Động lực tăng trưởng của Nghệ An
Từ một thị xã trẻ
Nói đến Nghệ An, người ta thường nghĩ đến một dải đất miền Trung với “đặc sản” là gió Lào bỏng rát, là những trận bão lũ tràn về, là những người dân hiếu học, ngay thẳng nhưng còn biết bao lam lũ, nghèo khó... Để rồi, trong hành trang của những người con xa quê, mỗi khi lắng lòng nhớ lại, ký ức đó như một ám ảnh, lại như một niềm xa xót dâng lên từ đáy sâu của tâm hồn.
Một góc thị xã Hoàng Mai hôm nay |
Nhưng Nghệ An bây giờ thật khác. Vẫn là gió Lào ấy, bão lũ ấy, con người ấy, song tất cả dường như đã đổi thay, thật quen mà thật lạ. Thật gần gũi mà cũng thật ngỡ ngàng...
Đến Nghệ An, từ Thủ đô Hà Nội trở vào, mảnh đất đầu tiên chúng ta chạm chân đến là Hoàng Mai, một thị xã trẻ, nơi được mệnh danh là cực tăng trưởng phía Bắc của Nghệ An hôm nay. Mảnh đất này cũng có thể được xem là điển hình cho sức vươn, sức bật, sự đổi mới, bứt phá mạnh mẽ trên cơ sở phát huy từ nội lực của Nghệ An nói chung và thị xã Hoàng Mai nói riêng.
Ngày 1/7/2013, với Hoàng Mai đó là một ngày đặc biệt, trọng đại. Được tách ra từ huyện Quỳnh Lưu và nâng cấp thành thị xã theo Nghị quyết số 47/NĐ-CP ngày 3/4/2013 của Chính phủ, Hoàng Mai chính thức đi vào hoạt động kể từ mốc son năm 2013 đáng nhớ ấy.
Dẫn đoàn nhà báo Thời báo Ngân hàng chúng tôi một vòng thị sát, Phó Bí thư thường trực Thị ủy Hoàng Mai - Võ Văn Dũng tự tin và phấn khích khi “vẽ” ra một cảnh tượng xán lạn: Thị xã Hoàng Mai nằm trong quy hoạch Nam Thanh - Bắc Nghệ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt hồi năm 2009, trở thành 1 trong 3 cực tăng trưởng của tỉnh Nghệ An.
Và Hoàng Mai là cực tăng trưởng phía Bắc, từ đây tạo nên tính liên kết vùng quan trọng, tạo động lực cho việc phát triển kinh tế - xã hội Nghệ An. Không chỉ tiếp giáp trực tiếp với biển Đông, là nơi có các tuyến giao thông huyết mạch đi qua, mà hệ thống giao thông nơi đây còn rất đa dạng, gồm cả đường bộ, đường sắt, đường thủy… Tất cả tạo thành mạng lưới giao thông thuận lợi cho phát triển kinh tế, vận chuyển hàng hóa đến các địa phương trong tỉnh và cả nước.
Tương lai không xa, thị xã sẽ là điểm trung chuyển hàng hóa từ miền Tây Nghệ An xuống Cảng Đông Hồi, Cảng Nghi Sơn kết nối hệ thống giao thông với QL1, QL48, ga Hoàng Mai. Rồi kéo dài từ Lào qua các huyện miền Tây xuống Hoàng Mai đến Cảng Đông Hồi, Cảng Nghi Sơn, hoặc ra Hà Nội.
Chưa kể, với chiều dài hơn 18km bờ biển, thị xã có rất nhiều nguồn lợi về thủy hải sản, cùng với những di tích, danh thắng nổi tiếng như Đền Cờn, Hang Hỏa Tiễn, Hồ Vực Mấu, Sông Mai… tất cả làm nên lợi thế để tạo đà giúp Hoàng Mai cất cánh.
Hẳn không phải ngẫu nhiên mà chỉ mới hơn 4 năm thành lập và đi vào hoạt động, từ một thị xã non trẻ, bấy bớt, điều kiện kết cấu hạ tầng còn thấp, các khu công nghiệp, dịch vụ, vui chơi giải trí hầu như chưa có gì; nhiều tiêu chí đô thị chưa đạt yêu cầu, thị xã Hoàng Mai đã sớm có những bứt phá, vươn lên trở thành một trong những “cánh chim đầu đàn” của tỉnh Nghệ An với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất tỉnh.
Đến nay, hầu hết các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đều đạt và vượt kế hoạch. Nhiều chương trình, dự án lớn được triển khai đầu tư; nhiều công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng đã góp phần tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực.
Bình quân trong 3 năm giai đoạn (2015 – 2017), tốc độ tăng trưởng kinh tế của thị xã đạt 18,02%, cao hơn tốc độ tăng trưởng của 2 năm giai đoạn (2013 - 2014) là 9,45%. Chỉ riêng năm 2017, con số này tăng đột biến với mức phi mã dự kiến lên đến 26,36%, đạt vượt kế hoạch so với HĐND giao là 15,5- 16,5%, và so với cùng kỳ năm 2016 là 18,64%. Giá trị gia tăng bình quân đầu người từ 27,7 triệu đồng (năm 2014) lên 42,79 triệu đồng (năm 2017).
Đi tìm câu trả lời cho những con số biết nói trên, Chủ tịch UBND thị xã Nguyễn Hữu Tuy cho biết: lãnh đạo UBND thị xã đã tập trung thu hút đầu tư, khai thác các nguồn lực để xây dựng kết cấu hạ tầng, xây dựng đô thị. Một mặt, tập trung huy động nội lực các nguồn vốn tại chỗ, mặt khác tăng cường thu hút các nguồn lực đầu tư bên ngoài, bên cạnh các nguồn vốn hỗ trợ từ Trung ương và tỉnh, để ưu tiên đầu tư các công trình trọng điểm, cấp bách. Nhờ thế, nguồn vốn đầu tư toàn xã hội trong 3 năm của thị xã đạt trên 20.000 tỷ đồng, trong đó NSNN đầu tư xây dựng cơ bản 670 tỷ đồng.
Có lẽ đấy cũng là lý do vì sao khi chạm chân đến mảnh đất Hoàng Mai, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là Khách sạn Mường Thanh – một khách sạn 4 sao lừng lững, sang trọng tọa lạc ngay trên Quốc lội 1A. Mà không chỉ có Mường Thanh, sự hiện diện của những “tên tuổi” như Tôn Hoa Sen, Vinatex... trên mảnh đất Hoàng Mai không lâu sau khi thị xã mới thành lập đã phần nào nói lên tầm nhìn, khả năng hoạch định, chích sách thu hút đầu tư của Ban Lãnh đạo nơi này.
Không dừng ở đó, những tên tuổi lớn như Vingroup, Điện máy Xanh, Bánh kẹo Hải Hà... cũng đang “xếp hàng đệ đơn” xin được đầu tư vào thị xã Hoàng Mai. Cơ cấu kinh tế nhờ thế đã chuyển dịch theo hướng tích cực với tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng và dịch vụ chiếm chủ yếu, năm 2017 so với năm 2014, tỷ trọng khu vực nông, lâm, ngư nghiệp giảm từ 28,9% xuống còn 21,46%.
Đến cực tăng trưởng phía Bắc Nghệ An
Tôi hình dung với quỹ đất vàng lên tới hàng nghìn ha đã và đang được quy hoạch, hoàn thiện kết cấu hạ tầng mà Hoàng Mai đang sở hữu, cùng với với cơ chế chính sách thông thoáng, hai bên cùng có lợi mà Thị ủy và UBND thị xã Hoàng Mai đang trải thảm đỏ kêu gọi các nhà đầu tư, hẳn nơi đây sẽ sớm trở thành mảnh đất “đáng sống” khi nó được lấp đầy bằng các khu công nghiệp sạch, khu dịch vụ, khu sản xuất chế biến hải sản...
Một thị xã trẻ, năng động, hiện đại, sầm uất với quy hoạch bài bản không lâu nữa sẽ trở thành hiện thực. Không lâu nữa sẽ trở thành “địa chỉ đỏ” trong hành trình tìm về xứ Nghệ của du khách thập phương.
Mà có lẽ cũng chẳng cần đợi đến mai sau. Đến thị xã Hoàng Mai, giờ đây, chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều điểm dừng chân đáng giá. Một đền Cờn nổi tiếng linh thiêng. Một hồ Vực Mấu mênh mang sơn thủy hữu tình. Hay đơn giản là những làng nghề đánh bắt và chế biến hải sản sầm uất như phường Quỳnh Dị, Quỳnh Phương, Quỳnh Bảng... Lượng khách đến thị xã trong năm 2017 với con số trên 5 vạn lượt, tăng 11,1% so với cùng kỳ, đưa tổng doanh thu du lịch ước đạt trên 120 tỷ đồng, tăng 20% so với cùng kỳ đã nói lên điều đó.
Anh Văn Huy Thắng, Chủ tịch UBND phường Quỳnh Dị đưa đoàn chúng tôi đi tham quan một số cơ sở chế biến nước mắm, vừa đi, anh vừa kể: Nếu như Quỳnh Phương chuyên về đánh bắt hải sản thì Quỳnh Dị là một điển hình làng nghề chuyên chế biến nước mắm truyền thống ngon nổi tiếng tự bao đời.
Những cái tên như Cương Ngần, Hùng Lâm, Bà Chính… đã và đang làm nên thương hiệu cho nước mắm Hoàng Mai, được Sở Công Thương tỉnh mang đi quảng bá tận Hà Nội và các tỉnh phụ cận. Nhiều thương hiệu nước mắm của Hoàng Mai đã vươn tầm “phủ sóng” ra các vùng phụ cận và cả Hà Nội với công suất mỗi năm hàng triệu lít, có gia đình thu nhập lên đến hàng trăm triệu đồng.
Không chỉ có thế mạnh về khai thác và chế biến hải sản, thị xã Hoàng Mai còn bứt phá nhờ hàng chục mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong nuôi trồng thủy sản, gia cầm và xây dựng cánh đồng mẫu lớn. Nuôi cá vược thương phẩm trong vùng đầm nuôi tôm kém hiệu quả của gia đình ông Nguyễn Huy Võ, thôn 3B, xã Quỳnh Lộc, hay nuôi cá rô phi lai xa dòng Israel thương phẩm được ứng dụng tại gia đình anh Trần Toản, thôn 15, xã Quỳnh Vinh, mỗi năm có thể cho thu nhập khoảng từ 120 đến 150 triệu đồng/ha… là những ví dụ điển hình cho mô hình ứng dụng hàm lượng chất xám cao trong phát triển nông nghiệp bền vững mà lãnh đạo thị xã đang triển khai thực hiện.
Nhờ chú trọng khâu ứng dụng khoa học kỹ thuật vào các dự án nông nghiệp mà giá trị sản xuất cho lĩnh vực này tăng bình quân 8%/năm. Tính đến tháng 12/2017, giá trị sản xuất ngành nông lâm ngư nghiệp đạt trên 1.550 tỷ đồng, tăng 117% so với cùng kỳ.
Nhìn “dàn” lãnh đạo nhiệt huyết, năng động và trình độ của thị xã Hoàng Mai, từ Bí thư Thị ủy Đoàn Hồng Vũ, Phó Bí thư thường trực thị ủy Võ Văn Dũng, Chủ tịch UBND thị xã Nguyễn Hữu Tuy đến trưởng các phòng ban của Thị xã, tôi hiểu, vì sao chỉ trong khoảng thời gian ngắn chưa đầy 5 năm, Hoàng Mai đã có sự phát triển bứt phá, ngoạn mục như vậy.
Còn theo cách nhìn nhận của anh Hồ Đăng Tài, Phó Ban Tổ chức Tỉnh ủy Nghệ An thì: đấy là nhờ tầm nhìn trong hoạch định chính sách và nỗ lực quyết tâm trong cải cách, đổi mới mạnh mẽ của BCH Đảng bộ thị xã, Ban Thường vụ Thị ủy, sự quản lý điều hành của chính quyền, sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị và toàn dân.
Hoàng Mai - một thị xã non trẻ tuổi chưa kịp lên 5 đang nỗ lực mạnh mẽ để sớm trở thành đô thị loại 3, xứng danh là vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc của tỉnh Nghệ An. Hành trình ấy, hẳn còn nhiều khó khăn, thách thức đang chờ, nhưng tôi tin, rất tin, với mảnh đất mang nhiều lợi thế so sánh ấy, với những con người cần cù, thông minh và năng động ấy, Hoàng Mai sẽ sớm cất cánh, bay cao…
“Khi ta ở chỉ là nơi đất ở. Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn”. Có những con người vừa gặp gỡ đã ngỡ trăm năm. Có mảnh đất vừa chạm chân đã thành duyên nợ. Hoàng Mai trong chúng tôi là như thế. Chia tay Hoàng Mai, chia tay các anh trong Ban lãnh đạo thị xã, mang về theo trong hành trang của chúng tôi là tấm chân tình, hiếu khách, trọng thị; là hương vị mặn mòi của biển quyện trong niềm lưu luyến chia xa…