Hoạt động kinh doanh hệ thống ngân hàng phát triển theo hướng bền vững

Kết quả điều tra cho thấy tình hình kinh doanh của ngành Ngân hàng tiếp tục xu hướng cải thiện trong Quý I/2015 và được kỳ vọng cải thiện rõ nét trong quý II và cả năm 2015 so với năm 2014, với rủi ro của các nhóm khách hàng được kỳ vọng tiếp tục giảm, nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm, dịch vụ tài chính, ngân hàng được kỳ vọng gia tăng, đặc biệt nhu cầu vay vốn được kỳ vọng gia tăng mạnh trong năm 2015, thanh khoản ngân hàng duy trì ở trạng thái tốt, nợ xấu có xu hướng giảm về mức mục tiêu; đồng thời, các quy định mới về đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng của NHNN được các TCTD đánh giá là ảnh hưởng tích cực đến hoạt động kinh doanh của mình.

Ảnh minh họa

Theo nhận định của các TCTD, các nhân tố nội tại của TCTD đang tiếp tục có những cải thiện đáng kể, các nhân tố khách quan cũng có những diễn biến tích cực nhưng chưa được như kỳ vọng của TCTD. Hầu hết các TCTD cho rằng, “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của TCTD” và các nhân tố thuộc về quản lý, điều hành của NHNN như: “chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá, cơ chế quản lý và quy định về an toàn hoạt động ngân hàng của NHNN” có nhiều diễn biến tích cực nhất, trong khi điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng cũng như các quy định khác của nhà nước, pháp luật vẫn chậm cải thiện.

Như vậy, mặc dù Thông tư 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014 quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đã bắt đầu có hiệu lực thi hành kể từ tháng 02/2015 và có một số quan ngại về tác động của nó tới hoạt động của hệ thống các TCTD, nhưng kết quả điều tra mới đây nhất cho thấy các TCTD đánh giá hết sức tích cực và lạc quan về các động thái điều chỉnh chính sách mới nhất của NHNN, bao gồm cả các quy định mới về quản lý an toàn hoạt động ngân hàng.

Qua đó, hơn nửa số TCTD đánh giá tình hình kinh doanh của họ cải thiện trong quý I/2015, và 1/3 TCTD nhận định tình hình kinh doanh được duy trì ổn định. Tình hình kinh doanh được các TCTD kỳ vọng tiếp tục cải thiện trong Quý II/2015 và cải thiện rõ rệt trong năm 2015 so với năm 2014, với 86% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh tổng thể của năm 2015 sẽ tốt hơn so với năm 2014, trong đó có 41% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh sẽ được cải thiện nhiều.

Thị trường lao động ngành Ngân hàng có dấu hiệu khởi sắc trong năm 2015 với trên 60% TCTD cho rằng họ đang thiếu lao động cần thiết cho nhu cầu công việc hiện tại, vì vậy 55% TCTD cho biết đã tăng lao động trong Quý I/2015, 52% TCTD dự kiến tuyển thêm lao động trong Quý II/2015, tính chung trong cả năm 2015, có 74,3% TCTD dự kiến tăng lao động so với cuối năm 2014, chỉ có 3% TCTD dự kiến giảm bớt lao động trong năm 2015.

Rủi ro khách hàng được kỳ vọng giảm, nợ xấu có thể về mức mục tiêu

Hầu hết các TCTD tiếp tục lạc quan về xu hướng cải thiện rủi ro của các nhóm khách hàng trên thị trường tài chính, ngân hàng trong năm 2015, trong đó được kỳ vọng giảm rủi ro mạnh nhất và có rủi ro thấp nhất trong các nhóm khách hàng vẫn là nhóm khách hàng là TCTD, tiếp đến là cá nhân và sau đó là khách hàng là tổ chức kinh tế. Đáng chú ý ở thời điểm hiện tại, 100% các TCTD đánh giá rủi ro của các TCTD khác ở mức bình thường hoặc thấp, 96% các TCTD đánh giá rủi ro nhóm doanh nghiệp nhà nước ở mức bình thường hoặc thấp.

Dự báo cho năm 2015, hầu hết các TCTD kỳ vọng rủi ro của các nhóm khách hàng tiếp tục giảm. Trên cơ sở đó, hầu hết các TCTD kỳ vọng tỷ lệ nợ xấu của đơn vị họ sẽ tiếp tục xu hướng giảm và duy trì ở mức dưới 3% tính đến cuối năm 2015.

Giá cả dịch vụ ngân hàng đi vào ổn định; nhu cầu vay vốn tăng tốc kể từ tháng 3/2015

Trong 2 quý đầu năm 2015, 63% TCTD cho biết đã hoặc dự kiến sẽ giữ nguyên các mức giá sản phẩm dịch vụ, 25-30% TCTD đã hoặc dự kiến sẽ giảm giá bình quân các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, tập trung chủ yếu vào giảm nhẹ lãi suất biên (39% TCTD) và giữ ổn định mức phí dịch vụ (80,5% TCTD). Tính đến cuối năm 2015, 43% TCTD dự kiến “giữ nguyên” mức giá bình quân sản phẩm dịch vụ của mình so với năm 2014, 38% TCTD dự kiến “giảm nhẹ”.

Về nhu cầu của khách hàng, đa số các TCTD nhận định nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm dịch vụ ngân hàng trong 2 tháng đầu năm tiếp tục tăng trưởng nhẹ so với quý trước, trong đó nhu cầu gửi tiền được đánh giá là tăng cao nhất. Điều này cũng khá phù hợp với tình hình thực tế khi sau Tết Nguyên Đán, nền kinh tế có nhiều nguồn tiền nhàn rỗi gửi vào hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, kể từ tháng cuối của Quý I/2015, các TCTD cho biết nhu cầu vay vốn đã có biểu hiện tăng tốc và có thể sẽ là nhu cầu gia tăng mạnh nhất trong năm 2015.

Mặt bằng lãi suất được kỳ vọng giảm nhẹ

Nhận định về xu hướng lãi suất, trên 50% các TCTD kỳ vọng mặt bằng lãi suất huy động vốn và cho vay giảm nhẹ trong Quý II/2015 (bình quân kỳ vọng giảm 0,6-0,7%) và khoảng 60% TCTD kỳ vọng mặt bằng lãi suất huy động và cho vay tính đến cuối năm 2015 sẽ giảm so với cuối năm 2014 (bình quân kỳ vọng giảm khoảng 0,87-1,1%/năm), trong đó lãi suất cho vay được nhiều TCTD kỳ vọng giảm hơn so với lãi suất huy động.

Tốc độ tăng trưởng huy động vốn của toàn hệ thống năm 2015 được kỳ vọng đạt gần 15%; tăng trưởng tín dụng kỳ vọng đạt gần 17%; cơ cấu nguồn vốn huy động có sự dịch chuyển dần sang các kỳ hạn dài

Trên cơ sở kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng huy động vốn của từng TCTD, tốc độ tăng trưởng huy động vốn bình quân toàn hệ thống trong cả năm 2015 dự kiến đạt 14,89% cao hơn so với kỳ vọng của cùng kỳ năm trước (14,4%) và kỳ vọng ghi nhận tại cuộc điều tra cuối năm 2014 (14,35%). Huy động VNĐ được kỳ vọng tăng nhanh hơn so với huy động vốn bằng ngoại tệ.

Xét về cơ cấu kỳ hạn huy động vốn, trên 90% TCTD nhận định các khoản tiền gửi có kỳ hạn trên 1 năm sẽ tăng trong Quý II và trong cả năm 2015 so với năm 2014, cao hơn so với kỳ vọng các khoản tiền gửi kỳ hạn dưới 6 tháng sẽ tăng trong cùng kỳ. Đối với các khoản tiền gửi kỳ hạn từ 6 tháng đến 1 năm, 75% TCTD kỳ vọng tăng trong Quý II và tính đến cuối năm 2015, có tới 95% TCTD nhận định loại tiền gửi này sẽ tăng lên (cao hơn mức tăng của tiền gửi kỳ hạn dưới 6 tháng và xấp xỉ mức tăng của tiền gửi kỳ hạn trên 1 năm). Như vậy, các TCTD kỳ vọng mạnh mẽ về sự chuyển dịch cơ cấu của nguồn vốn huy động theo hướng càng ngày càng dài hạn, bền vững, ổn định hơn.

Kết quả cuộc điều tra cũng cho thấy, các TCTD đã nâng mạnh mức kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng tín dụng bình quân của hệ thống ngân hàng trong năm 2015 từ 14,57% (tại cuộc điều tra tháng 12/2014) lên 16,93% tại cuộc điều tra lần này.

Như vậy, kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh mới nhất cho thấy tâm lý lạc quan của các TCTD về triển vọng phục hồi của nền kinh tế và xu hướng cải thiện kinh doanh của hệ thống ngân hàng trong các quý tiếp theo của năm 2015, từ đó góp phần hỗ trợ cho quá trình phục hồi và tăng trưởng kinh tế bền vững tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước và hệ thống ngân hàng an toàn, hiệu quả.