Chuyển phí thành giá dịch vụ
Đại diện Công ty XNK Hà Trang (xã Tân Lập, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước) cho biết, với kim ngạch XK từ 30 - 40 triệu USD, công suất chế biến và xuất khẩu điều nhân hàng năm của nhà máy đạt từ 5.000 - 7.500 tấn, tương đương 300 - 450 container, hoạt động của Công ty khá bận rộn.
Tuy nhiên thời gian qua, nhiều container hàng của DN thường bị chậm trễ do thời gian thông quan kiểm dịch kéo dài. Điều này dẫn đến tăng chi phí cho DN, thậm chí có đơn hàng bị hủy do không đảm bảo tiến độ, gây thiệt hại hàng tỷ đồng.
Hiện nay DN này thường phải mất 10 ngày để hoàn thành một bộ chứng từ xuất khẩu đầy đủ đưa hàng hóa thông quan. Điều này không chỉ khiến DN tốn thêm khá nhiều thời gian đi lại mà chi phí từ đó cũng phát sinh thêm khá nhiều, trung bình vài trăm triệu mỗi năm.
Theo kiến nghị của DN, đã là quy định của cơ quan quản lý chức năng, DN vẫn phải tuân thủ, tuy nhiên nếu các loại kiểm tra chuyên ngành được mở rộng theo hướng dịch vụ, địa điểm có ở nhiều nơi, phí kiểm tra hợp lý hơn hoặc thậm chí chuyển hẳn thành giá dịch vụ thì DN sẽ hiệu quả hơn.
Một số DN trong lĩnh vực dệt may tại TP. Hồ Chí Minh cũng cho biết về tình trạng mức phí kiểm tra chuyên ngành đối với nguyên phụ liệu, sản phẩm dệt may hiện nay có sự không thống nhất, mức thấp nhất 1.540.000đ/mẫu, cao nhất có khi lên đến hơn 3.500.000đ/mẫu. Phí được tính theo số lượng mẫu riêng lẻ, dẫn đến tình trạng nhiều DN phải chi trả đến cả tỷ đồng/năm đối với phí này.
Tuy nhiên thời gian tới, điều này có thể sẽ được thay đổi, mở ra cho DN cơ hội và sự lựa chọn mới khi phí kiểm dịch hàng hóa, nghiệm chất lượng động thực vật là một trong 35 loại phí đang được Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) đang đưa ra lấy ý kiến để chuyển đổi từ phí sang hình thức giá dịch vụ.
Trong đó, các loại phí sẽ chuyển sang hình thức giá dịch vụ do Nhà nước định giá hoặc thả nổi giá theo cơ chế thị trường với hình thức quản lý và phân cấp. Được biết, việc chuyển đổi này nằm trong dự thảo Luật phí và lệ phí đang được lấy ý kiến tại Quốc hội vào tháng 10/ 2015 trước khi được thông qua.
Có nhiều ý kiến cho rằng việc chuyển đổi 35 loại phí mà Nhà nước đang quy định sang giá dịch vụ là phù hợp với quy luật thị trường và kỳ vọng sẽ tạo ra sự cởi mở, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Phạm Thanh Bình, Dự án USAID Việt Nam, vấn đề mấu chốt của việc chuyển đổi cần phải được phân định rõ, xem giá thuộc thẩm quyền quản lý của Nhà nước hay đơn thuần là dịch vụ thương mại. Nếu đã coi giá là mức chi phí cụ thể mà DN, hay người sử dụng phải trả thì yếu tố tiên quyết là cần dựa trên nhu cầu thực sự cũng như việc “thuận mua, vừa bán”, chứ không có sự áp đặt. Có như vậy, việc thay đổi, cải cách mới đạt được hiệu quả chứ không chỉ là “bình mới, rượu cũ”.