Hạ tầng tàn tạ, trách nhiệm thuộc ai?
Một thực tế đang xảy ra tại nhiều khu căn hộ từ bình dân đến cao cấp tại TP. Hồ Chí Minh là hạ tầng bừa bộn, xây dựng cẩu thả, xuống cấp nghiêm trọng ngay khi vừa xây dựng xong.
Điển hình nhất mà khi nói đến ai cũng biết như khu căn hộ Hoàng Anh Gia Lai II (quận 7, TP. Hồ Chí Minh), chung cư 4S RiverSide Linh Đông, quận Thủ Đức, Chung cư Nhất Lan 3 (P.Tân Tạo A, Q.Bình Tân) hay chung cư Giai Việt (quận 8)… Những vấn đề khiến người dân sống tại đây “than trời” là hạ tầng cơ sở của khu dân cư xây dựng cẩu thả, không hoàn thiện, không đảm bảo vệ sinh môi trường, thậm chí tầng hầm để xe không sử dụng được do bị ngập lụt bởi hệ thống nước thải không thoát (Khu căn hộ Giai Việt, quận 8)…
Việc giải quyết khiếu kiện của người dân sống trong các khu căn hộ này luôn gặp cùng một vấn đề là đùn đẩy trách nhiệm giữa nhà đầu tư dự án và một số ban ngành của nhà nước. Không có chế tài quy định cụ thể, chỉ rõ người chịu trách nhiệm giải quyết khi hạ tầng của khu căn hộ xuống cấp tồi tàn.
Theo ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP. Hồ Chí Minh (HoREA), việc quản lý, duy tu, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật của các dự án phát triển BĐS theo quy định của Bộ Xây dựng và UBND thành phố thì, các dự án phát triển BĐS phải được đầu tư, xây dựng hoàn thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch và thiết kế mà cấp thẩm quyền phê duyệt.
Sau đó chủ đầu tư dự án phải bàn giao các hạng mục hạ tầng kỹ thuật đó (bàn giao toàn bộ giá trị tài sản đã đầu tư, không được bồi hoàn) cho các cơ quan chức năng theo phân công, phân cấp để quản lý và khai thác, vận hành. Cụ thể gồm điện, nước đến tận căn hộ, hệ thống chiếu sáng công cộng, thoát nước bẩn… sau đó thông qua Sở Giao thông - Vận tải thành phố, nhà đầu tư bàn giao hệ thống chiếu sáng công cộng cho khu quản lý giao thông của thành phố (trước đây, bàn giao trực tiếp cho công ty chiếu sáng công cộng thành phố), bàn giao hệ thống thoát nước cho cơ quan chống ngập thành phố…
Ví dụ một số trường hợp như, khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng (quận 7), Công ty Phú Mỹ Hưng đã bàn giao hệ thống lưới điện cho Công ty Điện lực Tân Thuận quản lý và đang nỗ lực bàn giao hệ thống cấp nước cho CTCP cấp nước Nhà Bè. Công ty còn đang quản lý toàn bộ hệ thống đường nội bộ, hệ thống thoát nước bẩn, công viên cây xanh, chiếu sáng công cộng. Riêng đường Nguyễn Văn Linh, công ty đang quản lý, duy tu, bảo dưỡng theo phương thức BOT.
Công ty cho biết nguồn vốn để thực hiện duy tu, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật này từ nguồn thu phí bảo trì khi bán sản phẩm BĐS cho khách hàng, thu phí quản lý hàng tháng của khách hàng. Hay Dự án khu nhà ở Sài Gòn Pearl, quận Bình Thạnh, Công ty SSG đã bàn giao hệ thống cấp điện, cấp nước cho cơ quan quản lý quận và hiện nay công ty đang tiếp tục quản lý hệ thống đường giao thông nội bộ, công viên cây xanh…
Việc bàn giao này khiến cho những vấn đề phát sinh đối với người dân sống trong khu dân cư sẽ được giải quyết nhanh chóng, đúng người, đúng việc. Người dân sẽ bớt khó khăn hơn khi gặp chuyện không biết tìm ai giải quyết.
Từ thực tiễn về tình hình khó khăn của người dân và của chính nhà đầu tư trước những phát sinh sau khi bàn giao căn hộ, nhiều DN thuộc HoREA đã đề xuất những giải pháp cụ thể như, khuyến khích chủ đầu tư dự án tiếp tục nhận quản lý, duy tu, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trước hết là hệ thống đường giao thông nội bộ, công viên cây xanh của dự án nếu có nhu cầu, có đủ điều kiện và phải được sự đồng thuận của cư dân trong khu vực dự án.
Cũng không nên quy định bắt buộc tất cả chủ đầu tư dự án phải tiếp tục nhận quản lý, duy tu, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Nếu không có nhu cầu tiếp tục quản lý hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án, thì chủ đầu tư dự án sau khi đã hoàn thành xây dựng theo đúng quy hoạch và thiết kế được duyệt, sẽ bàn giao hệ thống này cho các cơ quan có thẩm quyền để quản lý, vận hành, duy tu, bảo dưỡng theo quy định và thông báo đến từng cư dân đang sống tại dự án đó.
Điều này một mặt tạo điều kiện tốt nhất cho người dân mua nhà tại các khu căn hộ. Mặt khác, quy rõ trách nhiệm cơ quan, DN nào quản lý, duy tu, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để chịu trách nhiệm khi có sự cố xảy ra.