Dự án Luật Quản lý ngoại thương: Còn giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết quá nhiều
Dự án Luật hỗ trợ DNNVV: Trước nỗi lo trục lợi từ chính sách |
Nhấn mạnh đến sự cần thiết ban hành Luật Quản lý ngoại thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, hoạt động ngoại thương trong thời gian qua diễn ra sôi động và có đóng góp nhất định cho quá trình phát triển kinh tế của đất nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Công tác quản lý Nhà nước về ngoại thương đã chặt chẽ, thông suốt, minh bạch và hiệu quả hơn, song chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực này còn một số điểm chưa hoàn chỉnh, cần tiếp tục hoàn thiện.
Ảnh minh họa |
Cụ thể, Luật Thương mại 2005 và các văn bản pháp luật có liên quan chưa thể hiện rõ yêu cầu hội nhập, công tác quản lý Nhà nước về ngoại thương chưa tương xứng với yêu cầu đặt ra; tính dự báo còn thấp.
Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật ngoại thương hiện hành còn trùng lắp, chồng chéo bởi có quá nhiều các văn bản quy phạm pháp luật cùng quy định quản lý Nhà nước về hoạt động ngoại thương dẫn đến tản mát, thiếu sự đồng bộ, thống nhất về cùng một biện pháp; một số văn bản có quy định về cùng một vấn đề nhưng khác nhau về nguyên tắc, tiêu chí, thẩm quyền, biện pháp xử lý.
Sự minh bạch chưa cao bởi việc có quá nhiều văn bản cùng quy định hoạt động ngoại thương dẫn đến sự thiếu minh bạch, rủi ro cho tổ chức, cá nhân trong áp dụng chính sách quản lý hàng hóa (ví dụ như không có danh mục hàng hóa cấm thống nhất mà mỗi luật và các văn bản hướng dẫn có quy định về cấm..). Ngoài ra, nhiều biện pháp quản lý ngoại thương được quy định ở hình thức văn bản dưới luật thiếu minh bạch, hạn chế, cản trở quyền tự do kinh doanh của tổ chức, cá nhân theo tinh thần Hiến định...
Do đó, Dự án Luật cần phải quy định rõ ràng hệ thống, nguyên tắc, thẩm quyền áp dụng các biện pháp quản lý nhà nước về ngoại thương, các quyền, nghĩa vụ mà thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu phải thực hiện với Nhà nước cũng như hiện thực hóa tinh thần “cơ quan Nhà nước chỉ được thực hiện những gì pháp luật cho phép”.
Thẩm tra dự án Luật Quản lý ngoại thương, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Quản lý ngoại thương nhằm góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ điều chỉnh hoạt động ngoại thương; tăng cường công cụ quản lý Nhà nước về ngoại thương, đảm bảo minh bạch, hiệu quả, phù hợp với các cam kết quốc tế.
Thảo luận tại tổ về dự án Luật này, đa số ý kiến nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự án Luật, chỉ quy định công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngoại thương hàng hóa. Nhưng có ý kiến cho rằng, Luật quản lý ngoại thương là đạo luật chủ đạo trong quản lý ngoại thương, nên phạm vi điều chỉnh cần bao quát toàn diện hoạt động ngoại thương đối với cả hàng hóa và dịch vụ. Một số ý kiến khác thì đề nghị chỉ xem xét quy định những dịch vụ liên quan trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa.
Giải trình về vấn đề này, Ủy ban Kinh tế cho rằng đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu dịch vụ với đặc thù là cung cấp qua biên giới và tiêu dùng ngoài lãnh thổ, hiện đang được điều chỉnh ở các pháp luật chuyên ngành.
Theo kinh nghiệm quốc tế, pháp luật về quản lý ngoại thương của nhiều nước cũng chỉ quy định về xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Những hình thức dịch vụ thương mại có chức năng cung cấp dịch vụ cho hoạt động mua bán, phân phối, lưu chuyển hàng hóa trong nước và ngoại thương như các dịch vụ logistic, giám định, quá cảnh... đã được quy định trong Luật Thương mại năm 2005…
Do đó, Ủy ban Kinh tế tán thành với phạm vi điều chỉnh quy định các biện pháp quản lý, giải quyết tranh chấp trong hoạt động ngoại thương hàng hóa và các biện pháp phát triển ngoại thương tại dự thảo Luật.
Trao đổi với phóng viên Thời báo Ngân hàng, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân đánh giá cao dự án Luật bởi với 115 điều luật, Ban soạn thảo đã đưa vào đó các điều khoản làm rõ vấn đề kiểm tra chuyên ngành, các loại giấy phép nào cần thiết cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, các hàng rào kỹ thuật nhằm hạn chế bớt nhập khẩu rác hay công nghệ lạc hậu vào Việt Nam.
Tuy nhiên, điểm hạn chế của dự án luật là giao lại cho Chính phủ ban hành các quy định hướng dẫn chi tiết quá nhiều, với khoảng 24 điều khoản. “Yêu cầu của Luật phải hết sức cụ thể cho nên tôi nghĩ các đại biểu Quốc hội sẽ thảo luận góp ý để ban soạn thảo tiếp tục điều chỉnh cho phù hợp hơn”, ông Ngân nhấn mạnh.