Dệt may với bài toán hội nhập
Phải tranh thủ kiến nghị, đề xuất
Đó là đề nghị của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khi ông đồng chủ trì buổi tọa đàm: Dệt may cơ hội và thách thức trong bối cảnh hội nhập, do BIDV và Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) phối hợp tổ chức sáng ngày 30/9 tại Hà Nội.
Phải tranh thủ vì thời gian không có nhiều, trong khi có hàng trăm DN hoạt động trong lĩnh vực dệt may dự tọa đàm. Đại diện Vinatex, đại diện Hiệp hội Dệt May Việt Nam đều muốn nêu ý kiến.
BIDV đã có sản phẩm Tài trợ ngành Dệt may với nhiều tính năng ưu đãi |
Dệt may là ngành quan trọng, thu hút nguồn nhân công lớn và là ngành có kim ngạch xuất khẩu cao… Vì vậy tới đây, khi các TPP được ký kết, dệt may chính là ngành chịu sức ép cạnh tranh lớn nhất. Mà nói như ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT BIDV: nền kinh tế ngày càng mở cửa, hội nhập sâu rộng thì tương lai “Tây” sẽ nhiều hơn “Ta”, sức ép cạnh tranh ngay trên sân nhà là rất lớn.
Mang tiếng là ngành dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu nhưng thực tế là các DN trong lĩnh vực này chủ yếu là gia công, làm theo đơn đặt hàng với mẫu mã, vải, thậm chí cúc, chỉ khâu... cũng là nhập khẩu. Số DN có thể làm từ khâu đầu đến khâu cuối, cho ra một sản phẩm hoàn chỉnh chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Theo tổng hợp, nghiên cứu của BIDV, trong chuỗi giá trị của ngành Dệt may có thể chia làm 5 khâu chính: Thiết kế - sản xuất nguyên phụ liệu - May - Xuất khẩu - Marketing, phân phối thì ngành dệt may Việt Nam chủ yếu tập trung vào khâu may. Thiết kế là khâu mang lại tỷ suất lợi nhuận cao, nhưng giá trị thiết kế của các DN Việt hiện chỉ chiếm 5% trong giá trị sản phẩm dệt may.
Tương tự như vậy, nguồn cung cấp bông hiện chỉ đáp ứng được 2% nhu cầu trong nước. Sản xuất sợi thì còn nghịch cảnh: Sợi chúng ta làm ra không đảm bảo chất lượng, chủng loại để dệt vải may hàng xuất khẩu mà chủ yếu để sản xuất khăn hay các sản phẩm phụ. Và 70% sợi của Việt Nam được... xuất khẩu. Để rồi chúng ta phải nhập nguyên phụ liệu về gia công cho các đơn hàng từ Nhật Bản, Mỹ, châu Âu…
Song, công bằng mà nói dệt may cũng có những điểm tích cực nhất định: Sản phẩm dệt may Made in Vietnam đã tạo được vị thế trên thị trường quốc tế. DN dệt may cũng là những đơn vị kinh doanh khá hiệu quả nhờ chi phí đầu tư thấp, thời gian hoàn vốn nhanh.
So với một số ngành kinh tế khác có cùng tỷ trọng xuất khẩu như cao su, thủy sản, gỗ… thì dệt may có tỷ suất sinh lời cao hơn hẳn các DN khác. Vậy, ngành dệt may phải khắc phục những nhược điểm, vượt qua những thách thức nào để duy trì và nâng cao được vị thế trong bối cảnh hội nhập?
Theo bà Trương Thị Thanh Hà, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Dệt kim Đông Xuân, công nghệ là vấn đề then chốt. Chúng ta không chỉ yếu về công nghệ mà ngay cả khi đối tác chuyển giao công nghệ hiện đại thì lại thiếu nhân lực có thể quản trị, vận hành.
“Đào tạo công nhân may thì đơn giản, nhưng để đào tạo được người có thể đứng máy, làm chủ được công nghệ thì phải mất 5 đến 7 năm. Mà những công nhân này đòi hỏi đầu tiên là phải biết tiếng Anh đã là rất khó rồi...”, bà Hà nói.
Cũng liên quan đến vấn đề nguồn nhân lực, đại diện Công ty TNHH MTV Dệt 8/3 cho biết, áp lực cạnh tranh từ các DN nước ngoài không chỉ về vốn, công nghệ, mà còn là nguồn nhân lực. Với mức lương trả cao hơn, các DN nước ngoài có thể thu hút được lao động chất lượng cao.
Bên cạnh đó, các DN trong nước còn phải đối mặt với những rào cản thương mại khi các TPP được ký kết. Một lưu ý khác, các nước nhập khẩu ngày càng chú trọng đến vấn đề xuất xứ hàng hóa, sản phẩm bảo vệ môi trường, hay tính an toàn của sản phẩm… Vì thế các DN nói chung và dệt may nói riêng phải đặc biệt chú ý đến những vấn đề này.
Khi có ngân hàng đồng hành…
Ông Trần Bắc Hà – Chủ tịch HĐQT BIDV cho rằng, cơ hội TPP cho ngành dệt may là có, nhưng chưa thể tận dụng trong ngắn hạn. Hiện có nhiều DN, chủ yếu là DN FDI đã tiến hành tìm hiểu về việc đầu tư vào các công đoạn sản xuất vật liệu nguồn như sợi, dệt, nhuộm để đón đầu TPP.
Nếu các DN trong nước không chủ động nắm bắt cơ hội thì có thể sẽ dần mất lợi thế ngay trên sân nhà. Để góp phần hỗ trợ ngành dệt may BIDV đã và đang có những chính sách đặc biệt, đồng hành cùng các DN.
CTCP May Sông Hồng kể câu chuyện của mình: từ một đơn vị chỉ có 50 nhân công với nhà xưởng máy móc xập xệ, gần như bằng 0, sau 26 năm, với sự đồng hành của ngân hàng, cụ thể là BIDV Chi nhánh Nam Định, May Sông Hồng đã đạt được những con số ấn tượng: Năm 2014 doanh thu của Công ty đạt trên 2400 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế là hơn 180 tỷ đồng. Mỗi năm Công ty nộp ngân sách khoảng 60 tỷ đồng, hiện Công ty đã có 8500 người…
“Có thể nói trong mỗi tế bào sống, trong huyết quản của May Sông Hồng hôm nay đều có một phần máu thịt không thể tách rời của BIDV…” – ông Nguyễn Đức Thịnh, Chủ tịch HĐQT May Sông Hồng nói.
Không chỉ với May Sông Hồng, BIDV là ngân hàng dành sự quan tâm, ưu đãi đặc biệt cho ngành Dệt may. Đại diện BIDV cho biết: Chúng tôi tiếp cận ngành dệt may từ khá sớm và đã thu hút được nhiều khách hàng truyền thống trong lĩnh vực này. Hoạt động của BIDV trong ngành này đã tăng lên đáng kể. Trong TOP 50 DN hàng đầu về xuất khẩu dệt may hiện nay, thị phần tín dụng của BIDV đứng thứ hai.
Dư nợ ngành dệt may đến hết năm 2014 của BIDV đạt 7.168 tỷ đồng, tăng trưởng 44,5% so với năm 2013, mức tăng trưởng cao nhất so với một số ngành có tỷ lệ xuất khẩu cao khác như thủy sản, gỗ, cao su tự nhiên. Nhận thức được tiềm năng phát triển của ngành dệt may trong bối cảnh hội nhập, BIDV đã xếp ngành này vào nhóm ngành hàng trọng điểm cần gia tăng thị phần.
Hiện nay, BIDV cung cấp đầy đủ các sản phẩm dịch vụ tới các DN dệt may từ sản phẩm tín dụng đến tài trợ thương mại, thanh toán quốc tế, mua bán ngoại tệ, phái sinh, thanh toán, quản lý tiền tệ, ngân hàng điện tử…
Chính sách khách hàng của BIDV được triển khai theo hướng giảm lãi suất cho vay khách hàng. Không chỉ là ngân hàng đi đầu trong cung ứng tín dụng cho các DN dệt may, BIDV còn tích cực tham gia tư vấn, đưa ra các giải pháp tổng thể và lâu dài nhằm tháo gỡ khó khăn, xây dựng chiến lược tài chính, phát triển ngành Dệt may trong bối cảnh hội nhập.
Đặc biệt BIDV đã có sản phẩm Tài trợ ngành Dệt may với nhiều tính năng ưu đãi. Tăng trưởng tín dụng cho dệt may của BIDV trong thời gian qua rất khả quan. Tính đến 31/6/2015, dư nợ cho dệt may của BIDV đạt 391 tỷ đồng và không có phát sinh nợ xấu. 6 tháng đầu năm nay doanh số thanh toán XNK cho nhóm khách hàng này đạt 170 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 14% kim ngạch XNK ngành dệt may cả nước…