Cơ quan thuế và DN tìm tiếng nói chung
Cách xác định giá tính thuế mới này khiến nhiều DN ngành rượu bia, thuốc lá, ô tô… phản đối mạnh mẽ với lý do làm tăng thêm số thuế phải nộp, đồng thời ảnh hưởng lớn tới tổ chức bộ máy sản xuất, kinh doanh hiện nay của DN.
Quy định vẫn thiếu rõ ràng khiến DN lo lắng |
Thực tế cho thấy, mức chênh lệch giá tối đa chỉ khoảng 5% trên giá bán ra của cấp đại lý thương mại thứ nhất tuỳ thuộc từng loại hàng hoá. Chẳng hạn ô tô dưới 9 chỗ ngồi mức chênh lệch 5%, bia từ 1,1-2,8% tuỳ nhãn hiệu, thuốc lá khoảng 2-3%...
Do đó tỷ lệ khống chế 10% áp dụng cho một cấp đại lý thương mại đầu tiên theo quy định hiện hành là quá cao, tạo kẽ hở để giảm giá tính thuế thông qua việc tổ chức nhiều cấp đại lý. Như vậy giá bán ra thị trường cao, DN vẫn thu lãi lớn, song số thuế phải nộp cho Nhà nước lại thấp, làm thất thu ngân sách.
Do đó tại dự thảo Luật Thuế TTĐB và Nghị định hướng dẫn thi hành, ban soạn thảo phải đặt ra cách tính mới nhằm ngăn chặn tình trạng này. Cụ thể là điều chỉnh tỷ lệ khống chế từ mức 10% so với giá bán bình quân của các cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại xuống mức 5% so với giá bán cao nhất của các cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại.
Tuy nhiên, cả cách tính mới và cách tính cũ này, theo đại diện các DN và cơ quan tư vấn thuế, đều có khả năng đẩy DN vào tình trạng vi phạm vì quy định thiếu rõ ràng. Bà Đặng Thị Bình An, Công ty tư vấn C&A đặt câu hỏi: “Nếu quy định theo giá bán bình quân, tôi không hiểu cơ quan quản lý muốn DN phải tính như thế nào?”. Bởi các cơ sở bán hàng trải dài khắp 64 tỉnh thành, DN chắc chắn không thể tập hợp hết để có số liệu giá bình quân. “Nếu giao DN tự làm chủ, tự khai, tự tính thì điều này ngang đánh đố”, bà An bình luận.
Nếu quy định không thấp hơn 5% so với giá cao nhất do cơ sở thương mại bán ra thì tính tự chủ của DN không thể thực hiện được, theo phản hồi của đa phần các DN chịu ảnh hưởng. Bởi mỗi mặt hàng khác nhau phụ thuộc phương thức bán hàng khác nhau, DN không thể xác định được giá bán cao nhất bởi nhiều cấp đại lý nằm ngoài tầm kiểm soát của họ.
Như vậy dễ dẫn đến trường hợp một ngày cơ quan thuế phát hiện có đại lý bán với giá cao hơn giá kê khai, khi đó DN chắc chắn bị “đè” ra truy thu. “Tôi thấy tính chủ động của DN trong thực thi luật thuế là không có”, một chuyên gia tư vấn thuế bình luận.
Bên cạnh đó, một số hiệp hội ngành hàng vẫn tiếp tục khẳng định cách tính mới làm thiệt thòi cho DN và đề xuất cần có cách tính khác nhau giữa các ngành. Ông Phạm Anh Tuấn, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam cho rằng, với cách tính mới thì mô hình bán hàng của các DN trong hiệp hội sẽ chịu mức thuế cao hơn so với DN nhập khẩu xe.
Do đó ông đề xuất cách tính thuế sẽ giữ nguyên với xe nhập khẩu, còn xe trong nước thì tính theo giá xuất xưởng, không qua giá bán tại đại lý. Như vậy mới đảm bảo giá xe trong nước rẻ hơn, tăng sức cạnh tranh và kích thích sản xuất ô tô trong nước.
Tương tự như vậy, đại diện Công ty Piaggio Việt Nam cũng cho biết, ngành sản xuất xe máy nếu áp dụng mức 5% như dự thảo thì rất khó khăn. Bởi mặc dù DN chỉ có đại lý cấp 1 nhưng chi phí chênh lệch giữa nhà sản xuất bán ra cho công ty phân phối đã rất lớn, cụ thể là 9%. Cho nên nếu áp dụng tỷ lệ mới, DN chắc chắn sẽ phải điều chỉnh giá bán. “Như vậy mặc dù cơ quan quản lý cho rằng quy định mới không can thiệp trực tiếp đến chính sách bán hàng của DN, nhưng thực tế là có ảnh hưởng gián tiếp”, vị này nhấn mạnh.
Nhận thấy những vướng mắc của DN là chính đáng, ông Phạm Đình Thi phản hồi, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu sửa lại quy định giá tính thuế TTĐB căn cứ theo giá của công ty thương mại đầu tiên không có quan hệ công ty mẹ con, hoặc công ty con trong cùng công ty mẹ theo quy định của Luật DN.
Đồng thời với tỷ lệ khống chế 5%, sẽ tiếp tục xem xét và thay đổi cho phù hợp. Tinh thần chung là không gây khó khăn cho DN, song đồng thời cũng không tạo kẽ hở để DN lợi dụng lách thuế, làm thất thu ngân sách.