Đi về phía biển
Đánh giá thiệt hại để hỗ trợ người dân sau sự cố môi trường | |
Thủ tướng chỉ đạo giải quyết sự cố hải sản chết bất thường |
Là phóng viên được phân công theo dõi các tỉnh bắc miền Trung, tôi từng nhiều lần về với bà con ngư dân trong khu vực. Những lần đi đến các làng chài từ Lạch Quèn (Nghệ An) cho đến cửa biển Thuận An (Thừa Thiên - Huế), ở đâu tôi cũng cảm nhận được sự chịu thương, chịu khó quyết tâm vươn khơi bám biển của bà con…
Thế nhưng, đang làm ăn yên lành, thảm họa ô nhiễm môi trường xảy ra đầu tháng 4/2016, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế, hoạt động sản xuất của rất nhiều gia đình ngư dân. Trong cơn hoạn nạn đó, ngành Ngân hàng đã và đang tích cực vào cuộc hỗ trợ bà con sớm vượt qua khó khăn, góp phần để biển sớm hồi sinh…
Những ngày “treo lưới”
Tôi còn nhớ chuyến công tác đến Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị vào thời điểm mới xảy ra sự cố môi trường, một không khí ảm đạm bao trùm lên nhiều làng chài khi ngư dân phải chịu cảnh “treo lưới”, tàu cá nằm bờ. Từ thôn, xóm đến huyện, thị, thậm chí ở nhiều chợ lớn những nơi giao thương buôn bán đều không bày bán các sản phẩm hải sản như cá, tôm, mực…
Trên bãi biển Thiên Cầm nổi tiếng ở Hà Tĩnh, cả một bãi biển dài không một bóng ngư dân, vắng bóng tàu thuyền dù đang vào vụ đánh bắt hải sản chính trong năm. Lau vội những giọt nước mắt trên khuôn mặt sạm nắng, ngư dân Nguyễn Trọng Việt, chủ tàu cá HT 90223 ở Cẩm Nhượng tâm sự như muốn khóc, bao đời nay chúng tôi bám biển để tìm nguồn sống. Sau sự cố môi trường, cánh cửa kiếm sống như bị đóng lại. Tàu cập bến, lẻ loi một vài người thu gom nhưng người ta nói bao nhiêu thì bán bấy nhiêu, hải sản rẻ như cho mà cũng không có người mua.
Đi xuôi về phía Nam, đến với đất lửa Quảng Trị, tại thị trấn Cửa Việt (Gio Linh), sau hơn một tháng xảy ra thảm họa, nhưng hậu quả để lại vẫn rất nặng nề. Bởi, đang là cao điểm mùa đánh bắt, song tại cảng cá Cửa Việt, tàu thuyền lớn nhỏ vẫn đậu san sát bên nhau. Ông Lê Viết Trị, một ngư dân lão luyện ở địa phương cho biết, sau sự cố cá chết hàng loạt, do chỉ đánh bắt ven bờ nên con tàu QT 90668 với công suất nhỏ chuyên đánh trong lộng của gia đình lâm vào cảnh nằm bờ.
Thảm họa môi trường xảy ra, không chỉ gây ảnh hưởng đến ngư dân, mà nhiều doanh nghiệp ở miền Trung cũng chịu tác động nặng nề. Xót của, thương hàng chục công nhân bỗng chốc rơi vào cảnh thất nghiệp, giám đốc doanh nghiệp Hoàng Văn Lởi ngậm ngùi chia sẻ, nhờ vốn ngân hàng, rồi vốn tự có đầu tư hàng chục tỷ đồng mới xây dựng được lên cơ nghiệp như thế này. Nhưng, bây giờ coi như trắng tay. Nguồn nước ô nhiễm thì không thể nào làm nghề này được. Chúng tôi đã thử ứng dụng công nghệ lọc qua nhiều khâu, rất tốn kém nhưng vẫn không khả quan...
Để biển sớm hồi sinh
Trong những ngày cận Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, chúng tôi lại có dịp đi về phía biển, đến với những ngư dân miền Trung vừa gượng dậy sau sự cố môi trường...
Tại cảng cá của thị xã Ba Đồn, ấn tượng đầu tiên mà mọi người dễ cảm nhận, đó là không khí rộn ràng, tất bật của nhiều ngư dân địa phương đang hối hả chuẩn bị cho những chuyến ra khơi. Không khí này, trái hẳn cái vẻ đìu hiu, vắng lặng của những ngày đầu vừa xảy ra sự cố. Trên tàu cá QB 98129, chủ tàu Nguyễn Văn Tuấn còn trẻ măng. Nếu không có những giới thiệu từ cán bộ tín dụng của Agribank Quảng Bình, ít ai ngờ chàng thanh niên thế hệ 8X này đã làm chủ, trực tiếp điều khiển con tàu có công suất lên đến 822 CV, bao lần có mặt ở ngư trường Hoàng Sa, rồi vịnh Bắc Bộ…
Trò chuyện với chúng tôi, Tuấn cho biết, sau một thời gian tàu nằm bờ do sự cố, hải sản khó tiêu thụ, mới đây tàu QB 98129 đã ra khơi trúng đậm mẻ cá nục, cá tre về bờ bán được hơn 450 triệu đồng, trừ hết phí tổn anh em còn lời khoảng 200 triệu đồng. Tính ra, mỗi bạn thuyền sau 2 tuần lênh đênh trên biển cũng được mỗi người gần 7 triệu đồng. Được biết, con tàu QB 98129 là một trong những “tàu sáu bảy” đầu tiên ở Quảng Bình. Tổng giá trị con tàu vào khoảng 15 tỷ đồng, trong đó Agribank Quảng Bình cho vay 10 tỷ đồng, với lãi suất ưu đãi…
Ngược ra với đất lửa Quảng Trị, theo chân cán bộ tín dụng Agribank Quảng Trị chúng tôi về thăm lại gia đình ngư dân Lê Viết Trị, ở thị trấn Cửa Việt. Gặp lại chúng tôi, ông Trị không giấu nổi niềm vui, khi con tàu QT 90668 có công suất nhỏ, hiệu quả kinh tế không cao, sau khi xảy ra thảm họa về môi trường, đã được Agribank Quảng Trị hỗ trợ khoản vay 700 triệu đồng để nâng cấp con tàu có công suất lên đến 430CV, chuyển đổi từ nghề khai thác ven bờ sang làm hậu cần nghề cá, chuyên thu mua thuỷ hải sản cho bà con trong khu vực vịnh Bắc bộ. Con tàu sau khi được nâng cấp, mỗi chuyến đi trong khoảng 2 đến 3 ngày trừ hết các chi phí gia đình còn lời từ 15 đến 20 triệu đồng.
Ông Trị vui vẻ cho biết, chúng tôi cũng chịu ảnh hưởng nhiều từ sự cố cá chết hàng loạt. Vốn sinh ra ở biển, sống bằng nghề biển, vì vậy nói chuyện chuyển đổi nghề nghiệp là khó lắm, phải bám biển mà sống. Tưởng chừng, cái tết này sẽ rất khó khăn với nhiều gia đình ngư dân, thế nhưng với nhiều nỗ lực cùng với những hỗ trợ của ngành Ngân hàng, niềm vui đón tết đã trở lại với gia đình ông cùng nhiều gia đình ngư dân khác ở Cửa Việt.
Ngư dân Nguyễn Văn Tuấn hay Lê Viết Trị là hai trong số rất nhiều những ngư dân ở miền Trung đã được ngành Ngân hàng trên địa bàn tiếp sức vượt qua những sự cố môi trường vừa qua. Theo đó, có người được vay vốn đóng mới tàu cá có công suất lớn theo NĐ 67. Người lại được vay vốn lưu động, với lãi suất ưu đãi mua sắm lương thực, đá lạnh cho những chuyến vươn khơi dài ngày.
Theo ông Hồ Sỹ Trọng, Giám đốc NHNN chi nhánh Quảng Trị, thảm họa môi trường gây ra những khó khăn cho ngành Ngân hàng cũng như nhiều khách hàng trên địa bàn. Thế nhưng, trước những rủi ro ấy càng thể hiện trách nhiệm, sự gắn kết của ngân hàng với ngư dân rồi các doanh nghiệp. Những rủi ro đã không làm cho các TCTD “nhát tay” hơn trong việc đầu tư cho kinh tế biển, mà ngược lại càng thêm quyết tâm để đầu tư, phát triển kinh tế biển ở dải đất còn khó khăn như bắc miền Trung.
Cùng với chính quyền địa phương, ngoài việc xắn tay áo chia sẻ khó khăn với bà con ngư dân trong thời điểm hoạn nạn, các TCTD trên địa bàn đã tích cực hỗ trợ bà con chuyển đổi sinh kế, hướng đến việc khai thác đánh bắt thuỷ hải sản một cách bền vững.
Đặc biệt, góp phần hỗ trợ bà con ngư dân đối phó với những khó khăn chung do sự cố môi trường biển và thực trạng cạn kiệt thủy sản gần bờ, ngành Ngân hàng Hà Tĩnh, Quảng Bình hay Quảng Trị đã đẩy mạnh việc thực hiện NĐ 67, hỗ trợ ngư dân đóng mới tàu thuyền công suất lớn, tiếp tục duy trì việc ra khơi đánh bắt xa bờ. Đây được xem là sự lựa chọn phù hợp nhằm phát huy những tiềm năng kinh tế biển trong bối cảnh còn nhiều khó khăn như hiện nay...
Những khó khăn rồi cũng sẽ qua đi... ngư dân miền Trung lại tiếp tục vươn ra khơi xa để tìm đến những ngư trường rộng lớn. Thật vững tin với những hành trình vươn khơi đó, bởi ngoài kinh nghiệm hun đúc tự bao đời của bà con, còn có những hỗ trợ, tiếp sức tích cực của ngành Ngân hàng. Những chia sẻ, động viên của nhân dân cả nước, cả hệ thống chính trị trong đó có ngành Ngân hàng đã và đang là động lực để bà con sớm vượt qua những khó khăn, nỗ lực để biển sớm hồi sinh, để rồi “thuyền anh lại về cho cá bạc đầy khoang”…