Khổ vì chính sách
Thị trường tiêu thụ trong nước và thế giới co hẹp khiến sản xuất kinh doanh gặp khó. Các nỗ lực hỗ trợ bằng chính sách của Nhà nước được đưa ra nhằm thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế còn mong manh.
Ảnh minh họa |
Nhưng bất chấp những nỗ lực đó, không ít chính sách ra đời thiếu tính thực tiễn, quá trình thực thi kém linh động đã khiến cho nhiều DN bị mất thêm chi phí. Điều này khiến DN đặt câu hỏi, liệu có cần thêm ưu đãi, khi mà các rào cản đối với sản xuất kinh doanh liên tiếp được dựng lên, tồn tại đã lâu với nhiều lần kiến nghị mà không được giải quyết?
Trong cơ cấu giá thành các sản phẩm may mặc, tiền công tiền lương của người lao động chiếm tới hơn 50%. Do đó, việc liên tục điều chỉnh tăng lương tối thiểu đã tạo áp lực lớn cho các DN ngành may mặc trong việc gia tăng chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Tổng giám đốc Tổng CTCP May 10, cần xem xét điều chỉnh tăng lương tối thiểu thế nào cho hợp lý, không để đến mức “bần cùng hoá” người lao động, nhưng nếu cứ liên tục tăng lương thì nguy cơ giảm sức cạnh tranh của sản phẩm và việc thu hút đầu tư vào ngành cũng kém sức hấp dẫn.
Chưa hết, nhiều lao động lợi dụng chính sách trợ cấp thất nghiệp để “trục lợi”, DN vừa hao tiền tốn của, vừa mất công sức đào tạo cho những lao động rời đi này. Được biết, mỗi năm May 10 phải chi ra khoảng 2,5 - 3 tỷ đồng đóng bảo hiểm thất nghiệp cho lao động, song khi vào làm việc được vài tháng, nhận lương đào tạo xong, lao động lại nhảy việc “tanh tách”, khai báo là thất nghiệp để ngang nhiên hưởng bảo hiểm.
Ngoài ra, bà Huyền cũng cho rằng quy định về giờ làm thêm chỉ ở mức 300 giờ/năm cũng đang “hạn chế” sức lao động, sáng tạo của người lao động, làm DN thêm chí phí. Bởi một số nước trong khu vực hiện nay có giờ làm thêm lên tới 500 - 600 giờ/năm.
Đối với những DN liên tục phải làm các thủ tục hành chính, tiếp xúc nhiều với các cơ quan như thuế, hải quan, việc giải quyết nhanh, chính xác các thủ tục có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm chi phí, thời gian lưu thông hàng hoá. Thế nhưng, theo ông Trần Huy Hiền, Tổng giám đốc Công ty Daco Logistics Việt Nam, có những trường hợp cơ quan làm theo nguyên tắc cứng nhắc, kém tính linh hoạt đã khiến cho DN bị mất thêm chi phí.
Dẫn chứng, do phát sinh nhu cầu nhập khẩu dây chuyền sản xuất mới, DN này chưa hoàn thành xong thủ tục xin nhập khẩu nên hàng bị lưu giữ tại cảng. Mặc dù DN đã kiến nghị được thông quan hàng để giảm chi phí lưu kho, trường hợp không đạt yêu cầu có thể xuất ngược và DN chịu phí, thế nhưng cơ quan hải quan vẫn “giữ” hàng. Phải mất hai tháng sau, DN mới hoàn thiện được hồ sơ thủ tục và chịu mất phí lưu kho lên đến 60.000 USD.
Nhiều DN cũng than phiền về những bất cập trong việc thực hiện các thủ tục hải quan. Hiện nay, với cơ chế hải quan điện tử và thủ tục thông quan một cửa, các DN đã bớt phiền hà trong việc hoàn thiện các thủ tục hải quan, giảm được số giờ làm thủ tục. Tuy nhiên, so với kỳ vọng của DN thì vẫn còn “xa”.
Bởi theo quy định nhiều trường hợp là thông quan điện tử, nhưng DN vẫn bị yêu cầu phải có “tiếp xúc trực tiếp”, có nhân viên của DN hiện diện để làm các tờ khai và thủ tục, việc thực hiện các thủ tục đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý càng rắc rối và khó khăn.
Cũng theo ông Hiền, có những quy định hiện hành đang bó buộc DN. Đơn cử như quy định với DN hoạt động trong lĩnh vực logistics hiện đã không còn phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Cụ thể, mặc dù luật pháp đã quy định cho thành lập DN 100% vốn nước ngoài, song do thiếu quy định cụ thể, không có văn bản hướng dẫn nên có những DN phải xin giấy phép thành lập đến 6 tháng mà vẫn không được…
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, khoảng cách giữa các luật ban hành với việc thực thi luật còn khá xa, nên hiệu quả sản xuất kinh doanh của DN chịu không ít tác động. Đồng tình quan điểm trên, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ rõ, việc giải phóng năng lực kinh doanh của DN, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi là vấn đề cấp thiết, cần được đặt lên hàng đầu hiện nay.
Về phía các văn bản luật, ông Lộc cho rằng, nếu như trước kia 5 năm mới sửa luật thì nay, nếu những luật nào không phù hợp thực tiễn và là rào cản cho DN thì 6 tháng cũng có thể sửa luật một lần.