Hiệu quả chính sách BHTG nhìn từ Hà Giang

Xóa đói giảm nghèo cho vùng cao

Tính đến 30/6/2014, nguồn vốn huy động tại các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Hà Giang đạt 10.060 tỷ đồng, tăng 7,6% so với thời điểm cuối năm 2013; dư nợ đạt 9.489 tỷ đồng, tăng 4,1% và nợ xấu là 84 tỷ đồng, tương đương khoảng 0,89% tổng dư nợ. Có được kết quả như vậy một phần là nhờ vào vai trò quan trọng của chính sách BHTG.

Theo ông Thịnh, thời gian qua NHNN tỉnh Hà Giang đã phối hợp chặt chẽ với các quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), chính quyền địa phương tiến hành quảng bá, tuyên truyền các chính sách về BHTG, từ đó góp phần tác động tích cực đến niềm tin của người dân khi gửi tiền vào các TCTD, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đồng thời giúp các TCTD hoạt động an toàn, lành mạnh, đóng góp vào sự phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng.

Là người buôn bán kinh doanh nhỏ, làm ăn hiệu quả, anh Nguyễn Hồng Chương (TP. Hà Giang) có tiền gửi tiết kiệm nhiều năm nay. Nơi anh Chương gửi tiền thường là những QTDND uy tín, được Nhà nước cho phép thành lập và được cấp chứng nhận BHTG.

Đây là điều vô cùng quan trọng bởi nếu xảy ra rủi ro thì đã có BHTG chịu trách nhiệm chi trả tiền gửi được bảo hiểm, qua đó người dân có thể hoàn toàn yên tâm khi gửi tiền. Bên cạnh đó, những đồng tiền nhàn rỗi trên sẽ được QTDND cho vay các hộ kinh doanh, các cơ sở sản xuất, góp phần xóa đói giảm nghèo và nâng cao đời sống người dân.

Không chỉ người gửi tiền được hưởng chính sách BHTG mà những cơ sở sản xuất như Hợp tác xã Chổi chít Việt Thành (huyện Vị Xuyên) cũng thấy rõ những lợi ích từ chính sách này. Ông Nguyễn Văn Mịch, Chủ nhiệm hợp tác xã chia sẻ: Có thể nói, QTDND Việt Lâm nói riêng và hệ thống QTDND nói chung là xương sống đối với hoạt động kinh doanh của làng nghề, hợp tác xã thông qua hoạt động cho vay và nhận tiền gửi trên địa bàn. Bản thân ông và người dân hoàn toàn yên tâm khi gửi tiền vì đã có chính sách BHTG bên cạnh sự đảm bảo của quỹ.

Từ sự yên tâm gửi tiền của nhân dân đối với các TCTD mà hợp tác xã dễ dàng tiếp cận được nguồn vốn đáp ứng nhanh nhu cầu đầu tư cho sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Đối với Hợp tác xã Chổi chít Việt Thành, ông Mịch cho biết, hoạt động của hợp tác xã thời gian qua khá ổn định, doanh thu hàng năm đều tăng, giải quyết việc làm cho hơn 300 lao động tại địa phương. Kết quả này không những có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn góp phần ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn huyện Vị Xuyên.

Một điển hình về hộ gia đình thoát nghèo nhanh nhờ sản xuất nông nghiệp kết hợp chăn nuôi đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm là gia đình bà Hà Thị Tuệ người dân tộc Tày (huyện Vị Xuyên). Bà Tuệ tâm sự, chỉ cách đây mấy năm, bà đã từng rơi vào cảnh túng quẫn đến mức con ốm mà nhà không còn đồng nào, bắt được mớ cua bán được 1.500 đồng không đủ tiền mua thuốc...

Nhưng nhờ phát triển kinh tế hộ, chăn nuôi và làm nghề mộc với sự hỗ trợ vốn vay từ QTDND, đến nay gia đình bà chẳng những thoát nghèo mà còn có khoản tích cóp gửi ở Quỹ.

Theo bà Tuệ, việc gửi tiền và vay tiền tại QTDND khá thuận lợi do được nhân viên quỹ tư vấn đầy đủ về các quy trình, thủ tục, lãi suất… Trên cương vị của người gửi tiền, bà Tuệ hoàn toàn yên tâm về khoản tiền tiết kiệm do đã có chính sách BHTG bảo đảm quyền lợi của bà…

Cần nâng hạn mức, tạo bình đẳng

Trên thực tế, chính sách BHTG đã phát huy sức lan tỏa và có tác động tích cực đến phát triển kinh tế và đời sống của người dân trên địa bàn tỉnh Hà Giang, góp phần thúc đẩy quá trình huy động vốn, tăng cường xóa đói giảm nghèo và hạn chế gia tăng hoạt động tín dụng đen.

Tuy nhiên, một số vấn đề liên quan đến quy định về BHTG như: hạn mức trả tiền bảo hiểm và phí BHTG cần nhanh chóng được điều chỉnh cho phù hợp với xu thế chung về phát triển kinh tế xã hội, đồng thời đáp ứng nhu cầu của phần đông người gửi tiền hiện nay.

Theo ông Ninh Quốc Chính, Giám đốc QTDND Bảo Tín, dân sinh sống trên địa bàn TP. Hà Giang chủ yếu là tiểu thương, hoạt động đa ngành nghề với mức thu nhập khá. Thống kê tại quỹ cho thấy, số tài khoản tiền gửi có số dư trên 50 triệu đồng hiện chiếm khoản 70%.

Như vậy, nếu xét trên mặt bằng chung hiện nay, hạn mức trả tiền bảo hiểm 50 triệu đồng được áp dụng từ năm 2005 là không còn phù hợp. Để kích thích hoạt động huy động vốn nhàn rỗi, đồng thời gia tăng niềm tin của người dân khi gửi tiền vào các QTDND, đề nghị Chính phủ xem xét nâng cao hạn mức trả tiền bảo hiểm lên khoảng 200 - 300 triệu đồng.

Đồng quan điểm trên, ông Lê Tiến Sinh, Giám đốc QTDND thị trấn Việt Quang cũng cho rằng, hạn mức 50 triệu đồng đã quá lạc hậu, gây trở ngại ít nhiều cho quá trình huy động vốn tại đây. Chính vì vậy người dân dành rất nhiều mối quan tâm đến các chính sách ưu đãi về tiền gửi và bảo đảm khi gửi tiền tại quỹ.

Nhiều cá nhân có số tiền gửi lên tới hàng trăm triệu đồng thường xuyên có những thắc mắc, kiến nghị về việc nâng cao hạn mức trả tiền bảo hiểm trong trường hợp xảy ra đổ vỡ. Căn cứ trên tình hình thực tế của địa phương, theo ông Sinh, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng nâng hạn mức này lên khoảng 200 triệu đồng là hợp lý.

Theo quy định, mức phí BHTG được tính 0,15%/năm trên số dư tiền gửi bình quân của các loại tiền gửi được bảo hiểm, áp dụng đối với tất cả các tổ chức tham gia BHTG mà không có sự phân biệt về quy mô, hình thức sở hữu của tổ chức tham gia BHTG đó. Đây không phải là điều tất cả các TCTD mong đợi, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi thị trường tài chính - ngân hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

“Trong ngắn hạn, Chính phủ cần xem xét điều chỉnh việc thu phí BHTG theo mức độ rủi ro thay vì áp dụng một mức phí “cào bằng” cho tất cả các TCTD hoạt động tốt và chưa tốt như hiện nay. Qua nghiên cứu thực tiễn hoạt động của các TCTD trên địa bàn cho thấy, nếu áp dụng cách tính phí BHTG theo rủi ro sẽ nâng cao sự minh bạch của hoạt động tín dụng và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các TCTD, giúp các tổ chức này có biện pháp điều chỉnh kịp thời để hướng tới vận hành hiệu quả hơn, tránh được các rủi ro đe dọa an toàn hệ thống”, ông Nguyễn Xuân Thịnh góp ý.

Tương tự, ông Hoàng Thế Cương, Chủ tịch HĐQT QTDND thị trấn Việt Lâm cho rằng: “Việc đóng phí bảo hiểm nên căn cứ trên cơ sở mức độ rủi ro của từng TCTD hoặc theo sự phân loại, đánh giá xem TCTD có chất lượng như thế nào để thu phí, qua đó người dân cũng cảm thấy yên tâm hơn khi lựa chọn TCTD để ủy thác tiền gửi”.

Còn theo ông Ninh Quốc Chính, Giám đốc QTDND Bảo Tín: “Việc thu phí theo mức độ rủi ro sẽ tạo tính cạnh tranh lành mạnh giữa các TCTD, khuyến khích các tổ chức này hoạt động hiệu quả hơn, tránh được các rủi ro đe dọa an toàn hệ thống. Là những người hưởng lợi trực tiếp từ chính sách BHTG, việc các tổ chức tham gia BHTG phải đóng phí theo mức độ rủi ro sẽ giúp người gửi tiền có cơ sở đánh giá xác thực nhất về năng lực tài chính, uy tín của các TCTD để đưa ra quyết định chính xác về nơi gửi tiền”.

Chính sách BHTG là cam kết của Chính phủ về việc bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người gửi tiền, góp phần bảo đảm an toàn, lành mạnh hoạt động của các TCTD. Các ý kiến từ cơ sở sẽ là nền tảng để cơ quan chức năng sớm xem xét việc điều chỉnh, xây dựng chính sách cho phù hợp, thiết thực nhất nhằm đáp ứng nguyện vọng của người dân cũng như các TCTD đang hoạt động trên địa bàn.

Mai Nam