Đầu tư trước áp lực FED tăng lãi suất
FED tăng lãi suất, dòng FDI sẽ không bị ảnh hưởng nhiều | |
Fed tăng lãi suất sẽ ảnh hưởng tới Việt Nam, song không đáng ngại | |
NHTW Nhật Bản vẫn giữ nguyên chính sách dù Fed tăng lãi suất |
Như vậy, trong cuộc họp vào giữa tháng 3 vừa qua, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã chính thức tăng lãi suất cơ bản đồng USD thêm 0,25 điểm phần trăm. Đây là lần thứ 2 trong vòng 3 tháng, cơ quan này điều chỉnh tăng lãi suất. FED muốn thắt chặt chính sách tiền tệ trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ nói riêng và toàn cầu nói chung đã có tín hiệu phục hồi đáng kể.
Sau động thái tăng lãi suất, phản ứng của thị trường là đồng USD đã xuống giá, về mức thấp nhất trong vòng 2 tuần dù FED vẫn giữ nguyên dự báo sẽ tăng lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay. Ngược lại, giá vàng thế giới lên đáng kể, có phiên tăng liên tiếp ngay sau khi FED công bố quyết định nâng lãi suất. Diễn biến này trái ngược với dự đoán của phần đông nhà đầu tư cho rằng FED tăng lãi suất thì đồng USD tăng còn giá vàng giảm.
Nhà đầu tư không nên quá lo lắng về việc FED tăng lãi suất |
Tình hình cũng tương tự ở Việt Nam với tỷ giá đồng USD không có biến động lớn hay bất thường, thậm chí giảm nhẹ. Diễn biến thị trường từ ngày FED điều chỉnh lãi suất đến thời điểm hiện tại cho thấy các ngân hàng liên tục công bố giá bán USD hôm sau giảm so với hôm trước. Mức tỷ giá trung tâm do NHNN điều hành cũng được điều chỉnh giảm, từ mức 22.262 VND/USD về còn 22.252 VND/USD.
Theo TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính-ngân hàng, hiện tượng lãi suất USD tăng trong khi tỷ giá giảm là do các nhà đầu tư đã dự báo trước thị trường. Cách đây 1 tháng đồng USD đã lên giá. Như vậy, ở thời điểm hiện tại, diễn biến đồng USD chưa có nhiều ảnh hưởng đến thị trường Việt Nam. Tương tự, theo HSBC, tác động của việc FED tăng lãi suất sẽ không diễn ra ngay lập tức vì thị trường đã tính toán trước. Tuy nhiên, các tác động về mặt dài hạn thì lại không thể bỏ qua, đặc biệt là khi FED còn “hứa” sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay và 3 lần trong năm 2018.
Tác động đầu tiên là gánh nặng lên lãi suất tiền đồng. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), để hạn chế sự mất giá, cơ quan điều hành sẽ phải điều chỉnh tăng lãi suất tiền đồng lên. Thế nhưng vẫn có một tác động lâu dài khác là sự rút vốn về từ các thị trường chủ lực.
Bình luận về đợt tăng lãi suất hồi cuối tháng 12 năm ngoái của FED, ông Ngô Đăng Khoa, Trưởng phòng kinh doanh ngoại hối và trái phiếu Ngân hàng HSBC Việt Nam cho biết khi FED bắt đầu tăng lãi suất, chi phí lãi vay sẽ tăng lên. Hệ quả là nguồn vốn nóng sẽ rút ra khỏi các thị trường đang phát triển, chảy ngược về Mỹ để hưởng mức lãi suất mới cao hơn.
Đồng tiền của các thị trường đang phát triển sẽ chịu rất nhiều áp lực về phá giá. “Điều may mắn cho Việt Nam là khối lượng đầu tư trái phiếu Chính phủ bằng VND của các nhà đầu tư nước ngoài rất ít nên chúng ta không thấy tình trạng bán tháo trái phiếu và mua ngoại tệ của các nhà đầu tư nước ngoài như ở một số thị trường trong khu vực”, chuyên gia của HSBC Việt Nam nhận định tại thời điểm trên.
Ở khía cạnh khác, nhiều chuyên gia tin rằng, rủi ro về áp lực dòng tiền nóng chảy ra do chênh lệch lãi suất ở Việt Nam sẽ không cao, vì Việt Nam có cơ chế kiểm soát khá tốt dòng vốn đi ra. Tuy nhiên, tác động âm thầm và nằm ở dài hạn là tác động đến xuất nhập khẩu. Theo các chuyên gia, đây mới là yếu tố cần được chú ý và kiểm soát. Tỷ giá tăng có thể kích thích xuất khẩu, nhưng ngược lại cũng đồng thời làm tăng giá trị nhập khẩu nhiều hơn, do đặc thù của nền kinh tế.
Một tác động đáng kể khác là ảnh hưởng tiêu cực đến các khoản vay nợ của Việt Nam. Hiện nay, trong cơ cấu nợ nước ngoài, tiền USD chiếm tỷ trọng khoảng gần 40%, còn lại là đồng Yen, EUR và Nhân dân tệ,…
Ngoài USD tăng, hầu hết các đồng tiền khác cũng chịu áp lực giảm giá. Theo HSBC, nếu FED tiếp tục chu kỳ tăng lãi suất trong năm nay, các đồng tiền trong khu vực trong 6 tháng đầu năm sẽ mất giá so với đồng USD, đặc biệt là khi nền kinh tế Mỹ tăng trưởng trở lại. Dù vậy, kế hoạch tăng cường phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ trong thời gian tới cũng sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể.
Thực tế, kể từ khi FED nâng lãi suất thời điểm tháng 12/2016, thị trường ngoại hối dần ổn định, tỷ giá thị trường tự do giảm 1,9%. NHNN cũng chủ động điều chỉnh tỷ giá tham chiếu xuống 0,6% để giảm bớt áp lực tỷ giá. Vì vậy, nhiều chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng quyết định của FED lần này không ảnh hưởng nhiều đến lãi suất trong nước. Một trong những giải pháp được giới chuyên gia nhắc đến gần đây là việc điều chỉnh mức trần lãi suất đồng USD tăng lên (hiện áp ở mức 0%/năm). Chính sách này chưa có thay đổi kể từ khi FED bắt đầu tăng mạnh lãi suất vào cuối năm ngoái.
Dù vậy, trong tương lai, tỷ giá chịu ảnh hưởng không chỉ bởi lãi suất đồng USD tăng, mà ngay cả bản thân tiền đồng cũng đang chịu sức ép mất giá khá cao. Chỉ số CPI tháng 2 tăng 0,69% so với cuối năm ngoái (cùng kỳ là 0,42%), còn nhập siêu trong 2 tháng đầu năm là 800 triệu USD (cùng kỳ xuất siêu 675 triệu USD).