Giải cơn khát vốn cho nông dân

Tôm cá chết, ngân hàng lao đao

Tôm công nghiệp trong các vùng nuôi trọng điểm ở Bến Tre, Trà Vinh… chết hàng loạt từ tháng 4 đến nay, nhưng nông dân chưa thể biết nguyên nhân do đâu. Bà Nguyễn Thị Thìn ở huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre cho biết, trong cùng một vùng nuôi nhưng nhà kế bên không thấy tôm chết, vuông nhà bà tôm cứ vàng đầu rồi lăn ra chết trắng đồng. Tuần qua, diễn ra hội thảo tìm nguyên nhân cái chết của tôm tại Bến Tre, một số ý kiến nghiêng về khả năng tôm chết nguyên do thời tiết nắng nóng, mật độ nuôi cao và do tiết giảm chi phí bằng cách tắt máy oxy. Trong khi đó, các nhà khoa học nghiêng về khía cạnh tôm chết vì bệnh đốm trắng, gan tụy do cách nuôi và giữ gìn vệ sinh hồ nước không đúng quy cách. Nhiều tỉnh đề nghị được công bố dịch, nhưng chưa nhận được sự chấp thuận của các cơ quan hữu quan nên khả năng lây lan rất cao do di chuyển tôm giống.

Nông dân ĐBSCL lao đao vì bệnh dịch tôm. (Ảnh: MH)

ĐBSCL hiện có nhiều mô hình nuôi tôm khác nhau, trong đó nuôi tôm công nghiệp lợi nhuận có thể đạt đến 200%, tuy nhiên mất mát do thiên nhiên như thời gian qua nông dân cũng trắng tay. Trong khi đó tại Cà Mau mô hình nuôi tôm bán sinh thái, hạn chế thiệt hại do hình thức nuôi nửa công nghiệp nửa tự nhiên nguồn nước sạch sẽ hơn. Những vùng trọng điểm nuôi tôm ở Trà Vinh ngành thủy sản tổng kết đến nay con số thiệt hại từ tôm đã lên đến 500 tỷ đồng, với hàng ngàn hộ dân. Lãnh đạo một số chi nhánh Agribank tại ĐBSCL có dư nợ cho vay nuôi tôm hiện cũng đứng ngồi không yên do tôm chết như ngả rạ, người vay vốn khó có thể hồi phục sản xuất khi tài sản đã cạn kiệt.

Sản xuất thủy sản của vùng ĐBSCL hàng năm chiếm khoảng 70% sản lượng cả nước, đóng góp khoảng 80% sản lượng xuất khẩu, 52% sản lượng thủy sản đánh bắt và gần 67% sản lượng thủy sản nuôi trồng. Những người nuôi cá ở Cần Thơ bị dính vào sự cố Bianfishco đến nay có hộ dân phải treo hầm cá tra vì không có vốn sản xuất trở lại. Bà Nguyễn Thụy Hương, chủ 5 ha đầm cá ba sa (An Giang) cho biết, trước đây giá cá tốt, thị trường xuất khẩu chưa bị ảnh hưởng, ngân hàng đến tận nhà bà đề nghị cho vay lãi suất trên dưới 15%/năm. Nhưng từ đầu năm đến nay, bà đã gõ cửa nhiều nơi nhưng đều nhận được cái lắc đầu của ngân hàng.

Tôm chết được giãn nợ

Vietcombank, hiện là ngân hàng có khách hàng thủy sản với 180 doanh nghiệp thủy sản lớn tại ĐBSCL. Tuy chưa phân tích chi tiết, nhưng đến nay, dư nợ cho vay thủy sản và lương thực chiếm tới 62% trên tổng dư nợ 16 ngàn tỷ đồng trong vùng. Hiện doanh số thanh toán xuất nhập khẩu của doanh nghiệp trong khu vực ĐBSCL của Vietcombank lên đến 1 tỷ USD, chiếm thị phần lớn nhất trong vùng (khoảng 20%). Theo ông Nguyễn Phước Thanh - Tổng giám đốc Vietcombank, thủy sản năm nay sẽ còn khó khăn hơn về đầu ra, do suy thoái kinh tế Mỹ, khủng hoảng nợ công ở châu Âu sẽ tác động không nhỏ vào nhu cầu nhập khẩu thủy sản của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, dư lượng kháng sinh trong thủy sản đang cản trở hàng xuất khẩu vào thị trường Nhật Bản và Canada. Vietcombank tiếp tục đầu tư tín dụng cho những nông dân nuôi trồng thủy sản có hiệu quả, tăng trưởng tín dụng vào ĐBSCL năm 2012 sẽ là 20%, cao hơn mức bình quân chung của hệ thống.

Agribank một ngân hàng chiếm 30% thị phần vốn tín dụng trên địa bàn ĐBSCL nhưng gần đây tín dụng cho nuôi trồng thủy hải sản các chi nhánh ngân hàng này rất thận trọng. Điển hình như Agribank Tiền Giang đã ngưng cho vay nuôi tôm công nghiệp từ nhiều năm trước do lo ngại mô hình nuôi phụ thuộc hoàn toàn vào rủi may của thiên nhiên. Tính đến giữa tháng 3, Agribank các tỉnh ĐBSCL đã cho vay hỗ trợ nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch thủy sản theo Quyết định 63 hơn 300 tỷ đồng, số lãi tiền vay cho người dân được hỗ trợ là hơn 3 tỷ đồng. Trong kế hoạch tín dụng năm 2012 của Agribank sẽ cho vay thủy sản vào khu vực ĐBSCL là 8.100 tỷ đồng.

Trả lời Thời báo Ngân hàng, ông Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Hội đồng thành viên Agribank cho biết, ngân hàng sẽ giãn nợ cho bà con nông dân gặp thiệt hại về thiên tai trong nuôi trồng thủy sản. Theo đó, các hộ nông dân nuôi tôm khoảng 2 ha trở lên gặp dịch bệnh chết trong thời gian qua Agribank sẽ hỗ trợ bằng cách cho phép người vay trả nợ cũ cao để vay mới với lãi suất thấp hơn (14-16%/năm). Đối với các trường hợp thiệt hại trong nuôi trồng thủy sản do điều kiện thiên nhiên, Agribank sẽ giảm lãi suất theo cơ chế hiện hành, điều kiện vay vốn bình thường. Đặc biệt ngân hàng sẽ gia hạn đối với những khoản vay cũ và cho vay thêm trang trải chi phí phát sinh khác nếu có nhu cầu để các hộ nông dân có thể phục hồi sản xuất nuôi trồng thủy sản.

Hải Bình