sớm muộn khác nhau tùy vào việc nhà đầu cơ muốn thoát ra một cách chắc chắn đến mức nào. Ví dụ nếu chỉ cần giá tốt và chốt lời được, họ có thể bán sớm trong tuần và không cần bán cho quỹ, nhưng liệu sẽ có bao nhiêu người mua ngoài lệnh của quỹ FTSE?

Cuộc chơi với ROS sau khi quỹ ETF kết thúc giao dịch cũng là một ẩn số. Nhiệm vụ duy trì thanh khoản vẫn sẽ phải thực hiện, nếu không đợt tái cơ cấu tiếp theo ROS sẽ lại bị đá văng ra khỏi quỹ và thành quả 6 tháng qua trở thành “toi cơm”, nhưng liệu giá còn tăng như “dọn cỗ” và khi đã không còn lệnh mua của quỹ ETF, sẽ chỉ còn lại các nhà đầu cơ “luộc” nhau mà thôi.

Thị trường sẽ biến động mạnh?

Việc thêm ROS vào danh mục đầu tư của quỹ FTSE khiến việc phân bổ vốn cho các cổ phiếu khác bị xáo trộn khá lớn. KDC, PVT, PDR, HVG, HQC bị loại ra vì không đạt tiêu chuẩn là bình thường, nhưng các cổ phiếu khác cũng bị bán bớt để giành vốn cho các cổ phiếu mới.

Theo phân tích từ các công ty chứng khoán, ROS có thể được mua khoảng hơn 4 triệu cổ phiếu tùy vào quy mô tài sản tại thời điểm chốt. Còn VNM, VIC, MSN, CII, ITA, HSG, VCB có thể sẽ bị bán bớt với quy mô khá cao.

Quỹ V.N.M cuối tuần sau mới công bố kế hoạch đảo danh mục nhưng các ước tính cũng cho thấy nhiều cổ phiếu cũng sẽ bị bán bớt như SSI, VCB, HPG, KDC, HAG…

Các giao dịch của hai quỹ ETF lớn nói trên diễn ra vào thời điểm tương đối nhạy cảm. Đầu tiên là thị trường chứng khoán sau đợt tăng mạnh mẽ đầu năm đã bắt đầu điều chỉnh. Tuần giữa tháng 3 lại là thời điểm Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể tăng lãi suất USD. Giá USD trên thị trường đang biến động mạnh theo hướng tăng. Nếu FED tăng lãi suất thì thị trường chứng khoán có thể chịu tác động trong ngắn hạn theo hướng tiêu cực.