Khó khăn, ngân hàng không thể “gánh” một mình mãi
Ai là thủ phạm gây ách tắc tín dụng?!
Chính sách tín dụng của NHNN trong thời gian qua đã bắt đầu “thấm“ vào nền kinh tế. Song để đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 8% - 10%, thì các điểm nghẽn tín dụng cần phải được tháo gỡ một cách rốt ráo. Đó là nội dung chính tại buổi tọa đàm "Chính sách tín dụng tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển" do Học viện Ngân hàng tổ chức.
Ảnh: MH
TS. Vũ Đình Ánh cho rằng, dường như NHNN đang đơn độc trong cuộc "chiến đấu" tháo gỡ khó khăn cho DN. Và nếu cứ tiếp tục không có sự phối hợp của các bộ, ngành khác thì rất khó có thể giải quyết được vấn đề. DN có nhiều khó khăn như, về vốn vay, lãi suất... nhưng cái gốc của vấn đề là hàng tồn kho. TS. Ánh cho rằng, hàng tồn kho nằm ở tất cả các ngành kinh tế, nhất là lĩnh vực bất động sản (BĐS). Phải xác định chính xác quy mô, tính nghiêm trọng của vấn đề thì mới có thể tìm ra hướng xử lý hàng tồn kho, khai thông các hoạt động sản xuất kinh doanh, khai thông nguồn vốn…
Do đó, để xử lý hàng tồn kho, trước tiên ta phải phân loại. Bởi mỗi loại hàng tồn kho đều có tính chất khác nhau, biện pháp xử lý sẽ khác nhau. Ví như ở nhóm phát sinh hàng tồn kho do sức mua có thể chọn giải pháp như giảm giá, để DN có thể tiếp tục vòng quay mới. Tuy nhiên, việc xử lý bằng biện pháp trên chưa có tiền lệ, như vậy rất cần hỗ trợ của các cơ quan chức năng thì các DN mới mạnh dạn đưa ra các giải pháp xử. Còn với hàng tồn kho BĐS, thì đây là bài toán rất khó đối với nền kinh tế. Theo TS. Nguyễn Thị Thanh Hương - Tổng biên tập Tạp chí Ngân hàng, nếu chỉ dựa vào hệ thống ngân hàng thì không thể giải quyết được. Vì giá trị BĐS quá lớn, và chưa kể những vướng mắc từ rào cản pháp lý, chính sách thuế trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất... Nhưng nếu không xử lý được BĐS tồn kho, thì các NHTM sẽ "chết chìm" trong nợ xấu, vì hầu hết tài sản thế chấp là BĐS. Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng Tô Kim Ngọc cũng cho rằng, quan trọng nhất là cần có một loạt biện pháp đồng bộ phá băng thị trường BĐS. Về vấn đề này, TS. Hương đề xuất: Bộ Tài chính nên xem xét chính sách thuế ưu đãi cho BĐS, các thủ tục pháp lý cần sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn...
Tự cứu mình
Để hỗ trợ DN về vốn, thời gian tới NHNN sẽ tăng cung tiền cho các NHTM có khả năng tăng trưởng tín dụng tốt qua kênh tái cấp vốn, thị trường mở... Tuy nhiên, việc điều hành cung tiền sẽ được NHNN kiểm soát theo diễn biến của lạm phát. Bà Nguyễn Thị Hồng - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - NHNN |
TS. Vũ Đình Ánh đánh giá cao cách điều hành của NHNN thời gian qua, đặc biệt là trong việc đề nghị các ngân hàng đưa lãi suất cho vay các khoản cho vay cũ về mức tối đa 15%/năm và lãi suất các khoản vay mới cũng chỉ ở mức này đã giảm bớt gánh nặng tài chính cho DN. Phó Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hưng Thịnh - ông Nguyễn Huy Khánh cho biết, việc ngân hàng giảm lãi suất đã hỗ trợ rất nhiều cho DN. Với dư nợ 6 tỷ đồng, trước đây DN phải trả lãi 100 triệu đồng/tháng, giờ chỉ còn 70 triệu đồng/tháng.
Ngoài việc tích cực hạ lãi suất, các ngân hàng rất tích cực phân loại nợ, cơ cấu nợ để "cứu" DN. Nhưng với DN làm ăn không lành mạnh, năng lực tài chính quá yếu kém thì không thể cứu bằng mọi giá mà chấp nhận để DN đó phá sản. TS. Nguyễn Thị Thanh Hương cho rằng, nếu để đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà ngân hàng hạ thấp chuẩn cho vay đến lúc nợ xấu tăng cao... lúc đó hậu quả là khôn lường. Chính vì vậy, hệ thống ngân hàng rất cần sự đồng thuận hệ thống chính trị, nhân dân. Bởi chính sách tiền tệ đang bị quá tải khi phải cung cấp cả vốn ngắn hạn lẫn trung dài hạn cho nền kinh tế, trong khi vốn huy động của hệ thống ngân hàng lại chủ yếu là ngắn hạn. DN cần tự đánh giá thực trạng, tái cấu trúc mình. Ông Nguyễn Hồng Sơn - Tổng giám đốc CTCP công nghệ OSB đồng tình cho rằng, các DN phải tự thân vận động trong “cuộc chiến” này chứ không thể ỷ lại mãi được. Song, theo ông Sơn, DN như người đi xe tham gia giao thông, phải có kỹ năng lái xe, học luật giao thông. Nhưng muốn DN đi đúng đường, không vi phạm luật cần phải có chỉ báo hướng dẫn. Do vậy, DN muốn phát triển tốt không chỉ từ nội lực của bản thân, mà cần cả môi trường kinh doanh tốt. DN rất muốn khi nộp hồ sơ, cán bộ ngân hàng phải có kiến thức tài chính, thẩm định báo cáo tài chính để có thể tư vấn, hỗ trợ DN xây dựng chiến lược kinh doanh cho phù hợp. "Hay nói cách khác, để giúp DN không bị bệnh, ngân hàng cần phải tiêm liều vác - xin cho họ" - ông Sơn ví von.
Đồng quan điểm, nhưng TS. Hương cho rằng, DN cần phải xây dựng chiến lược kinh doanh bài bản hơn, kết nối đầu vào, đầu ra thị trường ổn định hơn, không nên quá phụ thuộc vào một thị trường cũng như một sản phẩm. DN nâng cao trình độ quản trị nói chung, đặc biệt quản trị tài chính để có thể phân tích chính xác chi phí và lợi nhuận. Về phía DN, ông Sơn cho rằng, các giải pháp hiện tại vẫn đang tập trung vào giải pháp ngắn hạn, cần có giải pháp dài hạn 2 - 3 năm để DN có thể xây dựng chiến lược tài chính cho phù hợp, chủ động đối phó với những biến động của thị trường.
Phương Nguyễn