Đẩy nhanh các chương trình, dự án quan trọng quốc gia
Quốc hội đã quyết nghị: Tổng số thu NSTW là 810.099 tỷ đồng, tổng số thu ngân sách địa phương là 601.201 tỷ đồng; Tổng số chi NSTW là 1.019.599 tỷ đồng, trong đó dự toán 321.354 tỷ đồng để bổ sung cân đối ngân sách, bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương...
Ưu tiên thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản nguồn NSTW |
Đồng thời giao Chính phủ nhiệm vụ thu, chi NSNN và mức phân bổ NSTW cho từng bộ, cơ quan Trung ương và từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo đúng quy định của pháp luật và thông báo bằng văn bản đến từng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Việc phân bổ vốn cho các chương trình, dự án có hiệu quả, có kế hoạch cắt giảm vốn đối với dự án triển khai chậm, bổ sung vốn cho dự án có khối lượng hoàn thành cao và báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định của pháp luật, bảo đảm không dư thừa nguồn vốn. Quốc hội cũng yêu cầu tập trung đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các chương trình, dự án quan trọng quốc gia, các công trình cấp thiết đang đầu tư dở dang...
“Trong giai đoạn 2018-2020, Chính phủ thực hiện phân chia giữa NSTW và ngân sách địa phương, nguồn thu phí sử dụng đường bộ thu qua đầu phương tiện ô tô theo tỷ lệ tương ứng là 65% và 35% để chi cho quản lý, bảo trì đường bộ. Đồng thời điều hành kinh phí chi trả phí phát hành trái phiếu Chính phủ trong phạm vi dự toán chi trả nợ lãi của NSTW năm 2019 được Quốc hội quyết định. Chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trình HĐND cùng cấp quyết định dự toán thu NSNN trên địa bàn, dự toán chi ngân sách địa phương, bội chi ngân sách địa phương, tổng mức vay của ngân sách địa phương (bao gồm vay để bù đắp bội chi và vay để trả nợ gốc), quyết định phân bổ dự toán ngân sách theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật”, Nghị quyết nêu rõ.
Cùng với đó, Quốc hội còn giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan Trung ương và UBND các cấp quyết định giao dự toán thu, chi NSNN năm 2019 theo đúng Nghị quyết của Quốc hội đến từng cơ quan, đơn vị có nhiệm vụ thu, chi NSNN trước ngày 31 tháng 12 năm 2018; thực hiện công khai, báo cáo kết quả phân bổ và giao dự toán ngân sách theo quy định của Luật NSNN...
Trước đó, báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến ĐBQH cho rằng, phân bổ NSTW năm 2019 còn bình quân, dàn đều, cần tập trung quan tâm đối với các địa phương khó khăn, thu ngân sách thấp, các địa phương vùng cao, vùng đồng bằng sông Cửu Long. Bên cạnh đó, cần đầu tư cho các dự án, công trình trọng điểm, các trọng điểm kinh tế để tạo sự lan tỏa, tạo động lực phát triển.
UBTV Quốc hội cho biết, năm 2019 là năm thứ ba trong thời kỳ ổn định ngân sách, định mức phân bổ chi ngân sách địa phương được xây dựng theo Nghị quyết của UBTV Quốc hội và các quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, định mức phân bổ chi thường xuyên cho các địa phương đã có ưu tiên cho các địa phương vùng núi cao và vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Ngoài ra, các địa phương có diện tích trồng lúa lớn cũng được phân bổ thêm kinh phí đối với diện tích trồng lúa lớn và kinh phí bảo vệ, phát triển đất trồng lúa. Cụ thể, vùng đồng bằng sông Cửu Long được phân bổ kinh phí đối với diện tích trồng lúa tương ứng là 889 tỷ đồng, chiếm 70% cả nước; kinh phí bảo vệ và phát triển đất trồng lúa tương ứng là 1.815 tỷ đồng, chiếm 45% cả nước. Năm 2019, Chính phủ trình Quốc hội cũng tăng thêm 2% số bổ sung cân đối so với năm 2017 cho các địa phương. Đồng thời, NSTW đã ưu tiên đầu tư cầu, đường giao thông, kênh, cảng, cũng như phân cấp cho địa phương nguồn thu tiền sử dụng đất và xổ số kiến thiết để dành cho chi đầu tư phát triển.
Đối với các dự án, công trình trọng điểm, trong phương án phân bổ NSTW, Chính phủ đã thực hiện theo nguyên tắc bố trí chi đầu tư phát triển trên cơ sở kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được phê duyệt và khả năng cân đối NSTW; ưu tiên bố trí vốn cho các dự án phát triển hạ tầng trọng điểm. Như vậy, trong phương án phân bổ vốn đầu tư phát triển từ NSTW, Chính phủ đã chú trọng ưu tiên bố trí vốn đối với các dự án, công trình trọng điểm.
Giải trình ý kiến đề nghị Chính phủ cần thực hiện rà soát, đánh giá đầy đủ số liệu các khoản nợ của NSNN, xây dựng phương án thanh toán nợ cụ thể, bố trí vốn thanh toán theo đúng chủ trương và kế hoạch đề ra; có chế tài xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu trong việc kéo dài thời gian không giải quyết nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB). UBTV Quốc hội đã tiếp thu và cho biết, các khoản nợ Chính phủ, Chính phủ bảo lãnh, khoản nợ BHXH, các khoản nợ chính sách, trong thời gian qua, mặc dù thu NSTW khó khăn, nhưng Chính phủ đã quán triệt các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước, trình Quốc hội bố trí chi NSNN hàng năm ưu tiên chi trả nợ lãi đầy đủ, đúng hạn.
Báo cáo dự toán NSNN năm 2019 trình Quốc hội đã báo cáo phương án chi trả khoản nợ 22.000 tỷ đồng của BHXH, từ năm 2018, bố trí trả nợ dần, cả gốc và lãi. Đối với các khoản trả gốc, Chính phủ cũng đã báo cáo Quốc hội việc chi trả đầy đủ, đúng hạn.
Về nợ đọng XDCB, thực hiện quy định của Luật Đầu tư công và Nghị quyết số 26/2016/QH14 ngày 10/11/2016 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, theo đó bố trí vốn để thanh toán nợ đọng XDCB là ưu tiên hàng đầu. Theo báo cáo của Chính phủ, trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 đã bố trí 9.069,305 tỷ đồng để thanh toán số nợ đọng XDCB nguồn NSTW. Tuy nhiên, đúng như các ĐBQH đã nêu, nợ XDCB chưa xử lý được dứt điểm, đến hết năm 2018 số nợ đọng XDCB còn lại khoảng 2.800 tỷ đồng.
Vì vậy, UBTV Quốc hội đã giao Chính phủ: “Chỉ đạo và hướng dẫn các bộ, cơ quan Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phân bổ vốn đầu tư phát triển ưu tiên thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản nguồn NSTW; xử lý nghiêm các trường hợp để phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản”.