Không để nợ xấu cản tăng tín dụng

Không “lơ là” với chất lượng tín dụng

Nhìn lại, một trong những điểm sáng trong hoạt động tiền tệ NH 6 tháng đầu năm 2015 là tăng trưởng tín dụng (TTTD) đạt trên 6%. Đây có thể là con số mơ ước của các NH trong vòng 3 năm trở lại đây. Tín dụng không chỉ tăng khá mà còn tăng đều ngay cả trong những “tháng ăn chơi”.

“Đây là tín hiệu vui đối với các NH nói riêng và nền kinh tế nói chung. Qua đó cho thấy các NH đã khắc phục được nhược điểm TTTD dồn áp lực vào những tháng cuối năm như trước đây, khiến cho dòng tiền dễ xảy ra méo mó” - một chuyên gia NH nhận định.

Tín dụng tăng đều qua các quý luôn là mong muốn của các NH, bởi không chỉ giúp họ giảm bớt áp lực huy động vốn dồn vào thời điểm cuối năm mà còn giúp NH quản lý tốt hơn rủi ro tín dụng.

Nhiều NH tăng trưởng tín dụng tốt đã làm hồ sơ xin NHNN điều chỉnh room tín dụng

Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng cho biết, kinh tế hồi phục, cùng với việc cơ cấu lại hoạt động hiệu quả, mở rộng phân khúc khách hàng là yếu tố giúp cho NH này TTTD khá tốt từ đầu năm đến nay. Ngoài khách hàng truyền thống là DN xuất khẩu, nông sản, thủy sản, thì năm nay, NH đã có thêm khách hàng DN dệt may, vải sợi…

Theo vị này, tiềm năng tăng trưởng, mở rộng đầu tư DN các ngành này khá tốt nhờ cú hích từ TPP. Hiện tại các đơn đặt hàng đối với DN dệt may, vải sợi tăng lên đáng kể. Nhờ đó, nhu cầu vốn mở rộng sản xuất kinh doanh cũng tăng lên. Để đáp ứng cầu vốn của DN, không chỉ OCB mà nhiều NH khác cũng đang xin NHNN điều chỉnh TTTD. Thành viên HĐQT một NH cỡ nhỏ trong TP. Hồ Chí Minh tiết lộ, NH này đang dự định xin nới room tín dụng gấp 3 – 4 lần so với chỉ tiêu được giao, vì phân khúc khách hàng cá nhân hiện đang tương đối tốt.

“Do năm ngoái, tín dụng tăng trưởng thấp, hoạt động kinh doanh chưa được thuận lợi nên chỉ tiêu TTTD chúng tôi nhận được từ đầu năm khá thấp”, vị này lý giải.

Mặc dù TTTD tốt ngay từ những tháng đầu năm là tín hiệu tích cực nhưng Thống đốc lưu ý, các NH phải đảm bảo cơ cấu tín dụng phân bổ đồng đều đặc biệt hướng dòng vốn vào 5 lĩnh vực ưu tiên, tránh dồn vào lĩnh vực phi sản xuất. “Tuy TTTD vào BĐS tác động tích cực khâu tiêu thụ BĐS nhưng nếu đầu tư quá nhiều vào công trình BĐS mới sẽ gây lãng phí không hiệu quả. Thậm chí nếu lơ là không để ý sẽ tạo cơ hội cho đầu cơ, gây áp lực lên lạm phát”, Thống đốc khuyến cáo.

Quan ngại trên của Thống đốc NHNN nhận được sự đồng tình của các chuyên gia NH. Có thể lúc này chưa thấy dấu hiệu bong bóng bất động sản nhưng theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, sự cẩn thận trên là không thừa.

Trong hoạt động tín dụng, rủi ro nhất là các NH tập trung cho vay vào một lĩnh vực, ngành nghề hay nói cách khác: bỏ tất cả trứng vào một giỏ. Khi lĩnh vực, ngành nghề mà NH tập trung cho vay bị sụp đổ sẽ kéo theo khủng hoảng hệ thống. Thực tế này không chỉ diễn ra ở các nước trên thế giới mà tại Việt Nam đã từng diễn ra. Hiện các NH vẫn đang phải xử lý nợ xấu do vỡ bong bóng bất động sản vì họ đã cấp tín dụng quá mạnh cho lĩnh vực BĐS thời gian trước đây.

Xử lý tốt nợ xấu mới được điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng

Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2015, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, đến thời điểm này, theo đăng ký đề nghị NHNN mở rộng TTTD của các NHTM thì ước tính con số TTTD của toàn hệ thống có thể lên trên 20%. Nhưng mức TTTD như vậy là cao hơn so với sức hấp thụ vốn và có thể gây hệ luỵ cho giai đoạn sau. Vì thế, TTTD chỉ tối đa ở mức 17% là phù hợp.

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu mức tăng 17% là hợp lý. Theo tính toán của vị này, tín dụng tại các nước phát triển chỉ cần tăng gấp đôi so với GDP nhưng tại các nước đang phát triển như Việt Nam thì tỷ lệ này có thể gấp 2,5 lần.

“Nếu GDP của Việt Nam cho năm nay là 6,5% thì TTTD khoảng 16,25% – 17% là vừa phải. Còn mức 13% – 15% có thể hơi thấp so với nhu cầu vốn hiện nay khi mà nền kinh tế đang có dấu hiệu hồi phục. Vì vậy, nếu NH nào có thể TTTD vượt chỉ tiêu được cấp thì NHNN có thể linh động điều chỉnh, tuỳ theo khả năng tài chính của họ”, TS Hiếu nói thêm.

Tổng giám đốc HSBC Phạm Hồng Hải cũng cho rằng, mức TTTD 15% - 17% đã đáp ứng đủ nhu cầu vốn của nền kinh tế. Ngoài nguồn vốn tín dụng trong nước, một số khách hàng hiện đang vay vốn từ nước ngoài đặc biệt cho các dự án lớn có kỳ hạn vay dài. Ngoài ra, theo ông Phạm Hồng Hải, thời điểm này vẫn cần tập trung nâng cao hiệu quả của nền kinh tế, tiếp tục cải cách mạnh khu vực kinh tế công và các DN quốc doanh. Qua đó vừa tạo được tốc độ tăng trưởng kinh tế lành mạnh mà không đòi hỏi phải duy trì tỷ lệ TTTD cao.

Về điều này, Thống đốc cũng nêu rõ quan điểm, hiện nhiều TCTD mong muốn được nới rộng thêm room TTTD, nhưng việc này phải đi đôi với xử lý nợ xấu. NH nào tích cực trong xử lý nợ xấu thì khả năng được TTTD mới hiện hữu. Ngược lại nếu NH không tích cực thực hiện thì mức TTTD mới cũng sẽ rất hạn chế. Yêu cầu trên tưởng chừng như khắt khe của cơ quan quản lý, song các chuyên gia NH lại cho rằng chủ trương này là cần thiết.

“Tôi không đồng ý việc cho phép các NH được điều chỉnh TTTD khi tỷ lệ nợ xấu của họ còn cao. Thực tế, dù nợ xấu của NH đó có thể giảm nhờ bán nợ cho VAMC, nhưng họ vẫn phải xử lý nợ xấu đó chứ không phải bán cho VAMC là hết trách nhiệm. Mà xử lý nợ xấu tại VAMC trong thời điểm này chưa thể đẩy nhanh được. Nên khi muốn tăng thêm chỉ tiêu TTTD, NHNN cần quan tâm cả nợ xấu trên sổ sách cũng như nợ đã bán cho VAMC”, một chuyên gia bày tỏ quan điểm.

Cùng chung quan điểm trên, ông Phạm Hồng Hải cho rằng yêu cầu này hoàn toàn hợp lý nhằm khuyến khích các NH giải quyết nợ xấu. “Nếu chúng ta chỉ say sưa với việc TTTD mà không thực sự giải quyết nợ xấu, nợ xấu sẽ quay trở lại trong tương lai”, ông Hải đưa ra cảnh báo.