Kiểm soát tận gốc thực phẩm

Khó phát hiện thực phẩm bẩn

Là một trong những thị trường tiêu thụ thực phẩm hàng đầu ở khu vực miền Trung, TP. Đà Nẵng luôn phải đối diện với những nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Trước thực trạng này, chính quyền thành phố đang triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn. Trong đó, có việc dán tem truy xuất trên sản phẩm thực phẩm ngay tại các chợ, nhằm tăng cường kiểm soát tận gốc các thực phẩm.

Tem truy xuất nguồn gốc thực phẩm sẽ khiến người tiêu dùng yên tâm hơn

Theo thống kê của các cơ quan chức năng ở địa phương, mỗi năm TP. Đà Nẵng tiêu thụ khoảng 140 nghìn tấn rau, quả các loại; gần 40 nghìn tấn thịt các loại. Hiện, có 15 tỉnh, thành chuyên cung cấp rau, quả cho TP. Đà Nẵng, chủ yếu đến từ Quảng Nam, Tiền Giang, Lâm Đồng, Bình Định và Gia Lai... Việc quản lý tận gốc các loại thực phẩm khi nhập vào thành phố luôn là bài toán khó đối với các cơ quan chức năng ở địa phương.

Mặc dù, khi ký kết các hợp đồng tiêu thụ nông sản, một trong những tiêu chí đầu tiên mà Đà Nẵng luôn yêu cầu các đối tác phải đảm bảo, đó là phải cung cấp thực phẩm sạch, an toàn.

Tuy vậy, trên thực tế rất khó để có thể kiểm soát hết được các loại thực phẩm nhập vào thành phố. Chỉ trong một thời gian ngắn, Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.Đà Nẵng đã phát hiện nhiều mẫu trái cây có tồn dư thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép, các mẫu thủy sản tồn dư kim loại nặng (thủy ngân) vượt mức cho phép...

Thực tế là hiện nay, việc kiểm tra an toàn thực phẩm tại các chợ của lực lượng chức năng vẫn chủ yếu bằng mắt thường, hoặc test nhanh. Nếu kiểm tra bằng mắt thường rất khó để có thể phát hiện những sản phẩm có thể gây mất an toàn vệ sinh. Đơn cử, tại chợ đầu mối Hoà Cường trên địa bàn quận Hải Châu, bình quân mỗi ngày đêm có từ 300 đến 330 tấn rau củ quả, trái cây vào chợ. Những ngày lễ, Tết số lượng thực phẩm nhập về còn cao hơn rất nhiều. Tại chợ cũng có trạm kiểm soát test nhanh thực phẩm. Tuy vậy, những nỗ lực của cơ quan chức năng thành phố chỉ mới kiểm soát phần ngọn.

Việc khó kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, để lọt thực phẩm bẩn vào thành phố đã để lại những hậu quả đáng tiếc. Đó là những vụ ngộ độc thực phẩm đã từng xảy ra trên địa bàn. Đặc biệt, TP. Đà Nẵng lại là một trung tâm du lịch, hằng ngày đón một lượng khách du lịch lớn. Chuyện du khách ngộ độc thức ăn không phải là chuyện mới ở địa phương.

Trong đó, có thể kể đến vụ 9 du khách trong đoàn 50 người từ Quảng Ninh, bị ngộ độc sau khi ăn trưa tại một nhà hàng ở Đà Nẵng. Hậu quả, nhiều người phải nhập viện. Hoặc, vụ đoàn du khách đến từ Lào, cũng phải nhập viện với biểu hiện ngộ độc thực phẩm, sau khi ăn uống tại một nhà hàng trên địa bàn.

Phương án tem truy xuất

Để ngăn chặn thực phẩm bẩn, UBND TP. Đà Nẵng đã phê duyệt đề án “Quản lý an toàn thực phẩm theo quy trình từ sản xuất đến tiêu dùng” với mục tiêu chung: Quy hoạch tổng thể về an toàn thực phẩm từ sản xuất đến tiêu dùng; hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung cấp thực phẩm được thiết lập và phát huy hiệu quả...

Ông Đặng Việt Dũng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Đà Nẵng đã từng yêu cầu các cơ quan chức năng phải tăng cường kiểm soát thực phẩm đến tận gốc. Cụ thể như phải nắm được thực phẩm khi được cung cấp thì luồng hàng hóa đến đâu, rồi đến người tiêu dùng như thế nào...?

Mới đây UBND TP. Đà Nẵng đã triển khai đề án thí điểm dán tem truy xuất nguồn gốc thực phẩm (QR code) tại chợ Hàn. Sau một thời gian triển khai thí điểm, Sở Công thương thành phố đã hoàn thành khoảng 1,4 triệu tem QR Code cho các sản phẩm thực phẩm tại chợ Hàn.

Đồng thời, triển khai quản trị hệ thống, tạo danh sách các thương nhân và phát tem cho thương nhân để dán vào sản phẩm, hướng dẫn cách thức dán tem QR Code đối với sản phẩm đã chọn, khai báo thông tin sản phẩm, cách thức kích hoạt tem mỗi lần khách hàng mua sản phẩm. Tem chỉ dùng 1 lần khi kích hoạt, qua trang http://VNPTCheck.vn...

Theo bà Nguyễn Thị Phượng - Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP. Đà Nẵng, với ứng dụng VNPT Check (Application), khách hàng có thể download ứng dụng trên Google Play, Play Store, (Phiên bản Android); App Store (phiên bản iOS) giúp người tiêu dùng có thể quét mã và truy xuất hàng hóa thông quan điện thoại thông minh để check mã QR Code. Người dùng cài đặt phần mềm VNPT Check của VNPT trên thiết bị smartphone hoặc các ứng dụng quét mã QR Code phổ biến khác như Zalo…

Theo đó khi thao tác quét QR Code đúng định dạng của VNPT Check, thông tin sản phẩm tương ứng sẽ hiển thị gồm: Tình trạng sản phẩm, ảnh đại diện, tên, mã sản phẩm, thông tin nhà cung cấp, thông tin chi tiết sản phẩm, bình luận về sản phẩm.

Được biết, chợ Hàn là một trong những chợ có truyền thống lâu ở Đà Nẵng. Hằng ngày, chợ đón một lượng lớn người tiêu dùng, khách du lịch trong và ngoài nước ghé thăm, mua sắm. Từ khi thí điểm đến nay việc thí điểm dán tem QR Code cũng như hệ thống web đã vận hành luôn được các thương nhân hưởng ứng và áp dụng.

Chủ một quầy hàng thực phẩm khô tại chợ cho biết, với tem QR Code người tiêu dùng hay du khách sau một vài thao tác trên điện thoại là có thể biết được mặt hàng mình mua có nguồn gốc từ đâu. Với các thông tin đầy đủ về nguồn gốc sản phẩm, số điện thoại nhà sản xuất... nên chắc chắn người tiêu dùng sẽ yên tâm hơn.

Được biết, sau khi thực hiện thành công tại chợ Hàn, TP. Đà Nẵng sẽ tiếp tục triển khai nhân rộng việc dán tem truy xuất thực phẩm đến các chợ còn lại trên địa bàn thành phố, góp phần quan trọng để người tiêu dùng yên tâm khi chọn mua các sản phẩm tại các chợ truyền thống.