Giảm giá vì lợi ích lớn hơn
Theo ông Huỳnh Bửu Tuấn - Giám đốc Tài chính CTCP Dầu khí Anpha S.G, giá xăng dầu tăng giảm liên tục trong thời gian qua phụ thuộc chủ yếu vào sự lên xuống của giá xăng dầu thế giới. Tuy nhiên, sở dĩ có sự “tăng nhanh, giảm chậm” khiến nhiều người thắc mắc là do cơ chế điều hành giá chưa thực sự bắt nhịp với thị trường. Một phần cũng xuất phát từ nguyên nhân muốn… bình ổn giá của cơ quan quản lý nhà nước. Khi giá xăng dầu thế giới tăng mạnh, nhà nước muốn “níu” giá xăng dầu, tránh tăng giá một cách đột biến, song khi khoảng cách này tăng quá xa thì buộc phải điều chỉnh giá để tránh thua lỗ, dẫn đến giá tăng lên nhanh. Ngược lại, khi giá xăng dầu thế giới giảm, do nhiều DN nhập khẩu mặt hàng này với số lượng lớn (chốt giá cao thời điểm mua vào), khiến lượng hàng tồn kho cao. Vì vậy, khi giá thế giới giảm, cần có một thời gian nhất định để “đẩy” lượng hàng trong kho ra ngoài trước khi nhập hàng với mức giá mới. Chính vì vậy, tình trạng giá giảm chậm vẫn chưa có bài toán hữu hiệu để điều chỉnh được.
Tuy nhiên, theo đánh giá của một số chuyên gia, việc cân đối của các DN nhập khẩu, mua bán xăng dầu vẫn có thể giải quyết được nếu DN biết tính toán một cách hợp lý cũng như đặt lợi ích của xã hội lên trên. Hoặc theo cách nói “sòng phẳng” của một số DN thuộc lĩnh vực khác là đã kinh doanh thì phải chấp nhận cả chuyện lỗ lãi chứ không phải lúc nào cũng chỉ muốn thu lợi nhuận về.
Theo khảo sát tình hình thực tế thị trường, chưa cần đến lần tăng giá xăng thứ 3, mà ngay ở lần tăng giá xăng đầu tiên, nhiều công ty vận tải, vận chuyển, dịch vụ có chi phí cấu thành liên quan trực tiếp đến xăng dầu đã có sự điều chỉnh giá. Tuy nhiên, hiện tại tính đến tận thời điểm giá xăng hạ lần thứ 4 liên tiếp trong vòng 2 tháng trở lại đây thì dường như không ít mặt hàng cũng như giá cước vận chuyện vẫn còn “án binh bất động”. Theo đánh giá của một chuyên gia kinh tế, điều này có tác động rất lớn đến thị trường, cũng như đây là vấn đề khó giải quyết triệt để nếu như Nhà nước không có hành lang pháp lý đủ mạnh để bình ổn giá một số mặt hàng thiết yếu, cũng như cơ quan quản lý không có sự can thiệp vào vấn đề này. Chị Nguyễn Thanh Lan, nhân viên một công ty tại quận Phú Nhuận cho rằng, việc giá xăng dầu tăng giảm theo cơ chế thị trường và giá thế giới là chuyện bình thường nhưng vấn đề là ở chỗ người dân đang phải chịu thiệt mỗi khi có đợt điều chỉnh. Bởi, mỗi lần tăng giá xăng dầu là y rằng giá cước taxi và không ít hàng hóa, nhu yếu phẩm, dịch vụ… tăng giá theo với lý do chi phí vận chuyển, nhân công tăng. Song “lạ” là ở chỗ, mỗi khi giá giảm thì chờ dài cổ vẫn chưa thấy có mặt hàng nào chịu giảm theo?
TS. Lê Đăng Doanh - chuyên gia kinh tế cho rằng, với những đợt điều chỉnh giá không chỉ DN ngành hàng xăng dầu nên tính toán để đưa ra mức tăng giảm phù hợp, mà DN các ngành hàng khác cũng nên coi đây là cơ hội tiết giảm chi phí đầu vào nhằm điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ theo hướng có lợi cho người tiêu dùng và kích thích nhu cầu của người dân trong xã hội nói chung.
Tuyết Anh