Doanh nghiệp kỳ vọng kỷ nguyên mới

	Đồng hành cùng doanh nghiệp lớn mạnh
	Đẩy mạnh cải cách để củng cố niềm tin kinh doanh
	Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng

Hôm nay, 29/4, Hội nghị “DN Việt Nam - động lực phát triển kinh tế của đất nước” diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh với sự lắng nghe và đối thoại trực tiếp của người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Giới chuyên gia nhận định, đây sẽ là một hội nghị quan trọng với những chính sách đột phá nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy DN phát triển trong thời kỳ mới…

DN là khu vực đóng góp tới 98% GDP, trong đó, đóng góp nhiều nhất là khối kinh tế ngoài nhà nước bao gồm kinh tế tập thể, cá thể, kinh tế tư nhân với hơn 48% GDP, khối DN có vốn đầu tư nước ngoài khoảng 20%, khối DN nhà nước gần 32%.

DN chỉ được thực sự giải cứu, khi họ cảm nhận được trước hết là sự bình đẳng trong đối xử. Hội nghị Thủ tướng với DN diễn ra hôm nay có thể có giá trị như liều thuốc tinh thần tốt cho DN, song liều thuốc này có hiệu nghiệm ở mức độ nào, vẫn còn phải chờ ở thời gian và hành động thực tế của Chính phủ.

DN là khu vực đóng góp tới 98% GDP, trong đó, đóng góp nhiều nhất là khối kinh tế ngoài nhà nước

Trên thực tế, trong nhiều thập niên qua, sự phân biệt trong đối xử giữa các thành phần kinh tế theo hướng “nặng” các “anh cả đỏ” bao nhiêu thì “nhẹ” các DN tư nhân bấy nhiêu, khiến cho khu vực này mãi vẫn không thể lớn.

Với hơn 500 nghìn DN tư nhân, đóng góp gần 50% tổng sản phẩm quốc nội, 33% thu NSNN, 40% vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội, thu hút và tạo việc làm cho 62% lực lượng lao động của cả nước, hàng năm các DN tư nhân đã tạo ra hơn 500 nghìn việc làm mới với thu nhập bình quân trên lao động khoảng 70 triệu đồng một năm. Tuy nhiên, DN tư nhân vẫn chỉ giữ vị thế của người tí hon, chân không giày trong nền kinh tế.

TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương mô tả, “phần lớn trong số họ (về DN tư nhân) không có tiếng nói mà chỉ lầm lũi thinh lặng như đang đi trên cái cầu khỉ, lưng bị đè nặng bởi khối đá mệnh lệnh, họ cúi đầu dò dẫm từng bước một để sao cho khỏi rơi xuống sông, không thể ngẩng đầu lên cũng như không thể nhìn xa ra bên ngoài được, nên luôn trong tình trạng ưu phiền, kiệt sức”.

Là người nhiều năm quan tâm đến đời sống DN, ông Mai Xuân Hùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng đang có nhiều yếu tố cản trở sự phát triển của DN. Trước hết, đó là thủ tục hành chính quá rườm rà nhiêu khê luôn khiến DN loay hoay như trong ma trận. Hiện có đến 7.000 giấy phép con, một nửa trong số đó không còn hợp lý, tạo gánh nặng rất lớn cho DN.

“Một thực tế nữa mà chúng ta ai cũng biết, là trong thời gian qua, hiệu quả, lợi nhuận của khối DN ngày càng giảm do các loại chi phí tăng lên nhanh chóng: thuế phí, chi phí vận tải, lãi suất… đều tăng. Riêng tổng chi phí về thuế, các loại phí… có thể chiếm tới hơn 40% lợi nhuận của các DN Việt Nam, một tỷ lệ cao thuộc diện hàng đầu trên thế giới”, ông Hùng nói.

Ngoài ra, DN còn phải đóng cho người lao động khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp mỗi năm. Kể từ năm 2016 trở đi, mức đóng góp này tăng mạnh vì DN phải đóng thêm 2% (tính trên quỹ lương) kinh phí công đoàn cho người lao động. Cùng đó, DN cũng phải đóng rất nhiều loại phí, lệ phí, mà theo xu hướng các loại phí, lệ phí đang tiến tới giá dịch vụ, tính đúng, tính đủ nên tăng liên tục.

“Nhưng đáng lo hơn là có những loại chi phí không tên, không hóa đơn, chứng từ… Đó là những khoản phí “bôi trơn”, tiền đưa “dưới gầm bàn” mà các DN buộc phải chi để hoạt động sản xuất, kinh doanh được suôn sẻ khi làm việc với cán bộ công chức ở khắp các cấp, các ngành.

Theo một kết quả nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam thì DN Việt Nam cứ làm ra 100 đồng thì họ phải trả 0,72-1,2 đồng phí “bôi trơn”… Nếu Chính phủ không có một quyết tâm chính trị rất cao, thì DN còn rất lâu nữa mới có thể khỏe”, ông Hùng cho biết.

Một số ý kiến khác cho rằng, những khó khăn của DN hiện nay là kết quả “dồn toa” của những năm gần đây cùng với khó khăn chung của thị trường khu vực và thế giới nên DN càng trở nên khó khăn hơn. Đây thực sự là một bài toán khó và rất nan giải. “Tuy vậy, tinh thần quyết liệt tháo gỡ của Chính phủ sẽ tạo động lực cho DN nỗ lực vươn lên”, ông Mai Xuân Hùng cho biết.

Các chuyên gia kinh tế thì cho rằng, các văn kiện của Đại hội Đảng lần thứ XII cũng đã nhấn mạnh vai trò của khu vực dân doanh, khu vực tư nhân phải trở thành động lực phát triển của nền kinh tế. Luật DN, Luật Đầu tư sửa đổi, Nghị quyết 19 của Chính phủ ban hành năm 2014, 2015 cũng đã tạo được những hành lang rất rộng và thông thoáng cho sự phát triển của cộng đồng DN. Chính vì vậy, việc thực thi các chính sách nhằm khôi phục lại niềm tin của cộng đồng DN đã trở nên bức thiết.

Chính phủ cần nhanh chóng tập trung vào tái cơ cấu, đặc biệt là tái cấu trúc khu vực DN nhà nước, cải thiện tình hình kinh tế vĩ mô một cách sâu sắc, để giúp DN thoát ra khỏi khó khăn và nền kinh tế phát triển ổn định lâu dài, thay vì phải “ứng biến” với những giải pháp ngắn hạn của chính sách tài khóa hay tiền tệ.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần có giải pháp cụ thể để giúp DN giảm chi phí, với sự cho phép giảm, giãn, hoãn các loại thuế và phí để từ đó có thể giảm chi phí đầu vào. Các cơ quan chức năng cũng cần giữ ổn định chính sách, tránh thay đổi đột ngột. DN rất cần cơ chế chính sách ổn định lâu dài, thông thoáng an toàn cho DN yên tâm hoạt động.

“Cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh một cách thực chất cũng là mong muốn rất cháy bỏng của DN. Cần tạo điều kiện thuận lợi, không gây phiền nhiễu cho DN để sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực hải quan và thuế. Tiếp tục tăng cường cải cách thủ tục hành chính, vẫn còn quá nhiều các thủ tục lòng vòng và gây nhiều phiền toái, làm ảnh hưởng đến cơ hội đầu tư của DN. Không chỉ có vướng mắc tại các sở, ngành địa phương mà DN còn gặp nhiều vướng mắc về thủ tục liên quan đến các bộ, ngành Trung ương”, ông Mai Xuân Hùng khuyến cáo.