Đánh cắp bản quyền trong giới kinh doanh lan rộng
Tại tòa án Texas, Apple vừa phải lĩnh án với số tiền 533 triệu USD vì sử dụng bất hợp pháp bản quyền công nghệ của công ty khác trong phần mềm iTunes của mình. Công nghệ này thuộc về Công ty Smartflash, công ty có trụ sở tại Texas. Theo báo cáo của tòa, công ty này đã đăng ký 7 bằng sáng tác cho việc lưu trữ dữ liệu, thuộc sở hữu bởi Patrick Racz, CEO của Smartflash đồng thời cũng là nhân viên duy nhất của công ty này.
Apple sẽ phải nộp phạt hàng trăm triệu USD vì ăn cắp bản quyền |
Smartflash khẳng định rằng Apple (APPL, Tech30) đã vi phạm 3 trong số 7 bản quyền liên quan tới hệ thống quản lý tác quyền số (DRM), lưu trữ dữ liệu và các hệ thống thanh toán. Công ty nắm giữ bản quyền này cho biết công nghệ của họ đã bị Apple sử dụng một cách bất hợp pháp trong một số ứng dụng của iTunes, bao gồm trò chơi "Hero Academy" của hãng Robot Entertainment, trò chơi "Wizard101" của hãng KingsIsle và một loạt các phiên bản của trò chơi "Coin dozer" thuộc hãng Game Circus.
Với sự phát hiện trên, Smartflash yêu cầu được bồi thường thiệt hại khoảng hơn 850 triệu USD tiền tổn thất mà Apple thu được từ doanh thu mà gã khổng lồ công nghệ này thu được từ các sản phẩm có sử dụng phần mềm iTunes, như là máy tính Maconish, iPhone và iPad...
Để bào chữa, luật sư của Apple cho rằng, đó là con số không tưởng. Apple đã lên tiếng rằng số tiền tổn thất của Smartflash là không vượt quá 4,5 triệu USD. Và Apple cũng dự định sẽ kháng cáo với những quyết định mà tòa án Texas đã đưa ra. Tuy nhiên, việc Apple có thể thẩm định được giá trị tổn thất của phía Smartflash lại càng chứng tỏ Apple đã ngầm thừa nhận những hành động trái với đạo đức của mình.
Thực tế, Apple đã khôn khéo khi sử dụng cụm từ "kẻ tinh ranh" để miêu tả về Smartflash. Ngoài ra, Apple cũng khẳng định họ không hề vi phạm đến bản quyền của Smartflash và các bản quyền mà Smartflash đang sở hữu là vô hiệu lực.
Phát ngôn viên của Apple cũng cho hay: "Smartflash không tạo ra bất kỳ sản phẩm nào, không có nhân sự, không tạo việc làm cũng như không có đại diện tại Mỹ, nhưng hãng này lại đang sử dụng luật bản quyền tại đây để kiếm lời dựa trên công sức bấy lâu nay của chúng tôi.
Chẳng có lý gì khi nhân viên của chúng tôi phải bỏ ra hàng năm trời để nghiên cứu công nghệ của mình để rồi có kẻ khác tới nói rằng đó là tiền của họ. Tất nhiên, chúng tôi sẽ chiến đấu tới cùng trước tòa".
Về phía Smartflash, công ty này không ngần ngại tuyên bố, cách đây khoảng 10 năm, nhà sáng lập công ty là Patrick Racz đã từng chỉ giáo những công nghệ trên cho Augustin Farrugia, giám đốc bảo mật cho Apple. Do đó, Apple nghiễm nhiên đã học hỏi những thành tựu của Smartflash.
Ly kỳ thay, Apple sẽ không phải nạn nhân xấu số duy nhất của Smartflash. Bởi trước đó, công ty này cũng từng đâm đơn khởi kiện Google và Amazon trong cùng một tòa án, trong đó, Google đang cố gắng chuyển phiên tòa tới địa phận California. Còn ở thời điểm hiện tại, Samsung cũng đang trong tầm ngắm của Smartflash và phiên xét xử sẽ sớm diễn ra trong nay mai.
Với một lịch sử đâm đơn kiện khá dày đặc, Smartflash cũng có thể chính là "kẻ tinh ranh" về các vấn đề bản quyền như Apple đã miêu tả. Hay nói cách khác, Smartflash có thể được xem như một công ty chuyên kiếm tiền bằng cách cung cấp bản quyền phát minh và kiện tụng vi phạm bản quyền với các công ty khác: một công ty theo ngành "patent troll".
Nói rõ hơn về patent troll, đó là một ngành kinh doanh sinh lợi. Các công ty theo ngành này, thường được gọi là các công ty chuyên đòi quyền sử dụng bằng sáng chế, là các DN không sản xuất hàng hóa. Họ tìm kiếm lợi nhuận bằng cách mua các sáng chế hết hạn hoặc chưa rõ ràng, sau đó đi kiện các công ty khác vì lý do vi phạm bản quyền.
Patent troll đã làm nền kinh tế Mỹ tiêu tốn 29 tỷ USD mỗi năm, theo một thông cáo báo chí từ tôr chức phi lợi nhuận Citizen Outreach.
Nói về phía gã khổng lồ công nghệ, đây hẳn nhiên cũng không phải lần đầu tiên Apple phải giải quyết các đơn kiện tụng "ăn cắp" bản quyền từ các công ty khác, bao gồm: thiết kế, công nghệ, bộ phận sản phẩm cho đến tên gọi của sản phẩm...
Điển hình là kể từ khi chiếc iPhone được ra mắt từ tháng 6/2007, Nokia phát hiện Apple đã sử dụng trái phép các sáng chế của hãng này liên quan đến các công nghệ như GSM/UMTS (3G WCDMA), công nghệ giúp điện thoại tương thích với các chuẩn LAN không dây, tốc độ mã hóa và giải mã... và đã nộp đơn kiện tụng trong suốt 2 năm liền.
Sau đó, cả 2 công ty đã tự đàm phán và rút đơn kiện về. Số tiền mà Apple phải trả không được tiết lộ nhưng Nokia khẳng định rằng, thỏa thuận trên sẽ giúp lợi nhuận của họ tăng trưởng mạnh hơn so với dự đoán. Ngoài ra, mỗi khi Apple thông báo tên sản phẩm mới, lại có một vài công ty khẳng định cái tên đó đã được đăng ký bản quyền như: iPhone, iPad, iCloud, Snow Leopard hay Health Kit.
Kết quả thường dẫn đến kiện tụng và khiến Apple tiêu tốn không ít tiền. Và vào đầu tháng 12/2014, Digione - một hãng sản xuất điện thoại Trung Quốc không mấy tên tuổi - đã gửi thư cho Apple tuyên bố mẫu iPhone 6 đã vi phạm bằng sáng chế của họ nhưng Apple đã không đề cập đến vấn đề đó.
Chưa rõ vụ kiện giữa Apple và Smartflash sẽ đi tới đâu, song những khó khăn trước mắt Apple sẽ không thể dễ giải quyết bởi án phạt mà hãng này bị phán xét không chỉ dừng lại ở 7 con số như những khẳng định trước đó.
Rõ ràng, patent troll là một vấn đề nhức nhối không chỉ với các công ty bị kiện, mà còn ảnh hưởng trên diện rộng đến bất kỳ nền kinh tế nào. Vì vậy, thiết nghĩ các vấn đề về đăng ký bản quyền cần phải được giải quyết rõ ràng, để tránh những vụ việc "làm tiền" sẽ tiếp tục diễn ra trong ngành kinh doanh.