“Dành sức” cho tái cơ cấu

Đã nhiều tháng nay, những thông tin về khó khăn của DN “chất đống” trong các báo cáo của nhiều bộ, ngành, thậm chí đưa lên đến diễn đàn của Quốc hội.

Nếu bỏ qua những nhìn nhận nền kinh tế một cách cảm tính như “có chuyển biến tích cực”, hay đã “đạt được những kết quả bước đầu”, vốn không thể thiếu trong mọi báo cáo, phần còn lại là những khó khăn có thể "định lượng" không dễ vượt qua của hàng chục nghìn DN, dẫn tới phá sản, giải thể, và thất nghiệp...

Diễn biến kinh tế “nhanh quá”

“Đã xuất hiện những dấu hiệu suy giảm tăng trưởng kinh tế”, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói trước Quốc hội hôm 21/5. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đồng tình nhìn nhận này.

Dấu hiệu suy giảm mà ông Phúc nêu, hay Quốc hội “đồng cảm”, bắt nguồn từ những con số về tốc độ tăng trưởng giảm tốc nhanh chóng, tiêu thụ giảm sút, tồn kho tăng mạnh… Và đó là những bằng chứng được các doanh nghiệp giải thích do “hệ quả” của chính sách thắt chặt.

Còn đối với xã hội, góc độ tiêu cực từ những diễn biến kinh tế hiện nay là 171.639 người đăng ký thất nghiệp trong 4 tháng đầu năm 2012, tăng 61,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trước nhiều lo ngại về tăng trưởng, về an sinh xã hội như vậy, những quan điểm hiến kế giải pháp cho nền kinh tế chia ba góc độ. Cứu DN, hỗ trợ sản xuất phải từ chính sách tiền tệ - có vị chuyên gia đăng đàn nói vậy. Hòa thanh còn có quan điểm khác: hỗ trợ phải dùng chính sách tài khóa.

Nhưng ngay trong Ủy ban Kinh tế, có thành viên bày tỏ trước báo chí phản đối chủ trương nới lỏng chính sách quá mức, bởi vì tình hình hiện nay vẫn nằm trong tầm kiểm soát nên cần cẩn trọng giải quyết, không vội vã để tránh những hệ quả về sau.

Còn nhớ hồi đầu năm nay, Nghị quyết số 01 của Chính phủ đã đặt mục tiêu chắc chắn về ưu tiên hàng đầu cho chống lạm phát và ổn định vĩ mô. Nhưng, “lạm phát giảm tốc độ nhanh quá”, TS. Võ Trí Thành, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương CIEM lưu ý.

 “Chúng ta không muốn có lạm phát thấp quá, vì nó sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng. Chính vì thế nên mục tiêu đặt ra là 8-9%”, ông Thành bình luận. Đó là lý do cho mục tiêu kìm chế lạm phát tăng cao, giữ tốc độ tăng trưởng hợp lý và nhiệm vụ bảo đảm an sinh xã hội cũng đồng thời được đặt ra cho nhiệm vụ điều hành nền kinh tế năm nay.

Điều hành kinh tế: Cân nhắc nặng – nhẹ

Tuy nhiên, lạm phát so với cùng kỳ ngay trong tháng 5 này đã về mức lạc quan ở một con số. Sự linh hoạt trong điều hành lúc này của Chính phủ được thể hiện bằng loạt chính sách hỗ trợ tài khóa, sau khi tiền tệ đã chạy nước rút để “chém ngọn” lãi suất xuống rất nhanh theo tình hình lạm phát đi xuống.

“Đó đúng nghĩa là hỗ trợ, không phải chơi chữ”, ông Thành nói. Bởi vì theo vị chuyên gia này, sự nặng - nhẹ trong cân đối đưa chính sách tài khóa lúc này là hợp lý ở nhiều góc độ: có hỗ trợ một phần để giúp DN trong bối cảnh khó khăn; nhưng không tốn nguồn lực để “dành sức” cho tái cơ cấu.

“Ở tình thế chúng ta không thể quay trở lại con đường tăng trưởng cũ, tái cơ cấu phải chấp nhận đổ vỡ, hy sinh, cho nên Chính phủ chỉ hỗ trợ một phần”, Phó viện trưởng CIEM nói thêm.

Dưới góc độ cân nhắc lợi ích tăng trưởng trước mắt và ổn định lâu dài, tái cấu trúc vẫn là ưu tiên hàng đầu hiện nay. Sự quyết liệt nhưng bình tĩnh và linh hoạt cũng là một cân nhắc nặng – nhẹ khác trong điều hành mà ông Thành muốn nhắc tới.

Và sự nặng – nhẹ trong giải pháp điều hành của Chính phủ trong giai đoạn qua cũng được nhiều chuyên gia đồng tình. Những lần thay đổi quan điểm từ thắt chặt, sang nới lỏng và ngược lại trong mấy năm gần đây luôn đem đến những hoài nghi về ổn định.

Cho đến thời điểm này, nỗ lực “cản” tốc độ tăng lạm phát, ổn định các cân đối vĩ mô lớn đã đem đến nền tảng tốt cho một bước tiến mới của chất lượng tăng trưởng. Lòng tin của xã hội bắt đầu nhen nhóm, nhưng còn chưa vững chắc.

“Những ứng xử không tốt trong lúc này có thể một lần nữa làm mất lòng tin xã hội”, ông Thành lưu ý thêm. Trong quan điểm của vị chuyên gia đến từ CIEM, tăng trưởng kinh tế năm 2012 vẫn có thể đạt khoảng 5,2-5,6%, phụ thuộc vào điều hành của Chính phủ, nhưng lạm phát chắc chắn dưới 10%.

“Cải cách là con đường của Việt Nam, không thể đảo ngược. Và theo tôi, đó mới là tiềm năng lớn nhất của đất nước”, ông nói.

Anh Quân