Động lực phát triển công nghiệp ô tô
Công nghiệp ô tô trước cơ hội thứ hai | |
Ban hành chính sách phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam |
Công nghệ hiện đại
Năm 2003, CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco) bắt đầu đầu tư vào Khu Kinh tế mở Chu Lai (Quảng Nam). Khởi đầu là sản xuất xe tải, xe buýt. Sau những thành công về sản xuất, lắp ráp xe tải, xe buýt Thaco tập trung đầu tư sản xuất, lắp ráp xe con.
Trong đó, Thaco đã hợp tác với Mazda đầu tư, xây dựng nhà máy Vina Mazda có công suất 10.000 xe/năm, lắp ráp hầu hết các mẫu xe của Mazda, được thị trường tin dùng. Doanh số năm sau luôn cao hơn năm trước, riêng năm 2016 đạt hơn 30.000 xe.
Công nghiệp ô tô cần được hỗ trợ để ổn định và phát triển |
Mới đây, nhân kỷ niệm 20 năm tái lập tỉnh, 42 năm giải phóng Quảng Nam và Hội nghị Xúc tiến đầu tư Quảng Nam 2017, Thaco đã khởi công xây dựng nhà máy sản xuất ô tô Thaco Mazda. Nhà máy có công suất 100.000 xe/năm, tổng vốn đầu tư 12.000 tỷ đồng (tương đương 520 triệu USD) được xây dựng trên diện tích 35 ha. Dự kiến nhà máy sẽ hoàn thành, đi vào hoạt động vào tháng 4/2018.
Tại lễ khởi công, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Thaco cho biết, với sự chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật từ Mazda cùng với định vị là nhà máy hiện đại nhất của Mazda nói riêng và của ngành sản xuất lắp ráp ô tô ở khu vực Asean nói chung, nhà máy sản xuất ô tô Thaco Mazda, được đầu tư với hầu hết các dây chuyền tự động ứng dụng công nghệ mới được lắp đặt thiết bị từ châu Âu, Nhật Bản...
Cụ thể, dây chuyền lắp ráp với hơn 70% các công đoạn lắp đặt sử dụng robot, thiết bị hỗ trợ để gia tăng độ chính xác, giảm thiểu sức lao động. Dây chuyền hàn tích hợp thân xe tự động hoàn toàn. Công nghệ hàn lazer mới nhất trong công nghiệp ô tô. Xưởng sơn bao gồm dây chuyền sơn tĩnh điện nhúng liên tục, dây chuyền sơn hầu hết sử dụng robot với công nghệ sơn wet on wet (sơn tiếp trên bề mặt sơn còn ướt) giúp bề mặt sơn cứng hơn, tăng khả năng chống trầy xước, ăn mòn axit. Hệ thống đường thử xe có chiều dài 5km, mô phỏng điều kiện ở Việt Nam.
Ngoài ra, nhà máy sản xuất ô tô Thaco Mazda còn được thiết kế, xây dựng với hệ thống nhà xưởng vững chắc chịu được gió bão, bảo đảm môi trường. Điều này góp phần để KCN cơ khí ô tô Chu Lai - Trường Hải có cảnh quan môi trường, có thể là sản phẩm du lịch công nghiệp của Quảng Nam trong tương lai.
Tại lễ khởi công ông Inoue, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Mazda cho biết, tập đoàn cam kết sẽ mang những sản phẩm chất lượng Nhật Bản đến với khách hàng Việt Nam, thông qua việc chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật sản xuất tiên tiến nhất của Mazda cho nhà máy.
Tầm nhìn chiến lược
Được biết, hưởng ứng chiến lược phát triển công nghiệp ô tô đến năm 2025 tầm nhìn đến 2035 đã được Thủ tướng phê duyệt, trong bối cảnh hội nhập khu vực Asean vào năm 2018, Thaco đề ra chiến lược phát triển thành tập đoàn công nghiệp đa ngành, chủ lực sản xuất, lắp ráp ô tô, từng bước cạnh tranh trong khu vực. Điều đáng nói, nhà máy sản xuất ô tô Thaco Mazda có công suất, quy mô lớn được khởi công trong bối cảnh xe nguyên chiếc bắt đầu được nhập về Việt Nam ồ ạt. Các công ty liên doanh đang giảm, thu hẹp dần việc sản xuất, lắp ráp trong nước, chuyển sang nhập khẩu nguyên chiếc khi thuế nhập khẩu giảm từ 30%, về 0% vào năm 2018.
Vậy, điều gì đã khiến Thaco có thể tự tin “bơi ngược dòng” như vậy? Đầu tiên, theo ông Trần Bá Dương, từ một DN tư nhân nhỏ, Thaco vẫn tự tin đầu tư vào sản xuất, lắp ráp ô tô cạnh tranh lành mạnh, sòng phẳng với các DN có thương hiệu lớn trên thế giới đầu tư vào Việt Nam.
Không những vậy, Thaco còn vươn lên trở thành DN ô tô hàng đầu ở Việt Nam, khi chiếm thị phần hơn 40% xe tải, 50% xe khách, đặc biệt với 2 thương hiệu KIA và Mazda đạt hơn 62.000 xe chiếm hơn 26% thị phần và đứng đầu thị trường xe con Việt Nam trong năm 2016.
Với năng lực hiện có cùng với chính sách đúng đắn, hợp lý của Nhà nước thì DN vẫn có thể duy trì và phát triển sản xuất lắp ráp ô tô theo chiến lược Chính phủ đã đề ra.
Ngoài ra, quy luật phát triển ngành công nghiệp ô tô ở các nước trên thế giới từ trước đến nay đều bảo vệ thị trường hợp lý, để chuyển giao công nghệ thường bắt đầu từ lắp ráp. Sau đó, phát triển công nghiệp phụ trợ, linh kiện phụ tùng, gia tăng tỷ lệ nội địa hoá.
Đồng thời, giảm nhập siêu, giúp cân bằng cán cân thanh toán thương mại quốc tế khi mà nhu cầu sử dụng ô tô tất yếu ngày càng cao. Thực tế, hiện nay tại Thaco DN đã từng bước đẩy mạnh tỷ lệ nội địa hoá hơn 50% đối với xe buýt, từ 30 đến 35% đối với xe tải. Bên cạnh, khi thuế suất xe nguyên chiếc bằng 0, chắc chắn chính phủ cũng sẽ có những điều chỉnh thuế suất nhập khẩu của linh kiện cho sản xuất, lắp ráp trong nước giảm tương ứng.
Điều này nhằm khuyến khích, duy trì sản xuất lắp ráp trong nước, trong điều kiện công nghiệp ô tô trong nước còn non trẻ. Thêm một lý do nhân văn nữa mà ông Trần Bá Dương đưa ra, để giải thích cho việc không chọn lựa nhập khẩu nguyên chiếc như nhiều DN khác mà tiếp tục theo đuổi sản xuất.
Bởi, nếu chọn lựa nhập khẩu Thaco sẽ đánh mất 9 nghìn lao động kỹ sư, công nhân kỹ thuật lành nghề đang làm việc ở Chu Lai và hơn 40 nghìn lao động của các nhà cung ứng vật tư, linh kiện phụ tùng, vận chuyển; Cùng với đó là công nghệ, nhà xưởng, máy móc, thiết bị là những nền tảng cơ bản DN đã gây dựng trong thời gian qua.
Phát biểu tại lễ khởi công nhà máy sản xuất ô tô Thaco Mazda, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao, những nỗ lực của Thaco trong việc gia tăng tỷ lệ nội địa hoá theo định hướng phát triển của ngành ô tô Việt Nam. Theo Thủ tướng, ô ô không chỉ là một loại sản phẩm hàng hoá thông thường, mà còn là một thương hiệu của quốc gia.
Việc hợp tác với Mazda ngay tại thị trường Việt Nam sẽ thúc đẩy ngành cơ khí, công thương, công nghiệp phụ trợ trong nước, xây dựng thương hiệu ô tô quốc gia xuất khẩu sang các nước trong khu vực và quốc tế. Đây cũng là chính sách có ô tô rẻ, có chất lượng tốt phục vụ nhu cầu của nhân dân.
Để hỗ trợ cho Thaco nói riêng và ngành công nghiệp ô tô trong nước nói chung, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo các bộ, ban ngành hỗ trợ tối đa cho DN ô tô nội địa, bằng cách tháo gỡ những khó khăn còn vướng mắc, đề xuất những biện pháp bảo vệ nền sản xuất ô tô trong nước, nhưng phải phù hợp thông lệ quốc tế.