Đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường trái phiếu
Trái phiếu Chính phủ hút hàng, lãi suất giảm mạnh |
Theo ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), 2018 tiếp tục được kỳ vọng là một năm phát triển mạnh mẽ của thị trường trái phiếu Việt Nam trên cơ sở môi trường vĩ mô ổn định và kỳ vọng về khả năng kết hợp hiệu quả, linh hoạt và nhịp nhàng hơn trong điều hành chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Điểm nhấn đáng chú ý là chính sách tài khóa đã được kiểm soát chặt chẽ hơn, tỷ lệ nợ công có xu hướng giảm nhẹ trong năm 2017.
Ảnh minh họa |
Năm 2018 Kho bạc Nhà nước sẽ phát hành trái phiếu Chính phủ với tổng mức 200.000 tỷ đồng. Đến tháng 2/2018, Sở GDCK Hà Nội đã tổ chức 6 phiên đấu thầu, huy động được tổng cộng 10.015 tỷ đồng trái phiếu, giảm 48% so với tháng 1/2018. Trước đó, tháng 1/2018, Sở GDCK Hà Nội cũng đã tổ chức 12 phiên đấu thầu, huy động được tổng cộng 19.365 tỷ đồng trái phiếu, tăng 63,3% so với tháng 12/2017.
Những kỳ vọng phát triển thị trường thêm mở khi chính sách tiền tệ cũng đang được NHNN điều hành linh hoạt với nền tảng là lạm phát, tỷ giá được kiểm soát trong mục tiêu đề ra. Hệ thống ngân hàng tiếp tục được tái cấu trúc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động theo chuẩn Basel. Nhờ đó, niềm tin của các NĐT trong và ngoài nước ngày càng được củng cố, tiếp tục thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu Chính phủ.
Năm 2018 cũng là năm nhiều sản phẩm mới liên quan đến trái phiếu Chính phủ dự kiến được triển khai chính thức như: Vay để bán, bán kết hợp mua lại và hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ… Các sản phẩm này giúp cho NĐT có thể triển khai nhiều chiến lược kinh doanh đa dạng hơn, cũng như sử dụng để phòng vệ rủi ro cho danh mục trái phiếu của mình. Đây cũng là các sản phẩm giúp cho thị trường có thể phản ứng linh hoạt hơn, nhờ đó cũng vững vàng hơn trước các biến động của nền kinh tế trong và ngoài nước.
Một điểm nhấn khác được các thành viên thị trường đánh giá cao là việc Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 1191/QĐ-TTg ngày 14/8/2017 về Lộ trình phát triển thị trường trái phiếu giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn đến 2030 tạo ra tầm nhìn, định hướng, giải pháp, kế hoạch rõ ràng nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường trái phiếu Việt Nam. So với các mục tiêu phát triển được đặt ra trong lộ trình, trong năm 2017, thị trường trái phiếu Việt Nam đã tiếp tục có những bước phát triển ấn tượng. Cụ thể, quy mô thị trường gia tăng mạnh, dư nợ trái phiếu Chính phủ, trái phiếu Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu Chính phủ địa phương năm 2017 tăng từ 23% lên 30% GDP.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, thị trường trái phiếu Việt Nam vẫn tồn tại nhiều những hạn chế. Chẳng hạn với thị trường trái phiếu Chính phủ, các sản phẩm về trái phiếu chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu đa dạng của các NĐT, đặc biệt là việc thiếu hụt các sản phẩm và công cụ phòng ngừa rủi ro.
Điểm thứ hai là nền tảng NĐT trên thị trường còn chậm được đa dạng hóa so với kỳ vọng của thị trường, NĐT bảo hiểm có tăng nhưng giao dịch hạn chế, NĐT nước ngoài tăng nhưng ở quy mô còn khiêm tốn, khối NHTM vẫn chiếm tỷ trọng lớn khiến cho diễn biến thị trường trái phiếu Chính phủ phụ thuộc vào thị trường liên ngân hàng.
Điểm thứ 3 là còn xuất hiện hiện tượng chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác triển khai một số các chính sách mới phát hiển thị trường, ví dụ như việc triển khai các sản phẩm mới theo Thông tư số 10/2017 của Bộ Tài chính và sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ theo Nghị định 42/2015 của Chính phủ.
Còn đối với thị trường trái phiếu DN, sự phát triển của thị trường còn tiếp tục sơ khai và manh mún, thiếu hệ thống thông tin công khai, minh bạch. Các quy định pháp luật còn bất cập, chưa có tính kiến tạo và chậm được thay đổi, thậm chí còn có sự thiếu đồng bộ giữa các cơ quan quản lý…
Để đạt được mục tiêu và thúc đẩy thị trường phát triển mạnh mẽ hơn trong năm 2018, đại diện VBMA cho rằng, trong triển khai lộ trình phát triển thị trường trái phiếu giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn đến năm 2030, rất cần hình thành một cơ chế phối hợp rõ người, rõ việc, rõ tiến độ để tạo sự đoàn kết, chủ động, trách nhiệm và quyết liệt trong phối hợp giữa các cơ quan quản lý, nhất là giữa Bộ Tài chính và NHNN và sự tham gia tích cực của các thành viên thị trường để thực hiện những mục tiêu, giải pháp đã đề ra theo đúng lộ trình.
Bên cạnh đó là tăng cường sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị để đẩy nhanh tiến độ triển khai các sản phẩm mới trên thị trường trái phiếu Chính phủ như: vay và cho vay trái phiếu Chính phủ để bán, phát hành trái phiếu Chính phủ lãi suất thả nổi, trái phiếu Chính phủ lãi suất gắn với lạm phát, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn trái phiếu Chính phủ… để đáp ứng nhu cầu của các NĐT. Trong đó trọng tâm là tháo gỡ vướng mắc cho các NHTM về giấy phép đầu tư, kinh doanh các sản phẩm mới.
Ngoài ra, các cơ quan cũng cần thúc đẩy đa dạng hóa loại hình NĐT trên thị trường bằng việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để tạo thuận lợi cho việc thành lập, hoạt động các loại quỹ hưu trí, quỹ tương hỗ, quỹ đầu tư trái phiếu... Đồng thời, cần nghiên cứu, đánh giá để xây dựng chiến lược, mục tiêu, giải pháp cụ thể cho việc triển khai đồng bộ các chính sách thu hút, mở rộng các đối tượng NĐT trong nước cũng như nước ngoài gồm chính sách thuế, phí, thủ tục hành chính, chế độ kế toán, sản phẩm phòng ngừa rủi ro...