Không chỉ có Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội là bất cập!

Ảnh minh họa

Thảo luận về Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội, đại biểu Đặng Ngọc Tùng (Đồng Nai) hoan nghênh việc Chính phủ đã lắng nghe, đã tiếp thu ý kiến của công nhân lao động. “Với Luật Bảo hiểm xã hội, Tổ chức công đoàn thấy rằng, không phải chỉ sửa Điều 60 này không. Trước khi biểu quyết, chúng tôi đã kiến nghị với Quốc hội là tạm thời chưa thông qua Luật bảo hiểm xã hội vì một điều cơ bản nhất của Luật Bảo hiểm xã hội chúng ta cần phải sửa, nhất là sự phân biệt đối xử đối với người lao động (NLĐ) trong quốc doanh và ngoài quốc doanh. Điều đó không thể chấp nhận được vì đó là bất công”, ông Tùng nói.

Sở dĩ có sự bất công theo người đứng đầu tổ chức công đoàn cho biết, hai NLĐ cùng tốt nghiệp như nhau, cùng làm việc như nhau, cùng đóng bảo hiểm xã hội như nhau, sau 30 năm đóng bảo hiểm xã hội thì anh nào làm việc trong quốc doanh sẽ lĩnh lương hưu gần như gấp 2 lần anh làm việc ngoài quốc doanh.

“Ngay bây giờ, NLĐ chưa lĩnh lương hưu người ta chưa thấy, nhưng 10-15 năm nữa họ sẽ thấy”, ông Tùng nói.

“Chúng tôi kiến nghị với Chính phủ và Quốc hội nếu sửa thì sửa toàn diện. Còn tại kỳ họp này, Quốc hội nên ra một Nghị quyết để NLĐ có quyền chọn lựa được nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần hoặc tiếp tục bảo lưu để thực hiện bảo hiểm xã hội như năm 2014 cho đến lúc nhận lương hưu nên để cho NLĐ có quyền chọn lựa”, ông Tùng đề xuất.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP.Hồ Chí Minh) thì cho biết, 1 tuần nay, một bộ phận NLĐ và nhiều cử tri rất phấn khởi vì Chính phủ đã nắm được tình hình và đề xuất với Quốc hội sửa đổi Điều 60. Mừng hơn là Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa chương trình này ra kỳ họp lần này. Ủy ban về các vấn đề xã hội cũng đã có ý kiến có tình, có lý về sửa đổi Điều 60.

Qua thảo luận về vấn đề này, có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng có 2 luồng ý kiến chính: Một là cần cân nhắc chưa hoặc không nên sửa Điều 60. Hai là cần phải cân nhắc sửa Điều 60 cho có tình, có lý, đảm bảo tính phổ quát.

Mỗi loại ý kiến đều có lý lẽ riêng, song một điểm chung của cả 2 loại ý kiến này là đại biểu Quốc hội nghĩ cho quyền lợi của NLĐ. Suy nghĩ làm sao để bảo vệ tốt nhất cho quyền lợi của NLĐ và vì tính bền vững, tính đúng đắn của chính sách an sinh xã hội.

“Tôi có gặp công nhân lao động ở các khu chế xuất, khu công nghiệp tại TP.Hồ Chí Minh trước khi đi họp Quốc hội. Họ đều cho rằng Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội nói riêng và Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 là tiến bộ, có nhiều điều luật bảo vệ quyền và lợi ích của NLĐ. Song, NLĐ cũng cho rằng Điều 60 còn thiếu, nên đề xuất sửa đổi Điều 60”, bà Tâm nói.

Lý do mà NLĐ đưa ra là có những ngành nghề và khu vực lao động, ví dụ như ngành dệt may, da giày hay NLĐ trong khu công nghiệp, điều kiện lao động rất khắc nghiệt, phải làm tăng ca liên tục và đặc biệt NLĐ gần 40 tuổi, ngoài 40 tuổi rất khó để đáp ứng được yêu cầu lao động của người tuyển dụng lao động.

Hơn nữa, chủ sử dụng lao động cũng có nhiều lý do để cắt hợp đồng lao động vì tiền lương và vì nhiều chế độ khác của NLĐ có thâm niên, NLĐ có thâm niên ở tuổi đó khi bị cắt hợp đồng lao động ở đơn vị này khì khó có thể xin việc ở đơn vị lao động khác. Bên cạnh đó, đa phần NLĐ tại các khu công nghiệp đi ra từ lao động nông thôn nên họ rất cần tiền để trang trải cho cuộc sống.

“Tôi gặp nhiều anh, chị, em công nhân thấy họ rất xanh xao, mệt mỏi và nếu chúng ta có điều kiện để thấy họ ghé vào chợ lề đường để mua nhanh một mớ rau hoặc vài miếng tàu hũ, một quả trứng hay thậm chí một ít thịt, cá nhưng không còn tươi nguyên thì chúng ta mới hiểu được vì sao công nhân lại đặt ra vấn đề này”, bà Tâm chia sẻ.

Với những lý lẽ đó, bà Tâm cho rằng, rõ ràng NLĐ có lý do để đề nghị Chính phủ, Quốc hội xem xét sửa đổi Điều 60 theo hướng linh hoạt hơn, tôn trọng hơn quyền được lựa chọn của NLĐ để dù lựa chọn theo hướng nào mà NLĐ thấy có lợi nhất cho mình trong điều kiện cụ thể, trong hoàn cảnh cụ thể cũng được luật bảo vệ.

Vấn đề người công nhân đặt ra sự an toàn cho chính mình là quyền lợi chính đáng được luật bảo vệ. Không có nghĩa người công nhân đề nghị được nhận một lần là có nghĩa tất cả người công nhân sẽ nhận một lần, nhận một lần trong trường hợp bất đắc dĩ và họ nói rằng nếu luật quy định thì sẽ được luật bảo vệ và NLĐ yên tâm về điều đó.

Khi nói về Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội, đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) cũng cho rằng, đây điều hết sức đáng tiếc bởi điều luật chúng ta ban hành là thay đổi một chính sách hết sức quan trọng đã thực hiện ổn định rất nhiều năm mà chúng ta lại không được xem xét một cách thận trọng chu đáo để hôm nay diễn ra nông nỗi này.

“Nếu sửa để đảm bảo tính nhân văn, tôi đề xuất cho NLĐ thêm một sự lựa chọn là có thể rút tiền ra trong một thời gian để giải quyết khó khăn trước mắt, sau đó 3-7 năm sau nếu có lao động lại, NLĐ được quyền nộp lại số tiền đó và tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội để được hưởng”, ông Minh đề xuất.