Để con tôm không còn là nỗi lo
Khó trăm bề
Những tháng đầu năm 2012, người nông dân nuôi tôm ở khu vực ĐBSCL “lao đao” vì nhiều vùng nuôi tôm nhiễm bệnh trên diện rộng. Theo Tổng cục Thủy sản, tính đến thời điểm hiện nay, tại một số tỉnh ĐBSCL có hơn 16.500 ha nuôi tôm bị dịch bệnh, tăng cao so với cùng kỳ năm ngoái. Đơn cử diện tích nuôi tôm sú thâm canh và bán thâm canh bị bệnh tại Cà Mau tăng 1.205 ha và 2.034 ha so với cùng kỳ năm ngoái, diện tích nuôi tôm chân trắng bị bệnh cũng tăng 2.065 ha. Tại Sóc Trăng, khu vực tập trung nuôi tôm sú thâm canh có diện tích bị thiệt hại tăng 124 ha... Mặc dù, đến thời điểm tháng 6, tháng 7/2012, nhiều tỉnh đã phối hợp với cơ quan ban ngành chức năng phần nào khống chế được dịch bệnh, song nguy cơ vẫn còn có thể xảy ra.
Hiện giá tôm sú cỡ 20 con/kg giảm khoảng 20% so với cùng kỳ. (Ảnh: HU)
Cùng với diễn biến phức tạp của dịch bệnh là sự thay đổi thất thường của thị trường các nước nhập khẩu tôm từ Việt Nam khiến giá cả không như mong đợi. Cụ thể, giá nhiều loại tôm có xu hướng giảm từ 4.000 – 5.000 đồng/kg. Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cà Mau, giá tôm sú nguyên liệu cỡ 20 con/kg và 40 con/kg trong tuần từ 18-24/7/2012 tiếp tục giảm 5.000 đồng so với tuần trước. Hiện, giá tôm sú cỡ 20 con/kg dao động khoảng 195.000 đồng/kg, giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Điển hình, tại Đà Nẵng, giá tôm sú cỡ 8 con/kg và 4 con/kg có mức giảm 10.000 đồng/kg. Tương tự, giá tôm chân trắng trong tuần tại một số tỉnh thành miền Tây cũng tiếp tục xu hướng giảm 4.000 - 5.000 đồng/kg. Khó khăn trong nước cùng với khó khăn ở một số thị trường xuất khẩu tôm truyền thống EU, Mỹ, Nhật Bản càng làm “oằn” lưng người nuôi tôm và DN xuất khẩu. Trong đó, đáng nói nhất là thị trường EU có sự sụt giảm giá trị đáng kể từ 15-40% so với năm ngoái, thị trường Nhật Bản thì đang vướng các rào cản về VSATTP… Trước tình hình này, nhiều chuyên gia cho rằng cần có biện pháp chấn chỉnh kịp thời để con tôm thực sự trở thành thế mạnh, mặt hàng chủ lực trong lĩnh vực xuất khẩu thủy sản Việt Nam chứ không phải là nỗi lo thấp thỏm theo mỗi vụ mùa của người nông dân khu vực ĐBSCL.
Tìm hướng phát triển bền vững
Mới đây, Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) đã có khuyến nghị Sở NN&PTNT các tỉnh, thành ven biển chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường công tác quản lý, khuyến cáo người nuôi tôm nuôi trồng đúng kỹ thuật, tránh dịch bệnh lây lan… Không sử dụng chất diệt tạp, hóa chất cấm hoặc có nguồn gốc thuốc bảo vệ thực vật để xử lý môi trường ao nuôi. Tăng cường kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc thú y thủy sản, thức ăn, sản phẩm xử lý, cải tạo môi trường trong nuôi trồng thủy sản, các cơ sở nuôi trồng thủy sản để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng các chất cấm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản tại địa phương…
Tuy nhiên, để con tôm có thể phát triển thực sự bền vững và tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn cho người nuôi trồng cũng như DN xuất khẩu thì cần có biện pháp cụ thể đặt ra và áp dụng trên diện rộng, chứ không theo kiểu “việc đến đâu lo đến đó” như trước kia. Một trong những biện pháp được nhiều địa phương triển khai thí điểm là triển khai mô hình nuôi tôm theo hướng GAP. Theo đó, các hộ tham gia mô hình sẽ được hỗ trợ 100% giá trị con giống và 30% giá trị vật tư. Mục tiêu, yêu cầu kỹ thuật đặt ra của mô hình là trong 3 tháng nuôi tôm phải đạt trọng lượng trên 12g/con (80 con/kg), tỷ lệ sống đạt 80%, năng suất trên 9 tấn/ha. Với mô hình này, không chỉ nâng cao năng suất mà chất lượng con tôm của người nuôi trồng ngày càng được nâng lên, đáp ứng đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật ngày càng cao của các nước nhập khẩu. Còn đối với vấn đề con giống, cũng như chất lượng tôm giống, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, một số tỉnh có ưu thế về khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn nước nên tập trung thành mô hình trang trại nuôi giống tập trung, với quy trình, kỹ thuật cao để cung cấp cho toàn tỉnh và những địa phương lân cận... Theo ông Võ Phước Hòa - Tổng công ty Thủy sản Việt Nam, khi việc sản xuất nuôi trồng đã đi vào chiều sâu, nguồn nguyên liệu ổn định thì việc đầu tư vào khâu chế biến, nâng cao hàm lượng giá trị gia tăng để mở rộng thị trường xuất khẩu là điều không quá khó đối với các DN trong ngành, nhất là đối với con tôm vốn là sản phẩm có nhiều lợi thế trong ngành xuất khẩu thủy hải sản Việt Nam và thế giới.
Thanh Tuyết