Giải quyết nợ xấu: "Chứng khoán hóa các khoản nợ khó đòi"

Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa đề xuất 10 giải pháp xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM).

Theo đó, các NHTM cần tích cực, chủ động xử lý nợ xấu bằng cách chủ động tăng mức trích lập dự phòng các khoản nợ xấu, chấp nhận giảm lợi nhuận hoặc thua lỗ. Việc tăng trích lập dự phòng sẽ giúp NHTM nhanh chóng bù đắp tổn thất, giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp, có thể giảm quỹ lương nhưng làm tăng khả năng tài chính nội tại của NHTM.

Đặc biệt, VAFI đề xuất chứng khoán hóa các khoản nợ khó đòi. Với tình huống DN có lịch sử quản trị kinh doanh tốt, đang gặp khó khăn về nghĩa vụ trả nợ gốc do tình hình kinh tế khó khăn, do các dự án đầu tư đang triển khai chưa đi vào hoạt động… thì có thể chuyển một phần nợ gốc thành trái phiếu trung hạn, nhằm hỗ trợ thanh khoản cho DN và giúp DN tồn tại phát triển. Bên cạnh đó là chuyển nợ quá hạn, nợ xấu thành cổ phần và chuyển vị thế các ngân hàng đang là chủ nợ thành cổ đông lớn, cổ đông nắm đa số cổ phần nếu nhận thấy sau tái cấu trúc DN có khả năng tồn tại và phát triển.

VAFI đưa ra 10 giải pháp nhằm giải quyết nợ xấu trong hệ thống ngân hàng hiện nay

Ông Nguyễn Hoàng Hải - Tổng Thư ký VAFI cho biết, đây là cách thức xử lý khá phổ biến theo thông lệ thế giới. Đối với Việt Nam, từ trước tới nay đã có rất nhiều trường hợp thành công, kết quả là chẳng những đã cứu được DN khỏi nguy cơ giải thể phá sản mà còn bảo toàn được nguồn vốn của các NHTM. Vì với cách làm này, sau khi chuyển đổi, các NHTM có thể dễ dàng tìm được người mua là các NĐT chiến lược.

“Khi các NHTM chào bán các khoản nợ xấu, các nhà NĐT lược rất ngần ngại mua để trở thành chủ nợ mới vì sau khi mua họ khó có khả năng kiểm soát DN nhưng nếu nắm cổ phần đa số họ sẽ dễ dàng thực hiện được các phương án tái cấu trúc cũng như thay đổi phương thức quản trị DN” – ông Hải cho hay.

Theo VAFI, để tiến trình chứng khoán hóa thành công, trong vai trò đồng chủ nợ các khoản nợ xấu tại một DN nào đó, các NHTM cần tích cực nâng cao tính cộng đồng hơn nữa, phối hợp cùng nhau để xử lý nợ xấu. Đồng thời, tích cực sử dụng các công ty con của mình như công ty quản lý mua bán nợ, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ tham gia chủ động tích cực vào tiến trình chứng khoán hóa.

VAFI cũng khuyến nghị đi kèm theo những nỗ lực đó là cơ chế hỗ trợ của Nhà nước trong việc tăng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài trong ngành Ngân hàng lên 40%, đồng thời cũng cho phép nâng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư chiến lược nước ngoài lên mức 25% hoặc 30%/vốn điều lệ. VAFI tán thành ý kiến đại diện NHNN từng phát biểu sẽ xem xét tăng tỷ lệ sở hữu của NĐT nước ngoài trong ngành Ngân hàng. Tuy nhiên cần triển khai nhanh giải pháp này, mà không nên để “nghiên cứu lâu” vì việc triển khai nhanh sẽ có nhiều ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay nhằm tăng sức hấp dẫn trong thu hút vốn FII, nhất là đối với các NĐT chiến lược.

“Nếu giải pháp này ra đời sớm thì trong vòng 3 năm hệ thống ngân hàng thương mại sẽ huy động thêm vài tỷ USD”, bản đề xuất của VAFI khẳng định.

Trong "Đề án tái cơ cấu hệ thống NHTM" đã được Chính phủ thông qua cũng có chủ trương cho phép ngân hàng nước ngoài mua ngân hàng yếu kém với tỷ lệ sở hữu cao, tuy nhiên NHNN chưa chỉ rõ địa chỉ liên hệ cho các NĐT nước ngoài cũng như tỷ lệ sở hữu.

“Nếu như NHNN còn băn khoăn với giải pháp trên thì cũng nên nhanh chóng thực hiện thí điểm với vài trường hợp để rút kinh nghiệm” – VAFI đề xuất.

Song song với đó, Nhà nước cần khuyến khích các ngân hàng thật sự mạnh mua lại những ngân hàng yếu kém, miễn các loại thuế GTGT, TNDN… cho các hoạt động mua bán nợ nhằm thúc đẩy sự hình thành và phát triển của thị trường mua bán nợ. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho nghiệp vụ phát hành trái phiếu DN bởi việc miễn thuế thu nhập DN trong nghiệp vụ phát hành trái phiếu sẽ có nhiều ý nghĩa, giúp giảm lãi suất huy động, giúp cho hệ thống NHTM có điều kiện huy động vốn dài hạn, thay vì ngắn hạn như hiện nay. Đồng thời, VAFI kiến nghị tiếp, thúc đẩy tiến trình chứng khoán hóa các khoản nợ giúp cho thị trường trái phiếu DN phát triển, tăng tính ổn định trong việc huy động vốn cho hệ thống NHTM, nhanh chóng có nhiều giải pháp hữu hiệu để phá băng thị trường bất động sản và cơ cấu lại phân bổ ngân sách cho năm 2013 theo hướng tăng chi ngân sách cho lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng.

Dương Công Chiến