Hồ sơ vụ án tham nhũng của hãng ô tô Daimler
Năm 2004 Bộ Tư pháp Mỹ và Uỷ ban Chứng khoán quốc gia (SEC) đã tiến hành một cuộc điều tra công phu ở quy mô quốc tế đối với cáo buộc hãng sản xuất ô tô lớn nhất nước Đức Daimler hối lộ quan chức nước ngoài để đạt được hợp đồng.
Daimler AG là một công ty sản xuất ô tô lớn của Đức và là nhà sản xuất ô tô lớn thứ 13 thế giới. Nếu tính theo doanh thu, thì đây là một trong những công ty lớn nhất nước Đức. Ngoài sản xuất ô tô, Daimler còn chuyên sản xuất xe tải và cung cấp các dịch vụ tài chính thông qua nhánh Daimler Financial Services.
Nhãn xe Daimler nổi tiếng khắp toàn cầu
Công ty này cũng nắm giữ cổ phần ở Tập đoàn vũ trụ EADS, Tập đoàn ô tô McLaren Group, nhà sản xuất xe tải của Nhật Mitsubishi Fuso Truck and Bus Corporation và nhà sản xuất ô tô Mỹ Chrysler Holding LLC. Daimler sản xuất ô tô và xe tải dưới các nhãn hiệu Mercedes-Benz, Smart, Freightliner và nhiều cái tên khác.
Sau cuộc điều tra, Bộ Tư pháp Mỹ và SEC cáo buộc Daimler đã vi phạm Luật hối lộ nước ngoài (FCPA) của Mỹ khi chi tiền và quà cáp cho quan chức các nước, đồng thời làm giả giấy tờ sổ sách để che đậy số tiền hối lộ. Theo đó, từ năm 1998 đến 2008, Daimler đã chi hơn 50 triệu USD để hối lộ quan chức 22 quốc gia, trong đó có Nga, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Nigeria, Iraq...
Cuộc điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ và SEC đối với Daimler chính thức được bắt đầu sau khi một kiểm toán viên của hãng này là David Bazzetta đệ đơn tố cáo hành vi hối lộ của hãng với thông tin nghe được trong một cuộc họp của bộ phận kiểm toán Daimler. Nội dung thông tin là các bộ phận kinh doanh của hãng “tiếp tục duy trì các tài khoản ngân hàng bí mật để hối lộ quan chức nước ngoài”.
Các nhà điều tra Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định, Công ty Daimler đã tặng một quan chức Turkmenistan một chiếc Mercedes chống đạn trị giá hơn 300.000 euro nhân dịp sinh nhật ông này hồi tháng 2/2000. Khi đó Daimler đang thương lượng để bán hàng chục chiếc xe cho chính quyền Turkmenistan. Trước đó, vào năm 1999 Daimler cũng tặng một chiếc xe chống đạn trị giá 267.000 euro cho một quan chức Nigeria khi ký hợp đồng cung cấp xe tải cho một dự án khai thác gỗ ở nước này.
Cáo trạng nhắc đến việc Daimler hối lộ hơn 3 triệu euro cho các quan chức Nga để bôi trơn một hợp đồng cung cấp mua bán lên tới 64,6 triệu USD. Theo tờ The New York Times, các quan chức Nga nhận các hóa đơn khai khống giá mua xe cao hơn nhiều lần so với thực tế và sau đó Daimler chuyển khoản tiền chênh lệch vào tài khoản ngân hàng của họ ở nước cộng hoà Latvia.
Daimler từng chi 10% tiền hoa hồng cho các quan chức Iraq để chắc chắn có được trong tay hợp đồng bán xe tải phục vụ chương trình “Đổi dầu lấy lương thực”, của Liên hiệp quốc ở Iraq. Daimler cũng chi 41.000 euro để mua thẻ hội viên câu lạc bộ golf và quà cưới cho quan chức Indonesia.
Trong khi đó, vào tháng 3/2010 Tập đoàn dầu khí nhà nước Trung Quốc China Petroleum & Chemical Corporation (Sinopec) đã lên tiếng xác nhận rằng, cựu nhân viên của mình có họ là Du nhận hối lộ từ đại diện của Daimler AG.
Theo Sinopec, ông Du từng làm việc tại một công ty con của Tập đoàn, đã nhận của Daimler khoản tiền hối lộ trị giá khoảng 2,7 triệu USD. Hậu quả là ông Du đã bị kết án tù vì tội nhận hối lộ và công ty con của Sinopec đã ngừng hợp tác với Daimler. Sinopec cũng lên tiếng yêu cầu "nghiêm trị" bất kỳ công ty nước ngoài vi phạm pháp luật của Trung Quốc.
Theo các nhà điều tra từ Bộ Tư pháp Mỹ và SEC cho biết trong một số trường hợp, Daimler lại gửi tiền hối lộ qua các tài khoản ngân hàng ở Mỹ hoặc tài khoản ngân hàng ở nước ngoài của các công ty Mỹ. Rất nhiều khoản hối lộ được gửi qua hơn 200 “tài khoản của bên thứ ba”. Các quan chức cao cấp trong bộ phận bán hàng của Daimler chịu trách nhiệm quản lý các tài khoản này mà hiện đều đã bị đóng.
Trước những bằng chứng không thể chối cãi, hãng Daimler tuyên bố sẽ cải tổ và bày tỏ sẵn sàng chi trả 185 triệu USD để giải quyết vụ án, còn các chi nhánh của hãng ở Đức và Nga sẽ nhận tội. Với thỏa thuận này, Bộ Tư pháp Mỹ và SEC sẽ không điều tra Daimler nữa.
Đến ngày 4/6 vừa qua, sau thời hạn ba năm nỗ lực cải cách Daimler được công nhận là “đã sửa đổi” và bây giờ hãng này đã có chương trình chống tham nhũng ngay trong nội bộ công ty. Bộ Tư pháp Mỹ cũng đã chấm dứt vụ án hối lộ của Daimler.
Khôi Nguyên