Cơ hội làm giá và những rủi ro
Kế hoạch đổi tên, chuyển sàn của STB trở thành sự kiện chứng khoán 2017 | |
ROS: Lợi nhuận vượt trội cho quỹ ngoại năm 2017 |
Quá nhiều lợi thế
2 “kỷ lục” trên đây chỉ ra rằng, lãnh đạo DN có rất nhiều cơ hội để làm giá cổ phiếu. Ai đó đã nói một cách hơi cực đoan rằng, cổ phiếu chỉ có thể tăng nếu lãnh đạo DN máu đánh chứng khoán, nhưng ở một chừng mực nào đó, nó cho thấy ảnh hưởng của lãnh đạo DN dù chỉ ở góc độ cá nhân, với cổ phiếu là lớn như thế nào. Nắm trong tay thông tin, lại có thu nhập, vốn là những lợi thế quá lớn của lãnh đạo DN, đó là còn chưa nói đến các mối quan hệ bên ngoài để có thể tác động đến giá cổ phiếu.
Cơ hội làm giá của “sếp” luôn đi kèm với những rủi ro cho DN |
Nói đơn cử, chỉ cần “bật mí” đôi chút về kết quả kinh doanh, hay một thông tin nào đó và tạo được niềm tin, thì lãnh đạo DN chưa cần mua, người khác cũng đã mua vào cổ phiếu.
Vụ việc của SPI hay Dược Viễn Đông nhiều khả năng sẽ còn xuất hiện, có thể với hình thái khác trong tương lai và ở vị thế của mình, lãnh đạo DN, cựu lãnh đạo DN cũng sẽ còn nhiều cơ hội để làm giá cổ phiếu. Vấn đề ở đây là việc ứng xử sẽ như thế nào, tuỳ thuộc vào từng DN cũng như từng người đứng đầu khác nhau.
Lãnh đạo một DN niêm yết kể lại câu chuyện đã từng có “đội lái” đến xin gặp với đề xuất “tạo thanh khoản” cho cổ phiếu thông qua việc mượn một số lượng cổ phiếu nhất định để mua qua bán lại.
Ý định này còn được tô vẽ bởi viễn cảnh làm như vậy có thể giúp cho nhiều người biết đến cổ phiếu của DN hơn, điều đó tốt cho… cổ đông. Câu chuyện này diễn ra từ lâu, nhưng nhìn vào sẽ thấy không có gì xa lạ với những vụ làm giá bị xử phạt từ trước đến nay.
Nhân đây cũng phải nói thêm một lợi thế lớn nữa của lãnh đạo DN nếu có ý định làm giá, đó là có thể sở hữu một lượng lớn cổ phiếu và nếu muốn cũng có thể đem ra mua qua bán lại. Hoặc trong trường hợp bình thường, nếu thích thì không cần phải giao dịch cổ phiếu của DN mình, mà có thể đem số cổ phiếu đang sở hữu ra làm tài sản đảm bảo để vay margin mua cổ phiếu khác.
Rủi ro tiềm ẩn
Có một điều chắc chắn, những phi vụ làm giá chưa cần đến cơ quan quản lý thì cũng có thể bị nhận diện trên thị trường bởi đơn giản, giao dịch thì phải qua công ty chứng khoán, trường hợp dùng đến vài chục tài khoản để xào xáo cổ phiếu thì cũng không khó để nhận diện. Trường hợp lãnh đạo DN có tác động đến giá cổ phiếu, bằng một cách nào đó thiếu minh bạch, thì có lẽ cũng không quá khó để thị trường nhận ra.
Lúc này, cái nhìn về lãnh đạo cũng như DN có thể chia thành hai dạng khác nhau: nếu ai mua cổ phiếu có lãi sẽ xem họ như thần tượng, trường hợp khác có thể là những cái nhíu mày. Nhưng chưa cần bàn đến thị trường nghĩ gì, ngay trong nội bộ DN cũng có thể nảy sinh những cách nhìn khác nhau dẫn đến những hành động khó kiểm soát.
Đơn cử, nếu nhân viên nhìn sếp “máu” đánh cổ phiếu thì hoàn toàn cũng có thể học theo và trong trường hợp không kiểm soát được sẽ dễ dẫn đến những trường hợp như giao dịch không công bố thông tin. Lãnh đạo một DN cho biết đã từng phê bình nghiêm khắc một nhân viên giao dịch cổ phiếu mà không đảm bảo nghĩa vụ thông tin.
Thử hỏi rằng, trong trường hợp nếu lãnh đạo DN làm giá cổ phiếu thì tính minh bạch của DN sẽ như thế nào, nếu đã hoặc đang minh bạch thì cũng không lấy gì đảm bảo những rủi ro tiềm ẩn sẽ không thể xuất hiện về sau. Cơ hội làm giá của “sếp” luôn đi kèm với những rủi ro cho DN là như vậy.