Euro xuống giá - thách thức mới với Eurozone
Euro mất giá - nên mừng hay lo?
Điều dễ nhận thấy nhất là đồng euro giảm giá tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu của châu Âu trên thị trường quốc tế. Nhiều doanh nghiệp tỏ ra vui mừng trước sự xuống giá của đồng euro bởi đồng tiền chung giảm giá sẽ khiến hàng hóa xuất khẩu của châu Âu hạ giá một cách tự nhiên và giúp tăng khả năng cạnh tranh của hàng châu Âu trên thị trường thế giới. Giá hàng hóa xuất khẩu càng giảm, càng khuyến khích sức mua và qua đó càng củng cố sức cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài. Càng bán được nhiều hàng hóa, doanh nghiệp càng tăng cường đầu tư mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều cơ hội việc làm cho người dân châu Âu trong bối cảnh thất nghiệp đang làm đau đầu các chính trị gia ở Lục địa già.
Việc đồng Euro giảm giá mang đến cả thuận lợi lẫn khó khăn cho kinh tế khu vực. Ảnh: BĐT
Ngay cả những người ủng hộ một đồng euro mạnh cũng không thể phủ nhận mặt tích cực của việc đồng euro hạ giá, nhất là khi euro xuống giá kéo giá dầu mỏ hạ theo. Thông thường, dầu mỏ được định giá bằng đồng USD và euro nên khách mua dầu mỏ bằng các ngoại tệ khác có giá rẻ hơn khi đồng euro xuống giá. Theo thống kê, từ đầu tháng 5 tới nay đồng euro giảm giá khoảng 5,4%, nhưng giá dầu mỏ đã giảm gần 10%. Sự song hành này đang mang lại một kết quả tích cực cho Eurozone, khiến sức mua của các hộ gia đình châu Âu tăng.
Không những thế, các nền kinh tế dựa nhiều vào xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ cũng sẽ nâng cao được tính cạnh tranh. Tương tự, các nước có ngành công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế, nhất là Italia (chiếm khoảng 17% GDP), cũng gia tăng được lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Trong số các nước được hưởng lợi nhiều nhất có Pháp và Italia.
Một lợi thế khác mà châu Âu được hưởng khi đồng euro giảm giá chính là giúp hạ chi phí sản xuất. Với một đồng euro yếu, chi phí lao động và đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng sẽ thấp hơn. Đó có thể là những ưu thế khiến Eurozone trở nên hấp dẫn hơn trong con mắt các nhà đầu tư nước ngoài và giữ chân các nhà đầu tư ở lại Lục địa già.
Tuy nhiên, Đức không mặn mà với xu hướng mất giá hiện nay của đồng euro bởi với các mặt hàng chất lượng cao, xuất khẩu của Đức vẫn mạnh, ngay cả khi euro cao giá. Không những thế đồng euro xuống giá chỉ có lợi cho một số nước xuất khẩu nhiều ra bên ngoài Eurozone chứ không mang lợi ích đáng kể cho những nước chủ yếu xuất khẩu nội khối như Bồ Đào Nha (với 60% xuất khẩu sang các nước Eurozone), hay những nước xuất khẩu ít như Hy Lạp (có xuất khẩu chiếm 21% GDP).
Ấy là chưa nhắc tới những khó khăn mà các doanh nghiệp nhập khẩu phải đối mặt khi đồng euro giảm giá. Thực tế cho thấy đồng tiền yếu thường tạo lợi thế cho xuất khẩu, nhưng lại gây bất lợi cho các doanh nghiệp nhập khẩu bởi chi phí nhập khẩu hàng hóa sẽ tăng, nhất là với nguyên vật liệu. Khi đó một số nền kinh tế phụ thuộc vào nhập khẩu mà ít có những doanh nghiệp xuất khẩu mạnh sẽ nhập siêu lớn hơn.
Đơn cử trường hợp Hy Lạp có ngành công nghiệp đóng góp 6% GDP. Kim ngạch xuất khẩu phải bù đắp cho kim ngạch nhập khẩu. Không chỉ Hy Lạp, những nước phải sử dụng nhiều hàng nhập khẩu để phục vụ cho ngành công nghiệp lắp ráp cũng sẽ phải hứng chịu tác động tiêu cực. Ngành sản xuất ô tô là điển hình bởi ngành này thường phải nhập nhiều linh kiện từ nước khác, chi phí sản xuất tăng sẽ đẩy giá thành sản phẩm lên cao hơn.
Euro sẽ còn xuống thấp hơn nữa
Theo lý giải của giới phân tích, chính sách lãi suất thấp mà Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang áp dụng và các gói cứu trợ nhiều tỷ euro được tung ra để vực dậy nền kinh tế đang bên bờ vực thẳm chính là nguyên nhân kéo giá đồng euro ngày càng xuống thấp hơn.
Sau một thời gian tuột dốc, tình hình đã lên tới đỉnh điểm vào cuối tuần trước khi đồng euro có lúc đã sụt xuống 1,2496 USD, mức thấp nhất kể từ 6/7/2010 trước khi phục hồi lên trên ngưỡng 1,25 USD.
Theo các chuyên gia tiền tệ, trong ngắn hạn, giá trị đồng euro sẽ còn tiếp tục giảm chừng nào Eurozone chưa giải tỏa được những áp lực, đặc biệt là với "con bệnh" Hy Lạp. Còn về trung hạn, rất khó để dự báo chính xác bởi có nhiều yếu tố bất ổn chi phối giá trị đồng tiền này. Ủy viên Hội đồng điều hành ECB, Ewald Nowotny, từng cảnh báo nguy cơ xảy ra một "cú sốc nghiêm trọng" với nhiều hậu quả chưa thể lường trước, nếu Hy Lạp phải chia tay Eurozone và quay trở lại với đồng drachma. Nếu kịch bản tồi tệ này xảy ra nó sẽ gây ra những rủi ro khôn lường cho các thành viên yếu hơn trong Eurozone.
Nhật báo Le Monde mới đây dẫn lại nhận xét của ông Romano Prodi, chủ tịch Ủy ban châu Âu vào năm 1999 rằng, việc euro giảm giá không phải là do đồng tiền này gặp khó khăn, mà chính là triệu chứng của nền kinh tế châu Âu đang rơi vào khủng hoảng. Nhận định này cho đến thời điểm này vẫn đúng.
Nhưng đáng tiếc là các nỗ lực giải quyết khủng hoảng nợ công Eurozone của các nhà lãnh đạo EU dường như chưa mang lại những gì mong muốn. Có thể nói hy vọng sớm tìm được lối thoát khỏi khủng hoảng nợ công Eurozone ngày càng trở nên xa vời khi mà châu Âu chưa thể tìm được đơn thuốc cho "con bệnh" Hy Lạp thì đã xuất hiện một "điểm đen" mới là Tây Ban Nha. Nguy cơ nền kinh tế lớn thứ tư Eurozone theo gót Hy Lạp đang phủ thêm bóng đen lên nền trời vẫn còn hết sức u ám của Eurozone và thổi bùng quan ngại rằng cuộc khủng hoảng nợ đang cuốn theo Tây Ban Nha và cả phần còn lại của Eurozone.
Hoàng Hà