Hạ lãi suất quá nhanh sẽ gây khó khăn cho NHTM
Tổng cung – tổng cầu đều yếu
Tuy đưa ra nhận định rất chắc chắn rằng ít khả năng xảy ra nguy cơ tăng trưởng GDP năm 2012 thấp dưới mức 5%, nhưng Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia (UBGSTC) cũng khẳng định, tăng trưởng kinh tế sẽ có nhiều khó khăn do tổng cầu nền kinh tế vẫn còn rất yếu.
Dự báo về tăng trưởng được Ủy ban đưa ra trên cơ sở phân tích tác động mang lại từ việc hoãn, giảm thuế, đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư từ NSNN nhằm bù đắp thiếu hụt vốn đầu tư từ nguồn tín dụng được thực hiện một cách tích cực. Theo Ủy ban, nếu khả năng hấp thụ vốn được cải thiện, tăng trưởng tín dụng cả năm đạt trên mức 6% thì tăng trưởng kinh tế sẽ có thể đạt trên mức 5,3%. Nhưng thực tế dòng tín dụng đang nghẽn lại do cả 2 phía tổng cung và tổng cầu đều rất thấp.
Đầu ra sản phẩm khó khăn do tổng cầu sụt giảm khiến DN không muốn vay vốn phát triển sản xuất - kinh doanh. (Ảnh: ĐK)
NHNN đã tích cực đưa ra các biện pháp nhằm giảm mặt bằng lãi suất cho vay cũng như tìm cách khơi thông tín dụng, tăng khả năng tiếp cận vốn cho các doanh nghiệp. Song, theo TS. Lê Đình Ân – nguyên Giám đốc Trung tâm Dự báo kinh tế xã hội quốc gia, trong bối cảnh tổng cầu của nền kinh tế vẫn còn yếu, nợ xấu của doanh nghiệp tiếp tục gia tăng, thì tín dụng đối với nền kinh tế vẫn chưa thể cải thiện. Trên thực tế vấn đề nợ xấu đang là rào cản lớn nhất trong việc khơi thông tín dụng và hạ mặt bằng lãi suất. “Một khi vấn đề này chưa được giải quyết thì những giải pháp khác của CSTT được đưa ra sẽ đem lại rất ít hiệu quả”, TS.Vũ Viết Ngoạn – Chủ tịch Ủy ban đánh giá.
Theo UBGSTC, khả năng khơi thông tín dụng trong những tháng tới vẫn sẽ rất khó khăn. Nhưng Ủy ban dự báo với tổng cầu nền kinh tế đã có dấu hiệu chạm đáy và bắt đầu tăng nhẹ trở lại thì tín dụng sẽ tăng vào những tháng cuối năm nhưng khó có thể vượt mức 8% trong năm nay.
Vẫn phải cảnh giác lạm phát
Trong phiên họp thường kỳ tháng 7, Chính phủ đã nhấn mạnh: thúc đẩy và duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý, song thực sự phải là tăng trưởng bền vững, tăng trưởng nhưng không gây bất ổn kinh tế vĩ mô cũng như không làm lạm phát cao trở lại. Các Phó Thủ tướng: Nguyễn Xuân Phúc, Vũ Văn Ninh cũng đề nghị cần tiếp tục điều hành theo lạm phát mục tiêu, giữ vững sự ổn định kinh tế vĩ mô; tăng tín dụng cho nền kinh tế; tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, thực hiện mục tiêu kép là vừa kiềm chế lạm phát, vừa duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý.
Về tình hình lạm phát, UBGSTC nhận định, hiện tượng CPI giảm trong 2 tháng vừa qua là dấu hiệu rất đáng quan tâm, nhưng chỉ mang tính tạm thời. Ủy ban phân tích, CPI giảm chủ yếu do sự giảm mạnh của giá các hàng hóa cơ bản như xăng dầu, lương thực, thực phẩm... giảm do giá thế giới và giá ở thị trường Trung Quốc giảm mạnh. Ủy ban lưu ý xu hướng tăng giá hàng hóa trên thị trường quốc tế cũng như áp lực lạm phát nhập khẩu từ Trung Quốc vào quý IV, nhiều khả năng CPI sẽ tăng lại vào những tháng tới đây và lạm phát cả năm dự báo khoảng 5%. Vì vậy, nếu nới lỏng chính sách quá mức thì nguy cơ sẽ lại làm bùng nổ lạm phát vào những năm tiếp theo.
Đề nghị Chính phủ kiên định với những mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội, duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế hợp lý. UBGSTC cho rằng, cần tăng thêm tính linh hoạt trong điều hành chính sách tài khóa - tiền tệ nhằm hỗ trợ tổng cầu của nền kinh tế, nhưng không để gây ra lạm phát cao cho năm 2013. Tiếp tục duy trì điều hành chính sách tiền tệ bằng những biện pháp linh hoạt (có thể bằng biện pháp đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp như hiện nay) nhằm chia sẻ khó khăn và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng, hướng tới mục tiêu đạt mức tăng trưởng tín dụng 8-10% cho năm 2012. Ủy ban khuyến cáo “cân nhắc thận trọng trong việc hạ lãi suất điều hành khi dư địa giảm lãi suất đang được thu hẹp, hạ lãi suất quá nhanh gây khó khăn cho NHTM”.
“Lãi suất khó có thể giảm sâu theo nhịp giảm của lạm phát”, TS. Lê Đình Ân phát biểu. Theo ông, tín dụng nghẽn lúc này không nằm ở lãi suất mà do “cầu sụt giảm, doanh nghiệp không muốn vay vốn”. Để có được tăng trưởng hợp lý, không gây lạm phát cao cho năm 2013, mức tăng tín dụng từ nay đến cuối năm chỉ nên từ 6-8%.
Đặc biệt, sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để duy trì tổng mức đầu tư hợp lý là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát lạm phát trong trung và dài hạn.
Tri Nhân