Kiên định với mục tiêu chính sách
Đó là những vấn đề được ông Masato Miyazaki - Trưởng Bộ phận châu Á - Thái Bình Dương kiêm Trưởng đoàn đánh giá, giám sát kinh tế của IMF (theo Điều IV của IMF) chia sẻ với phóng viên Thời báo Ngân hàng.
- Đánh giá của ông về điều hành KTVM của Chính phủ Việt Nam trong năm 2011 và những tháng đầu năm 2012?
Đánh giá về 3 tháng vừa qua thì hơi khó vì chúng tôi chưa có số liệu đầy đủ để phân tích. Nhưng, năm 2011 thực sự là một năm đầy khó khăn và Việt Nam đã chuyển hướng ưu tiên lớn nhất sang bình ổn KTVM. Đây là quyết định hoàn toàn đúng đắn. Việt Nam đã duy trì khung chính sách thắt chặt trong suốt năm 2011, điều này đã mang lại những cải thiện trong thời gian qua. Có thể thấy lạm phát kỳ vọng, tỷ giá và nhiều yếu tố vĩ mô khác đã ổn định hơn rất nhiều so với năm ngoái. Tuy hệ quả của khung chính sách thắt chặt cũng làm tăng trưởng kinh tế giảm xuống trong ngắn hạn, nhưng tôi tin rằng trong trung và dài hạn, sự ổn định này sẽ đảm bảo cho sự tăng trưởng nhanh và chắc chắn hơn. Tóm lại, tôi đánh giá rất cao những gì Chính phủ Việt Nam đã làm trong thời gian vừa qua.
Ông Masato Miyazaki
- Lạm phát đã giảm tốc trong những tháng vừa qua, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhận định của ông về vấn đề này?
Xu hướng giảm của lạm phát sẽ không thay đổi. Ngay cả khi tính tới những tác động từ tăng giá các mặt hàng gas, xăng dầu (vừa tăng khá mạnh, tới đây có thể thêm giá điện tăng nữa)... tôi nghĩ lạm phát cũng sẽ vẫn trong chiều hướng giảm tốt. Có thể vẫn có tháng lên, tháng xuống nhưng nhìn chung cả năm lạm phát theo xu hướng giảm và khó có khả năng bùng phát mạnh trở lại. Tuy vậy, nếu nói tới các yếu tố rủi ro có thể tác động đến lạm phát, thì đó có thể là các cuộc khủng hoảng mới trên thế giới. Cũng không ai dám chắc là một cuộc khủng hoảng dầu mỏ hay khủng hoảng lương thực có tái diễn hay không. Và một khi nó xảy ra, tất yếu sẽ tác động không nhỏ đến lạm phát các nước, trong đó có Việt Nam.
- Vậy ông đánh giá thế nào về quyết định giảm các mức lãi suất của NHNN vừa qua? Liệu có phải lo ngại người dân sẽ rút tiền khỏi ngân hàng để đầu tư vào các kênh khác?
Tôi nghĩ việc các nhà đầu tư chuyển từ nắm giữ VND sang các tài sản khác, nếu có sẽ chỉ ở mức rất hạn chế. Khi đưa ra quyết định trên, tôi cho rằng NHNN đã tính toán đến các khả năng có thể xảy ra. Và chắc chắn NHNN sẽ theo dõi thị trường rất sát sao. Trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu chuyển dòng tiền sang các tài sản không phải VND, thì tôi tin chắc NHNN sẽ có các hành động phù hợp.
Việc NHNN giảm các mức lãi suất là vì lạm phát đã giảm; các điều kiện kinh tế và tài chính đã được cải thiện. Tất nhiên, tác động của việc cắt giảm này tới lạm phát như thế nào còn cần thêm thời gian quan sát và đánh giá. Nhưng tôi cho rằng mức giảm như vậy là không quá lớn, cũng không quá nhỏ và nó sẽ không làm thay đổi viễn cảnh đi xuống vững chắc của lạm phát như tôi đã đề cập ở trên. Vấn đề cần quan tâm ở đây là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Nếu NHNN chuyển sang các CSTT và lãi suất ít thận trọng hơn thì có thể dẫn tới hệ quả xấu. Tuy nhiên tôi không có lý do nào để nghi ngại rằng NHNN sẽ từ bỏ các chính sách hiện nay của mình và thay đổi tư duy như quay sang ưu tiên tăng trưởng kinh tế, để đạt mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định KTVM đứng sau...
- Theo ông, các yếu tố như tỷ giá ổn định, dự trữ ngoại hối tăng trong những tháng vừa qua tạo ra những dư địa chính sách gì cho NHNN?
Điều này là đáng hoan nghênh. Trên tiền đề này, NHNN cần tiếp tục duy trì và thúc đẩy được môi trường ổn định như hiện nay. Vì thực tế, dự trữ ngoại hối của Việt Nam vẫn ở mức thấp. Trong khi đó, chúng ta cần dự phòng trước các cú sốc của nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là những bất định tại châu Âu và một số khu vực khác. Tôi tin và kỳ vọng NHNN sẽ thành công trong việc tăng thêm dự trữ ngoại hối trong thời gian tới.
- Vậy thời điểm nay có thích hợp để NHNN cải thiện hơn nữa chế độ điều hành tỷ giá như IMF khuyến nghị trong Điều IV của mình?
Tôi cho rằng trong thời gian qua NHNN đã khá linh hoạt trong điều hành chính sách tỷ giá. Tuy nhiên trong trung hạn, khi Việt Nam đã có những bước chuyển chắc chắn hơn đến một nền kinh tế đang nổi; một quốc gia có thu nhập trung bình hay xa hơn là tiệm cận với nhóm nước phát triển, thì chế độ tỷ giá càng phải tiến gần hơn tới hệ thống tỷ giá thả nổi chứ không còn điều hành như cách thức hiện nay. Với hàm nghĩa đó, chúng tôi muốn thấy chính sách tỷ giá của NHNN thay đổi theo hướng này. Nhưng đây là tiến trình đòi hỏi thời gian và là vấn đề của nhiều năm tới.
- Phái đoàn Điều IV của IMF vừa có chuyến làm việc tại Việt Nam, ông có thể cho biết những gợi ý chính sách chính của đoàn đối với Chính phủ và NHNN Việt Nam?
Chúng tôi tiếp tục đề xuất việc duy trì và tăng cường các nỗ lực bình ổn KTVM. Chính phủ và NHNN đã đảm bảo với chúng tôi rằng ổn định KTVM, kiềm chế lạm phát, bình ổn tỷ giá... vẫn sẽ là các ưu tiên hàng đầu trong thời gian tới. Bên cạnh đó, năm nay cũng là một năm quan trọng khi Việt Nam bắt đầu tiến trình tái cấu trúc ngân hàng, các DNNN và đầu tư công. Những trọng tâm cải cách này đạt được càng nhanh sẽ càng tốt cho nền kinh tế. Chính phủ, NHNN cũng tái khẳng định sẽ quyết liệt với các cải cách này. Chúng tôi rất vui mừng và tin tưởng khi được nghe các cam kết như vậy.
- Xin cảm ơn ông!
Đỗ Lê thực hiện