Doanh nghiệp ngoại “nhòm ngó” thị trường cơ khí Việt
Đầu tuần này, lần đầu tiên một đoàn 7 doanh nghiệp cơ khí của Cộng hòa Pháp đã đến Việt Nam trong một hoạt động thăm dò thị trường, tìm kiếm cơ hội kinh doanh. Cùng lúc, Triển lãm quốc tế Công nghệ Xây dựng lần thứ 20 đón tiếp hàng chục doanh nghiệp khác đến từ Đức, Mỹ, Hàn Quốc, Anh, Ý… với mục tiêu chia sẻ sự quan tâm đến thị trường hơn 80 triệu dân này.
Từ xuất phát điểm thấp
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy rẫy khó khăn, xuất phát điểm thấp của ngành cơ khí Việt Nam với kỳ vọng đạt tốc độ tăng trưởng cao đang hấp dẫn các doanh nghiệp ngoại.
Vào năm ngoái, kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết bị của Việt Nam đạt trên 15 tỷ USD, tương đương khoảng 14% tổng kim ngạch nhập khẩu. Kích cỡ thị trường chưa phải quá lớn nhưng tốc độ tăng trưởng 13% cho thấy triển vọng rất khả quan.
Thêm vào đó, quá trình công nghiệp hóa, chính sách phát triển mạnh công nghiệp phụ trợ, thay thế nhập khẩu… thể hiện rõ những ưu tiên của Chính phủ cho lĩnh vực này. Ngoài ra, nhiều dự án công nghiệp lớn sẽ đồng hành cùng quá trình phát triển sắp tới, mở ra nhiều cơ hội hơn nữa.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam Nguyễn Văn Thụ, trong lộ trình từ nay đến năm 2025, Việt Nam cần đầu tư 88 nhà máy nhiệt điện than với tổng công suất 106.000 MW; khoảng 2.100 MW thủy điện; 15 triệu tấn alumin.
Chỉ tính riêng phần đầu tư thiết bị cho dây chuyền công nghệ ở 3 ngành này đã lên tới xấp xỉ 100 tỷ USD. Nếu tính cả ngành công nghiệp hóa chất, máy xây dựng, thiết bị cho các ngành công nghiệp khác thì khoảng 250 tỷ USD.
Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội lưu ý thêm, nếu dự án đường sắt cao tốc được triển khai thì giá trị đầu tư khoảng 60 tỷ USD sẽ khuyến khích phát triển nhiều ngành mà đặc biệt là các ngành công nghiệp luyện kim, cơ khí, tự động hóa…
"Chuyến thăm lần này cho phép các doanh nghiệp hiểu rõ hơn định hướng của Chính phủ đối với ngành Công nghiệp cơ khí, thông qua các cuộc họp với Bộ Công Thương, Hiệp hội các doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội giới thiệu với các đối tác Việt Nam về công nghệ, sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp đến từ CH Pháp qua hơn 40 cuộc họp với các doanh nghiệp trong nước" - thông tin từ Cơ quan thương mại Pháp (UBIFRANCE) tại Việt Nam cho hay.
Cơ hội cho công nghệ tiên tiến
Nhưng rào cản lớn nhất cho các cường quốc công nghiệp trên thế giới để thâm nhập vào thị trường cơ khí Việt Nam lại đến từ sự cạnh tranh của Trung Quốc.
Theo một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), cơ khí là một trong những ngành thâm nhập nhiều nhất của quốc gia láng giềng phía Bắc vào thị trường Việt Nam hiện nay.
Trong khi đó, tỷ trọng “quá lớn” - lên tới 30% trong tổng kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết bị của Việt Nam - là từ Trung Quốc, theo VEPR, không mang lại kỳ vọng cao về giá trị lan tỏa công nghệ. Nhưng đó cũng là “nhược điểm” của đối tác thương mại lớn nhất này.
Lợi thế do phù hợp với xuất phát điểm mà Việt nam hy vọng sẽ tham gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, phù hợp thu nhập người dân, do quan hệ thương mại từ trước… có thể sẽ không còn giúp Trung Quốc duy trì vị thế nổi bật ở lĩnh vực ngày càng đòi hỏi cao hơn về đổi mới công nghệ.
“Với mục tiêu phát triển thành nước công nghiệp vào năm 2020, Việt Nam phải tăng cường chất lượng và khả năng sản xuất bằng cách nhập khẩu các thiết bị và máy móc tiên tiến từ các nước công nghiệp mạnh. Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp CH Pháp sẽ có cơ hội thâm nhập thị trường Việt Nam với các sản phẩm tiên tiến của mình”, UBIFRANCE nhìn nhận.
Một lộ trình thiết lập các quan hệ mới đang được triển khai. Trong chuyến công tác này, các doanh nghiệp CH Pháp sẽ tiếp xúc với nhiều doanh nghiệp đầu ngành cơ khí Việt Nam như Tổng công ty máy và thiết bị công nghiệp, Lilama 3, Công ty CP và xây lắp công nghiệp, Vinaxuki, cũng như Hiệp hội các doanh nghiệp Cơ khí để tìm hiểu khả năng phát triển hợp tác.
Tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu máy móc, thiết bị đến Việt Nam đạt gần 20% vào năm ngoái đang là động lực để các doanh nghiệp nước này “mạo hiểm” tìm cơ hội. Và đó cũng là hàm ý để nhiều doanh nghiệp từ Mỹ, Đức, Ý… trình diễn công nghệ trước các doanh nghiệp Việt Nam tại cuộc triển lãm quốc tế đang được tổ chức.
Vũ Anh Quân